Αντικείμενο της παρούσας εργασίας είναι η εφαρμογή του Κριτικού Γραμματισμού στο Νηπιαγωγείο σε ένα διδακτικό σενάριο για τα επαγγέλματα και τις έμφυλες ταυτότητες. Η αρχική ιδέα προέκυψε τους πρώτους μήνες της σχολικής χρονιάς (Σεπτέμβριο - Νοέμβριο 2023) όταν μέσα από τα διάφορα θέματα με τα οποία ασχοληθήκαμε, αντιληφθήκαμε ότι αρκετά παιδιά εκφράζουν στερεοτυπικές αντιλήψεις για τις έμφυλες ταυτότητες σε σχέση με τις οικογενειακές και κοινωνικό-επαγγελματικές δραστηριότητες του ατόμου, τις οποίες φέρουν ερχόμενα στο Νηπιαγωγείο από το στενό τους περιβάλλον (Μαραγκουδάκη, 2007: 16).

Λαμβάνοντας υπόψη το σημαντικό ρόλο του Νηπιαγωγείου στην κοινωνικοποίηση και στην οριοθέτηση της έμφυλης ταυτότητας των νηπίων, προχωρήσαμε στην κριτική ανάλυση παιδαγωγικού υλικού (τραγουδιού) που χρησιμοποιούμε η πλειοψηφία των νηπιαγωγών στη θεματική ενότητα των επαγγελμάτων, μέσα από την οποία αποκαλύψαμε έμφυλες στερεοτυπικές αντιλήψεις σε σχέση με τα επαγγέλματα.

Αποφασίσαμε να σχεδιάσουμε και να υλοποιήσουμε μια διδακτική παρέμβαση Κριτικού Γραμματισμού στη θεματική ενότητα των επαγγελμάτων (με την οποία ασχολούμαστε εκτενώς στο Νηπιαγωγείο). Βασικός σκοπός της παρέμβασης είναι η αποδόμηση των έμφυλων στερεότυπων στα επαγγέλματα,  καλλιεργώντας στα νήπια τις δεξιότητες εκείνες που είναι απαραίτητες στον αυριανό πολίτη μιας σύγχρονης κοινωνίας, όπως είναι η κριτική σκέψη, η αυτονομία, η πρωτοβουλία, η αλληλεγγύη, η μάθηση μέσα από την αλληλεπίδραση και το σεβασμό στη διαφορετικότητα, αλλά και η δραστηριοποίηση του ατόμου με σκοπό τη βελτίωση και την αλλαγή τόσο σε προσωπικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο (Kalantzis, Cope, Στελλάκης & Αρβανίτη, 2019: 215-219· Luke, 2012).

Μελετώντας το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών (2021), το οποίο εφαρμόζεται κανονικά από το σχολικό έτος 2023-24 (ΦΕΚ Β 687/10-2-2023), προσπαθήσαμε να συνδυάσουμε τη φιλοσοφία, τη στοχοθεσία και τις διδακτικές πρακτικές με αυτές της παιδαγωγικής του Κριτικού Γραμματισμού, με σκοπό τη βελτίωση τόσο της μαθησιακής διαδικασίας στην τάξη του Νηπιαγωγείου, όσο και της διδακτικής πράξης σε σχέση με την κατάκτηση της γνώσης, των δεξιοτήτων και των στάσεων από τα νήπια. Επιπλέον, συνδυάζοντας το διδακτικό μοντέλο των πολυγραμματισμών με το μοντέλο των 5Ε του Προγράμματος Σπουδών, εφαρμόσαμε μια καινοτόμο προσέγγιση της διδακτικής πρακτικής στην τάξη, έχοντας ως στόχο την «ανακριτική» αντιμετώπιση των κειμένων, την κριτική «αφύπνιση» και αναστοχαστικότητα των παιδιών, καθώς και την ενδυνάμωση της ταυτότητάς τους σε γλωσσικό και κοινωνικό-πολιτισμικό επίπεδο (Kalantzis, Cope, Στελλάκης & Αρβανίτη, 2019: 225-226· Ντίνας & Γώτη, 2016: 31).

The subject of this work is the application of Critical Literacy in Kindergarten in relation to professions and gender identities. The initial idea arose in the first months of the school year (September - November) when, through the various topics we dealt with, we realized that several children express stereotypical perceptions of gender identities in relation to the individual's family and socio-professional activities, which they bring to the Kindergarten from their close environment (Maragoudaki, 2007:16).

Considering the important role of the Kindergarten in the socialization and demarcation of the gender identity of the children, we proceeded with the critical analysis of pedagogical material (song) used by the majority of kindergarten teachers in the thematic unit of professions, through which we revealed gender stereotypical perceptions in relation to professions.

We decided to design and implement a teaching intervention of Critical Literacy in the thematic unit of professions (which we deal with extensively in the Kindergarten). The main purpose of the intervention is to deconstruct gender stereotypes in professions, cultivating in toddlers those skills that are necessary for tomorrow's citizen of a modern society, such as critical thinking, autonomy, initiative, solidarity, learning through interaction and respect for diversity, but also the activation of the individual in order to improve and change both on a personal and social level (Cope, Kalantzis, Stellakis & Arvanitis, 2019:215-219; Luke, 2012).

Studying the New Curriculum (2021), which is normally implemented from the school year 2023-24 (Government Gazette B 687/10-2-2023), we tried to combine the philosophy, targeting and teaching practices with those of the Critique pedagogy Literacy, with the aim of improving both the learning process in the Kindergarten classroom, and the teaching practice in relation to the acquisition of knowledge, skills and attitudes by toddlers. In addition, by combining the teaching model of Multiliteracies with the 5E model of the Curriculum, we applied an innovative approach to teaching practice in the classroom, aiming at the "inquiry" treatment of texts, the critical "awakening" and reflectiveness of children, as well as the strengthening of their identity at a linguistic and socio-cultural level (Cope, Kalantzis, Stellakis & Arvanitis, 2019: 225-226; Dinas & Gotis, 2016: 31).