Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια αυξανόμενη ανησυχία για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των Οχημάτων Τέλους Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ). Λόγω της αύξησης του πληθυσμού, της βελτίωσης του βιοτικού επιπέδου και της ανάπτυξης νέων τεχνολογιών έγιναν περισσότερες και οι απαιτήσεις σε οχήματα νέας γενιάς δημιουργώντας έντονη ανησυχία για τα οχήματα των οποίων ο κύκλος ζωής έχει πλήρως ολοκληρωθεί. Στο πλαίσιο αυτό, ο σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αναλυτική μελέτη περίπτωσης μίας τυπικής μονάδας διαχείρισης ΟΤΚΖ σε μία ακριτική περιοχή της Ελλάδος (νήσο Ρόδου) με περιορισμένη προσβασιμότητα από την ηπειρωτική χώρα. Αναλυτικότερα παρουσιάζονται τα υγρά και τα στερεά απόβλητα που προκύπτουν από τη κυρίως διαδικασία διαχείρισης των ΟΤΚΖ (απορρύπανση/διάλυση/ανάκτηση) σύμφωνα με τα πρωτογενή δεδομένα (στοιχεία καταγραφής) που έχουν υποβληθεί από την υπό μελέτη μονάδα στο μηχανογραφικό σύστημα της ΕΔΟΕ για τα έτη 2021, 2022 και 2023 και σε τριμηνιαία βάση.

Στο πρώτο κεφάλαιο παρουσιάζεται γενικά η διαδικασία ανακύκλωσης των οχημάτων που ολοκλήρωσαν τον κύκλο ζωής τους και χαρακτηρίζονται ως ΟΤΚΖ καθώς και η υφιστάμενη κατάσταση που επικρατεί στον τομέα αυτό, στην ΕΕ και στην Ελλάδα. Επιπρόσθετα, αναλύεται η σχετική νομοθεσία που διέπει την συνολική διαχείριση των ΟΤΚΖ ενώ επίσης γίνεται αναφορά στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και στην Ελληνική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδας (ΕΔΟΕ) που αποτελούν τα Συλλογικά Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης που εφαρμόζουν την πολιτική που αφορά στην πρόληψη και στην εναλλακτική διαχείριση των σχετικών προϊόντων και αποβλήτων σε Εθνικό επίπεδο.

Στο δεύτερο κεφάλαιο περιγράφεται αναλυτικά μία τυπική μονάδα ανακύκλωσης ΟΤΚΖ, αναλύεται η διαδικασία που ακολουθείται από το στάδιο της παράδοσης του ΟΤΚΖ στο σημείο συλλογής, την τοποθέτησή του στο διαλυτήριο, τις διαδικασίες που πραγματοποιούνται σε σειρά για την απομάκρυνση των επικίνδυνων ουσιών, των υγρών και στερεών αποβλήτων καθώς και της ανάκτησης των πολύτιμών συστατικών/εξαρτημάτων.

Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στους τρόπους αξιοποίησης των υλικών που αποσυναρμολογήθηκαν από ένα ΟΤΚΖ κατά την διαδικασία απορρύπανσης και επεξεργασίας του ενώ στο τέταρτο κεφάλαιο περιγράφεται μία μελέτη περίπτωσης που αναφέρεται σε μια μονάδα διαχείρισης ΟΤΚΖ που εδρεύει στη Ρόδο, παρουσιάζοντας όλη τη διαδικασία απορρύπανσης και διάλυσης των ΟΤΚΖ και τα σχετικά ισοζύγια καταγραφής των υλικών που υποβάλλονται επίσημα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΕΔΟΕ.

Στο πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζονται, αναλύονται και αξιολογούνται τα πρωτογενή δεδομένα που ελήφθησαν από την υπό μελέτη μονάδα διαχείρισης την τριετία 2021- 2023 ενώ επίσης προτείνονται μέτρα για τη βελτίωση της συνολικής διαδικασίας σύμφωνα με την σχετική νομοθεσία και τις εφαρμοζόμενες διεθνείς πρακτικές.

Τέλος, παρατίθενται γενικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την παρούσα εργασία καθώς και προτάσεις, τις οποίες θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη από τους αρμόδιους φορείς με σκοπό την βιώσιμη και αποδοτικότερη διαχείριση των σχετικών αποβλήτων, την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη των φυσικών πόρων.

In recent years, there has been a growing concern about the environmental impact of End of Life Vehicles (ELVs). Due to population growth, the improvement of living standards, and the development of new technologies, the demand for new generation vehicles has also increased, creating concerns about end-of-life vehicles. The purpose of this study is to provide a general overview of the issues related to ELVs, focusing on the island of Rhodes, where the process of decontamination and dissolution of ELVs from a single unit is described. The liquid and solid waste resulting from this process will be reported mainly using the statistics submitted by the specific company to the Hellenic Vehicle Management of Greece computerized system for the years 2021, 2022, and 2023 per three months.

The first chapter deals in general with the recycling of vehicles that have completed their life cycle and are characterized as ELVs. The current situation in the EU and Greece is presented and analyzed along with the relevant legislation that governs the overall management of ELV. In addition, reference is made to the Hellenic Recycling Organization and the Hellenic Vehicle Management of Greece, which are collective systems of alternative management whose sole objective is the implementation of policies regarding the prevention and alternative management of products and waste.

In the second chapter, a typical ELV recycling unit is described, the process followed from the stage of its delivery to the collection and processing center, its placement in the smelter, the procedures carried out for the removal of hazardous substances, liquid and solid waste, and parts.

The third chapter refers to the methods for using the materials removed from an ELV during its decontamination and management process.

In the fourth chapter, a case study is described that refers to an ELV management company based in the island of Rhodes, presenting the entire process of decontamination and dissolution of ELV and the material balances submitted to the Hellenic Vehicle Management of Greece network.

In the fifth chapter, the company's data for the three years 2021-2023 are presented and evaluated through tables and graphs, while measures to improve the process are suggested.

Finally, conclusions arising from this work are listed as well as proposals that could be considered by competent authorities for sustainable waste management, environmental protection, and preservation of natural resources for future generations.