Η εργασία επικεντρώνεται στην κριτική ανάλυση των αναπαραστάσεων των Ρομά μέσα απο τα ανέκδοτα,στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού. Ο τίτλος της εργασίας αντανακλά και τον στόχο της, να αναδείξει δηλαδή τις διάφορες αναπαραστάσεις και τα στερεότυπα που ενδέχεται να εμφανίζονται μέσα απο τη χρήση χιουμοριστικών κειμένων.

Για την ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν δύο κύρια εργαλεία: η κριτική ανάλυση λόγου βασισμένη στο τριμερές μοντέλο του Fairclough (1989,1982) (μικροεπίπεδο, μεσοεπίπεδο, μακροεπίπεδο) και η Γενική Θεωρία για το Γλωσσικό Χιούμορ (Attardo 1994,2001). Με αυτά τα εργαλεία, αναδείχθηκαν διάφορες αναπραστάσεις για τους Ρομά καθώς και πώς ορισμένα στερεότυπα ενσωματώνονται  σε αθώα χιουμοριστικά κείμενα.

Μέσα απο τις αναπαραστάσεις που εξετάζονται στην εργασία,αναδεικνύεται μια εικόνα για τους Ρομά που παραλείπει στοιχεία σχετικά με την κουλτούρα τους, τη γλώσσα τους και τον τρόπο ζωης τους. Τα ανέκδοτα που έχουν συγκεντρωθεί για τις ανάγκες της εργασίας περιέχουν αρνητικές αναφορές για τους Ρομά, δημιουργώντας έτσι μια στρεβλωμένη εντύπωση, η οποία είναι κυρίως αρνητική και αποκλείει τα θετικά  χαρακτηριστικά της ομάδας. Αυτή η προοπτική υπογραμμίζει τόσο τη σημασία της ευαισθητοποίησης όσο και της αναγνώρισης απο τη πλευρά των μαθητών/μαθητριών των ρατσιστικών στάσεων και αντιλήψεων που προβάλλονται σε χιουμοριστικά κέιμενα φαινομενικά αθώα και διασκεδαστικά.

Η εκπαίδευση μέσω του κριτικού γραμματισμού  αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για την κατανόηση και την αποτροπή των αρνητικών στερεοτύπων που διαμορφώνονται μέσα απο το χιούμορ. Στο πλάισιο αυτό, προτείνεται μια διδακτική πρόταση βασισμένη στις αρχές του κριτικού γραμματισμού. Μέσω της ανάλυσης των ανέκδοτων, οι μαθητές/μαθήτριες ασκούνται να αναγνωρίζουν τα υποκείμενα νοήματα και τα στερεότυπα  που μπορεί να περιλαμβάνονται σε αυτά τα κείμενα. Παράλληλα, τους δίνεται η δυνατότητα να αξιολογούν τις κοινωνικές επιπτώσεις που μπορεί να έχουν αυτά τα ανέκοδτα.

Μέσω αυτής της προσέγγισης, οι μαθητές/μαθήτριες θα αναπτύξουν τη κριτική σκέψη και ευαισθησία όχι μόνο στον τρόπο που το χιούμορ διαμορφώνει τις αντιλήψεις, αλλά και στον τρόπο που επηρεάζει την κοινωνική πραγματικότητα και τις στάσεις προς διάφορες κοινωνικές ομάδες.

Λέξεις κλειδιά: Κριτική ανάλυση λόγου, μοντέλο  Fairclough, Γενική Θεωρία για το γλωσσικό χιούμορ, κριτικός γραμματισμός, κριτική σκέψη, ανέκδοτα, Ρομά, στερεότυπα

This paper focuses on the critical analysis of representations of the Romani people through the lens of jokes within the framework of critical linguistics. The title reflects the objective of highlighting various representations and stereotypes that may emerge through the humourous texts.

Two primary analytical tools were employed for this analysis: critical discourse analysis based on Fairclough's model and the linguistic theory of humour. Through these tools, various representations of the Romani people were illuminated, showcasing how certain stereotypes are embedded in seemingly innocent humourous texts.

The examined representations in the paper unevil an image of the Romani community that neglects elements related to their culture, language and tha way of life. The collected jokes, essential for the study, contain negative references to the Romani people, creating a distorted impression primarily skewed towards negativity and excluding positive aspects of the group.This perspective underscores the significance of raising  awareness and conducting an objective analysis of humour as a means of projecting social reality.

The educational proposal suggests incorporating critical linguistics principles into the learnig process. Through the analysis of jokes, students can be trained to recognize implicit meanings and stereotypes within these texts. Simultaneously, they can evaluate the social implications that such jokes may have. This pedagogical approach aims to develop critical thinking and sensitivity towards how humour shapes perceptions of various social groups.

Keywords: Critical discourse analysis, Fairclough's model, Linguistic theory of humour, critical literacy, critical thinking, jokes, Romani, stereotypes