Σύγχρονες Τάσεις στη Γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς
1
46
16
Η παρούσα εργασία μελετά τα στερεότυπα και τις στάσεις που διαμορφώνονται από την αναπαραγωγή πρωτογενούς διαλεκτικού λόγου σε ριάλιτι εκπομπές και τηλεοπτικούς διαγωνισμούς. Οι εκπομπές αυτές, στις οποίες παίρνουν μέρος απλοί, καθημερινοί άνθρωποι από όλες τις περιοχές της χώρας συγκεντρώνουν, συνήθως, εκατομμύρια δέκτες στις οθόνες τους, προκειμένου να παρακολουθήσουν τη ζωή και την καθημερινότητα των συμμετεχόντων διαγράφοντας υψηλή ακροαματικότητα. Το ενδιαφέρον των τηλεθεατών, ωστόσο, κεντρίζεται κυρίως, όταν οι διαγωνιζόμενοι δεν ακολουθούν τις επίσημες επικοινωνιακές περιστάσεις των Μέσων και την πρότυπη ποικιλία, αλλά αξιοποιούν την ποικιλία της περιοχής τους. Αποσπάσματα της ομιλίας των διαλεκτόφωνων, εξαιτίας της αναπάντεχης -για το μέσο τηλεθεατή- εκφοράς τους αναπαράγονται και προσφέρονται για σχολιασμό στην πλατφόρμα του YouTube. Εκεί, αναδεικνύονται και αποκαλύπτονται οι στάσεις των χρηστών της πλατφόρμας μέσω των σχολίων τους. Οι χρήστες στηριζόμενοι στα γλωσσικά στερεότυπα και τις προκαταλήψεις τοποθετούνται για τις γεωγραφικές ποικιλίες και τους ομιλητές τους άμεσα και ενεργά επιβεβαιώνοντας την κυρίαρχη γλωσσική ιδεολογία για την πρότυπη ποικιλία της γλώσσας. Ο υποβαθμισμένος χαρακτήρας που κατέχουν οι διάλεκτοι στη συνείδηση των Ελλήνων επιβεβαιώνεται στην εργασία και από άλλες μελέτες περίπτωσης, αλλά και από τον ρόλο που έχουν διαδραματίσει γενικότερα τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και ιδιαίτερα η τηλεόραση στην αξιοποίηση των ποικιλιών αυτών για δικούς της σκοπούς. Στη σύγχρονη εποχή, ωστόσο, η τηλεόραση δίνει τη σκυτάλη στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, τα οποία συνεχίζουν με επιτυχία το έργο της προς την επιβολή της Κοινής Νέας Ελληνικής ως μόνης, ορθής και κατάλληλης ποικιλίας για αξιοποίηση σε επίσημα επικοινωνιακά πλαίσια και περιστάσεις στιγματίζοντας έτσι τις γεωγραφικές ποικιλίες της γλώσσας. Απόδειξη αυτού αποτελεί η αναπαραγωγή των συγκεκριμένων αποσπασμάτων από ριάλιτι εκπομπές με κεντρικό άξονα τη διαλεκτική ομιλία των συμμετεχόντων αντί άλλων. Για αυτό το λόγο, θεωρείται, ίσως, πιο επιβεβλημένο από ποτέ τα αποσπάσματα αυτά να αξιοποιηθούν διδακτικά σε σχολικό πλαίσιο, ώστε οι μαθητές να αναπτύξουν την κριτική γλωσσική τους επίγνωση και να μην παγιδεύονται στα επικοινωνιακά τεχνάσματα των Μέσων.
This paper studies the stereotypes and attitudes formed by the reproduction of primary dialectic speech in reality shows and talent shows. These broadcasts, in which ordinary, everyday people from all parts of the country participate, usually gather many viewers on their screens, in order to follow the life and daily routine of the participants with high TV ratings. The interest of the viewers, however, is mainly focused when the contestants do not follow the official communication circumstances of the Media and the standard variety, but make use of the variety of their region. Footages of the speech of the dialect speakers, due to their unexpected - for the average TV viewer - pronunciation are reproduced and offered for comment on YouTube. The attitudes of the users of the platform are highlighted and revealed through their comments, the linguistic stereotypes and prejudices are placed about the dialects and their speakers directly and actively confirming the dominant linguistic ideology for the standard variety of the language. The degraded character held by the dialects in the consciousness of the Greeks is confirmed in the work and by other studies, but also by the role played by the Mass Media in general and especially television in exploiting these varieties for its own purposes. Nowadays, however, television pass on the torch to the Social Media, which successfully continues its work towards the imposition of Modern Greek as the only, correct and appropriate variety to be used in official communication contexts and circumstances, thus stigmatizing the geographical linguistic varieties. Proof of this is the reproduction of specific footages from reality shows centered on the dialectical speech of the participants instead of others. For this reason, it is considered, perhaps, more confirmed than ever that these footages are used in a teaching and school context, so that students develop their critical linguistic awareness and do not get caught up in the communication tricks of the Media.
