Η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν αποτελεί μια από τις συναρπαστικότερες σελίδες της ιστορίας της επιστήμης, η οποία διαμόρφωσε την ανάπτυξη της σύγχρονης φυσικής.

Η θεωρία γεννήθηκε μέσα από τις αντιφάσεις της ηλεκτρομαγνητικής θεωρίας με τη νευτώνεια μηχανική. Ο Αϊνστάιν εμβαθύνοντας στις επιπτώσεις των νευτώνειων αρχών πάνω στην έννοια του χρόνου, απέδειξε ότι αν όριζε με πειραματικό τρόπο την αντιστοιχία των χρόνων από απόσταση, τότε θα οδηγούνταν στους μετασχηματισμούς Λόρεντζ που απαιτούσε η ηλεκτροδυναμική. Αυτό αποκάλυψε τη σχετικότητα της έννοιας του ταυτοχρονισμού και οδήγησε στην απόρριψη του απόλυτου πλαισίου του χώρου και του χρόνου. Επίσης, αποκάλυψε την αναπόδραστη σχέση μάζας και ενέργειας. Η αναθεώρηση αυτών των εννοιών έγινε στα πλαίσια της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας. Η βαθιά πίστη του ότι οι νόμοι της φυσικής πρέπει να διατυπώνονται ανεξάρτητα από τα συστήματα αναφοράς, τον οδήγησε στο να επαναλάβει για το χώρο την κριτική που έκανε για το χρόνο και να διατυπώσει τη γενική θεωρία, η  οποία μετασχημάτιζε ριζικά τις νευτώνειες αντιλήψεις για τη φύση της βαρυτικής δύναμης. και τη γεωμετρία του χώρου .

Η επαναστατικότητα της θεωρίας του Αϊνστάιν γίνεται φανερή. Αμφισβήτησε έννοιες που στα πλαίσια της κλασικής φυσικής προηγούνταν κάθε γνώσης, κάθε εμπειρίας και δεν ήταν δυνατόν να γίνουν αντικείμενο οποιουδήποτε πειράματος ή θεωρίας.

Στην παρούσα εργασία μελετάται η πορεία προς τη διατύπωση της επαναστατικής θεωρίας της σχετικότητας. Μεταφέροντας την εστίαση στην κοινωνιολογική διάσταση της επιστήμης, γίνεται ανάλυση του κοινωνικοπολιτικού πλαισίου ανάπτυξης της θεωρίας για την ανάδειξη όλων των συσχετίσεων που συνέβαλλαν στη διαμόρφωσή της. Απαραίτητη είναι και η περιγραφή της ανθρώπινης πλευράς του Αϊνστάιν, ως φορέας διαφορετικών ιδεολογιών και κοινωνικών πρακτικών.

Αναλύοντας το ιδεολογικό υπόβαθρο του Κύκλου του Αϊνστάιν, φανερώνονται οι κοινωνικές ρίζες της σχετικότητας, άμεσα συνυφασμένες με το επαναστατικό φοιτητικό κλίμα που επικρατούσε στη Ζυρίχη.  Στο πλαίσιο αυτό η λέξη σχετικότητα γίνεται το σύμβολο της επανάστασης ενάντια σε κάθε απολυτότητα.

Einstein's theory of relativity, which shaped the development of modern physics, is one of the most fascinating mental exploits in the history of science.

The Theory itself sprang, so to say, out of the contradictions between electromagnetic theory and Newtonian mechanics. Delving into the implications of Newtonian principles on the concept of time, Einstein demonstrated that the experimental determination of the correspondence of time series at a distance leads to the Lorentz transformations required by electrodynamics. This revealed the relativity of the concept of tautochronism and led to the rejection of the concept of absolute space and time. It also revealed the intrinsic relationship between mass and energy. The revision of these concepts was done in the context of the special theory of relativity. Further, Einstein’s profound belief that the laws of physics must be formulated independently of reference frames led him to a critical examination of space and to the formulation of the general theory of relativity, which radically transformed the Newtonian conceptions regarding the nature of gravity and space geometry.

It is obvious that Einstein's theory is revolutionary; It questions concepts that in the context of classical physics precede all knowledge and/or experience and should not, therefore, become the subject of any experiment or theory.

This paper studies Einstein’s pathway towards the formulation of the revolutionary theory of relativity. Shifting the focus to the sociological dimension of science, the paper analyses the socio-political context of the theory's development to highlight all the correlations that shaped it. An equally essential part of this analysis is the personal history of Einstein and the degree to which he was influenced by different ideologies and social practices.

In fact, an analysis of the ideological and emotional background of the Einstein Circle reveals that the social roots of relativity are directly linked to the revolutionary climate of the student milieu in Zurich.  In this context, the word relativity becomes the symbol of revolution against all absolutes.