Ζητήματα κοινωνιογλωσσολογίας για εκπαιδευτικούς/ΑΔΕ61
1
51
97
Περιλαμβάνει: Εικόνες
Η παρούσα εργασία στόχο έχει να εξετάσει κοινωνιογλωσσικά, αφενός, τον τρόπο αναπαράστασης της μέσης και τρίτης ηλικίας και, αφετέρου, τον τρόπο αναπαράστασης της γυναίκας στον τηλεοπτικό διαφημιστικό λόγο. Ειδικότερα, η εργασία εστιάζει τόσο στα χιουμοριστικά διαφημιστικά κείμενα όσο και σε αυτά που στόχο έχουν την ενημέρωση ή ευαισθητοποίηση γύρω από διάφορα ζητήματα και περιλαμβάνει έντεκα διαφημίσεις (έξι για τη μέση και τρίτη ηλικία και πέντε για τη γυναίκα), στις οποίες οι χαρακτήρες δομούνται με τέτοιο τρόπο, ώστε να αυτοπροσδιορίζονται ή ετεροπροσδιορίζονται ως μεγάλοι και μη ικανοί, ενώ στοχοποιούνται χιουμοριστικά για μη αναμενόμενες συμπεριφορές και χαρακτηριστικά, σύμφωνα με την ηλικία ή το φύλο τους. Το γλωσσικό κείμενο των διαφημίσεων αναλύθηκε με βάση την Κριτική Ανάλυση Λόγου, αξιοποιώντας την κοινωνιοπολιτισμική προσέγγιση του Fairclough (1992, 2003) και τη Συστημική Λειτουργική Γραμματική του M.A.K. Halliday (1994), ενώ το οπτικό κείμενο αναλύθηκε μέσω της Γραμματικής του Οπτικού Σχεδιασμού των Kress & van Leeuwen (1996). Με τη χρήση των παραπάνω εργαλείων, αναδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο αναπαρίστανται μεσήλικες, ηλικιωμένοι και γυναίκες με αποτέλεσμα την αναπαραγωγή και διαιώνιση αντιλήψεων και κοινωνικών στερεοτύπων, και τη χιουμοριστική στοχοποίηση αυτών των κοινωνικών ομάδων. Τέλος, στα πλαίσια της παρουσίασης μιας ενδεικτικής διδακτικής πρότασης, αξιοποιείται το μοντέλο των Πολυγραμματισμών. Η διδακτική αυτή πρόταση αφορά ορισμένες από τις, υπό ανάλυση, διαφημίσεις και στόχο έχει την ανάδειξη των αντιλήψεων και κοινωνικών στερεοτύπων γύρω από την ηλικία και το φύλο και την ανάπτυξη κριτικής γλωσσικής επίγνωσης από τους/τις μαθητές/-τριες, ώστε να στέκονται κριτικά απέναντι στα υπόρρητα διαφημιστικά μηνύματα και να αντιληφθούν πως μέσω γλωσσικών και σημειωτικών μέσων συγκαλύπτονται φαινόμενα σεξισμού και ηλικιακού ρατσισμού.
This study aims to examine sociolinguistically the representation of middle-aged and elderly individuals as well as the representation of women in television advertising discourse. Specifically, the research focuses on both humorous advertising texts and those aiming at informing or raising awareness about various issues. It analyzes eleven TV commercials, in which characters are constructed in such a way that they either self-identify or are identified by others as incompetent or incapable individuals, while humorously targeting unexpected behaviors and characteristics based on their age or gender. Additionally, theoretical concepts such as identity, gender, ageism, sexism, and advertising discourse are discussed. The linguistic analysis of the advertisements is conducted using Critical Discourse Analysis, applying Fairclough's sociocultural approach and M.A.K. Halliday's Systemic Functional Grammar. The visual text is analyzed through Kress and van Leeuwen's Grammar of Visual Design. Through the use of these tools, the study highlights how middle-aged, elderly, and female individuals are represented, resulting in the reproduction and perpetuation of perceptions and social stereotypes, as well as the humorous targeting of these social groups. Finally, within the context of presenting an indicative teaching proposal, the Multiliteracies framework is utilized. This teaching proposal addresses some of the analyzed advertisements and aims to bring forth perceptions and social stereotypes related to age and gender. It also seeks to develop critical linguistic awareness among students, enabling them to critically analyze implicit advertising messages and understand how linguistic and semiotic means can conceal phenomena of sexism and ageism.
