Εισαγωγή: Η γηριατρική στην Ελλάδα δεν έχει λάβει ακόμα τη θέση που αναλογεί στις αυξημένες ανάγκες των ασθενών που ανήκουν στον γηριατρικό πληθυσμό, δεδομένου ότι η γηριατρική δεν έχει αναγνωριστεί ως ξεχωριστή ειδικότητα στην ελληνική ιατρική κοινότητα. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει η γενικότερη τάση και προσπάθεια να οργανωθεί και να αναγνωρισθεί η γηριατρική ως ξεχωριστή ειδικότητα, με την οργάνωση ειδικών ιατρείων καθώς και μεταπτυχιακών προγραμμάτων.

Σκοπός: Σκοπός της εργασίας αυτής αποτελεί η ανάδειξη της αναγκαιότητας δημιουργίας ενός εξειδικευμένου γηριατρικού ιατρείου στο πλαίσιο λειτουργίας των τακτικών εξωτερικών ιατρείων του Δευτεροβάθμιου Νοσοκομείου Ηρακλείου (Βενιζέλειο). Η αναγκαιότητα αυτή υποστηρίζεται από το όφελος που θα προσφέρει ένα γηριατρικό ιατρείο στην κάλυψη αναγκών του γηριατρικού πληθυσμού, οι οποίες δεν καλύπτονται με τις έως τώρα υπάρχουσες υγειονομικές υπηρεσίες στο συγκεκριμένο νοσοκομείο που καλύπτει σε δευτεροβάθμιο επίπεδο την ευρύτερη περιοχή του νομού Ηρακλείου, και σε διάφορες ειδικότητες ολόκληρη την Κρήτη.

Μέθοδος: Η έρευνα της παρούσας μελέτης πραγματοποιήθηκε στο Βενιζέλειο Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου το χρονικό διάστημα Φεβρουάριος-Μάιος 2023. Στα πλαίσια συγχρονικής μελέτης παρατήρησης (cross-sectional/observational study) έγινε προσπάθεια να ενταχθούν ασθενείς που εισέρχονταν στην Α Παθολογική Κλινική, ως αντιπροσωπευτικό δείγμα ασθενών που εισάγονται σε παθολογικές κλινικές δευτεροβάθμιου νοσοκομείου. Η συλλογή δεδομένων έγινε αφού διαμορφώθηκε ερωτηματολόγιο αναγκών γηριατρικού πληθυσμού που περιλάμβανε στοιχεία καταγραφής και μετρήσεων σε τέσσερις ενότητες, τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών, τους παράγοντες κινδύνου για την υγεία, το ατομικό ιατρικό και φαρμακευτικό ιστορικό, την κάλυψη ιατρικών αναγκών των ασθενών και την αξιολόγηση της Ευπάθειας.

Αποτελέσματα: Σε γενικές γραμμές, από τα αποτελέσματα της μελέτης εξήχθησαν συμπεράσματα για τη σοβαρή και πολύπλοκη νοσηρότητα των νοσηλευόμενων, γηριατρικών ασθενών που συμμετείχαν στη μελέτη. Πιο συγκεκριμένα, οι μισοί (50,6%) βρέθηκαν με 3+ χρόνια νοσήματα, οι μισοί είχαν κάποια δυσκολία στην κινητικότητα ή την ακοή ή την όραση, ενώ το ένα τρίτο περίπου είχαν πτώση στο έδαφος το τελευταίο έτος. Παράλληλα, με πολυφαρμακία βρέθηκαν τα περίπου τα 2/3 των ασθενών (60,5%). Όσον αφορά την ικανοποίηση των ιατρικών αναγκών, σημαντικά περισσότεροι από τους μισούς ή το 66,7% των ασθενών (95%ΔΕ 56,0-76,2) θεωρούν ότι η μετακίνησή τους δυσκολεύει την πρόσβαση τους στις υπηρεσίες υγείας, ενώ σχεδόν όλοι (92,6%) θεωρούν ότι θα εξυπηρετούνταν καλύτερα οι ανάγκες τους σε ένα ιατρείο ειδικά διαμορφωμένο και από εξειδικευμένο προσωπικό. Τέλος, βρέθηκαν οι γηριατρικοί νοσηλευόμενοι ασθενείς να έχουν σημαντική ευπάθεια, με μικρό αριθμό ασθενών να έχει απουσία Ευπάθειας (8,6%) και αυξημένο προ-Ευπάθεια (33,4%) ή πολύ υψηλό  Ευπάθεια (58,0%). 

Συμπεράσματα: Η μελέτη παρατήρησης στο πλαίσιο λειτουργίας μιας παθολογικής κλινικής δευτεροβάθμιου νοσοκομείου, διενεργήθηκε με σκοπό να αποτελέσει μελέτη διάγνωσης αναγκών ενός υποπληθυσμού που αφορά νοσηλευόμενους, γηριατρικούς ασθενείς και τις υγειονομικές υπηρεσίες που τους εξυπηρετούν. Η λειτουργία ενός εξειδικευμένου γηριατρικού ιατρείου αποτελεί καινοτομία για τις παρεχόμενες υγειονομικές υπηρεσίες του Βενιζέλειου Γενικού Νοσοκομείου και θεωρείται πως μπορεί να συμβιβάσει σε κάποιο βαθμό τις ανάγκες των γηριατρικών ασθενών και τις υπηρεσίες που παρέχονται κατά τη νοσηλεία σε παθολογική κλινική. Η εκτίμηση των  αναγκών και των προβλημάτων των γηριατρικών ασθενών στα πλαίσια λειτουργίας ενός εξωτερικού εξειδικευμένου ιατρείου μπορεί να ενισχύσει την αυτονομία, την λειτουργική επάρκεια και την υγεία των ασθενών αυτών, με σκοπό, εκτός των άλλων, και την αποφυγή επαναλαμβανόμενων νοσηλειών, που σίγουρα λειτουργούν ανασταλτικά στην καλή έκβαση των ασθενών αυτών.

Λέξεις – Κλειδιά: Δημογραφική γήρανση, γηριατρικό ιατρείο, σύνδρομο ευθραυστότητας ηλικιωμένων, ολιστική γηριατρική αξιολόγηση

Introduction: Geriatrics in Greece has not been yet established as a different medical specialty, despite the important needs of the geriatric population. However, there is an effort to organize the specialty of geriatrics, withheld by geriatricians specialized in the USA or Europe, by introducing new geriatric departments in hospitals and postgraduate programmes in universities.

Aim of the study: The aim of this study was to show the need of creating a new, specialized, multidisciplinary geriatric department in the setting of the Outpatient Care Department of the Peripheral General Hospital of Hearklion (Venizeleio General Hospital). This need is established by the great assistance that such a department will provide in the medical care of the geriatric population of the region of Heraklion, since till now in Venizeleio Hospital it is not provided specialized geriatric care.

Methods: The survey of this study was conducted in the General Hospital of Heraklion Venizeleion, during the period of February to May 2023. In this cross-sectional - observational study, we tried to include patients that were admitted in the Internal Medicine Department A, as a representative sample of patients being admitted in the internal medicine wards of hospitals.  The data acquisition was performed with the help of a questionnaire about the medical needs of geriatric patients >65 years of age, and questions were about the demographic characteristics, the risk factors for disease, the medical and pharmaceutical history of the patients, and finally the medical needs that are not met in the setting of the particular hospital.

Results: In general, the study revealed results supporting the complexity of geriatric patients being hospitalized. More than half of the patients (50,6%) had more than three chronic diseases, half of the patients had difficulties in motility, or vision/hearing, while the one third of the patients had a recent fall on the floor. Polypharmacy was present in the 2/3 of the patients (60,5%). Also, the 2/3 of the patients (66,7%) think that the access to health services is difficult, almost all patients (92.6%) think that they would have a better access, through a specialized geriatric department or medical office. Finally, geriatric hospitalized patients were found to be frail in a high percentage (frailty 50.8%, pre-frailty 33,4%).

Conclusions: This observational study conducted in the Internal Medicine Department was performed in order to diagnose the needs of a sub-population of the hospitalized patients, the geriatric population needing hospitalization. A specialized geriatric medical office in the setting of the outpatient care unit of the Venizeleion General Hospital of Heraklion will be innovative for the particular hospital, where no such an approach has ever been performed. A geriatric approach can try to compromise and organize the medical needs of the geriatric population being hospitalized, and definitely will provide help to the achievement of the autonomy, the functional capacity and the quality of life of geriatric people.

Key Words: demographic ageing, interdisciplinary geriatric approach, frailty syndrome, geriatric medical department