Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει το λεξιλόγιο -και ιδιαίτερα τα λεξικά δάνεια- που χρησιμοποιούν οι έφηβοι εντός και εκτός της σχολικής αίθουσας μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της συζήτησης σχετικά με τη γλώσσα των νέων. Η μελέτη περίπτωσης έλαβε χώρα σε ένα Γυμνάσιο του Χαλανδρίου και εστιάζει σε τριάντα έξι (36) μαθητές δύο τμημάτων της Α΄ και της Β΄ τάξης, οι οποίοι ανήκουν σε μεσοαστικές οικογένειες, καθώς και σε οκτώ (8) φιλολόγους και διδάσκοντες των ξένων γλωσσών. Τα ερευνητικά ερωτήματα αφορούν τη χρήση ξένων λέξεων εντός και εκτός σχολικής αίθουσας από τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, την ξένη γλώσσα που κυριαρχεί στα λεξικά δάνεια, καθώς και τον τρόπο που αντιμετωπίζουν και αξιολογούν οι εκπαιδευτικοί τη χρήση ξενόγλωσσων όρων από τους μαθητές τους. Για τη συλλογή των δεδομένων διενεργήθηκαν ημιδομημένες συνεντεύξεις με τους εκπαιδευτικούς και παρατήρηση τάξης, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκαν γλωσσικά πορτρέτα από τους μαθητές και αντλήθηκαν στιγμιότυπα σχολικού γλωσσικού τοπίου. Η ανάλυση των δεδομένων καθιστά εμφανή τη χρήση «προσεγμένου λόγου» εκ μέρους των μαθητών εντός της αίθουσας, ενώ αντίθετα η χρήση ξένων λέξεων είναι περιορισμένη, εκτός αν το επικοινωνιακό πλαίσιο ή το θέμα συζήτησης το απαιτούν. Αντίθετα, εκτός της σχολικής αίθουσας η χρήση ξένων λέξεων από τους εφήβους είναι πολύ πιο συχνή, αφού αποτελεί στοιχείο της κοινωνιολέκτου τους. Σε κάθε περίπτωση η κυριαρχία της αγγλικής γλώσσας στα λεξικά δάνεια είναι αδιαμφισβήτητη. Όσον αφορά τους εκπαιδευτικούς, δίνουν με τη στάση τους το παράδειγμα στους μαθητές τους, αφού αποφεύγουν να χρησιμοποιούν ξένες λέξεις κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας ή όταν το κάνουν φροντίζουν να παραθέτουν και την αντίστοιχη ελληνική. Τέλος, παροτρύνουν τους μαθητές να καλλιεργούν τη μητρική/πρώτη τους γλώσσα και τις περισσότερες φορές τηρούν διορθωτική στάση απέναντι στη χρήση ξένων λεξικών δανείων.

Λέξεις-κλειδιά: γλώσσα των νέων, κοινωνιόλεκτος, λεξικά δάνεια, διεθνής γλώσσα, greeklish

The aim of this paper is to present the vocabulary - and in particular the lexical loans - used by adolescents in and outside the classroom within the broader context of the debate on young people's language. The case study took place in a high school in Halandri and focuses on thirty-six (36) students of two sections of the first and second grade, belonging to middle-class families, as well as eight (8) language teachers and foreign language teachers. The research questions address students' and teachers' use of foreign words in and out of the classroom, the foreign language dominance of dictionary loans, and how teachers perceive and evaluate their students' use of foreign language terms. Semi-structured interviews with teachers and classroom observations were conducted to collect data, while language portraits were created by students and snapshots of school language landscapes were taken. The analysis of the data makes evident the students' use of “careful discourse” within the classroom, while in contrast, the use of foreign words is limited unless the communicative context or the topic of discussion requires it. In contrast, outside the classroom, adolescents' use of foreign words is much more frequent, since it is an element of their sociolect. In any case, the dominance of English in lexical loans is undeniable. As far as teachers are concerned, they set an example to their students by their attitude, since they avoid using foreign words during the educational process or, when they do, they make sure to quote the corresponding Greek one. Finally, they encourage students to cultivate their mother tongue/first language and most of the time they maintain a corrective attitude towards the use of foreign dictionary loans.

Keywords: young people's language, sociolect, dictionary loans, international language, greeklish