Η θετική επίδραση του φυσικού φωτός στην υγεία του ανθρώπου έχει αποδειχθεί μέσω πολλών ανεξάρτητων ερευνών. Τα οφέλη που προσφέρει αφορούν τόσο στη φυσιολογία του ανθρώπινου οργανισμού όσο και στην ψυχολογία του ανθρώπου. Κάποια από αυτά είναι η ρύθμιση των επιπέδων μελατονίνης (κιρκάδιος ρυθμός), καλύτερη διάθεση, μείωση των συμπτωμάτων εποχικής κατάθλιψης, μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης, καλύτερη όραση, διαχείριση του άγχους και πολλά άλλα.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η συνεχής ανάπτυξη των αστικών κέντρων οδήγησαν τους ανθρώπους να περνούν τον περισσότερο χρόνο της ημέρας μέσα σε κτίρια, εμποδίζοντας την ημερήσια έκθεση τους στο ηλιακό φως. Το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας, μελετώντας τις έρευνες που διαρκώς λαμβάνουν χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, έχει στραφεί σε τρόπους σχεδιασμού πιο προσφιλείς προς τους χρήστες των χώρων, με επίκεντρο τους ίδιους. Σε συνδυασμό με την αναγκαιότητα επαφής με το φυσικό φως, γίνονται πολλά βήματα προς μία τέτοια κατεύθυνση.

Ταυτόχρονα, αναγκαία και ενστικτώδης είναι η σύνδεση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον. Έρευνες που έχουν γίνει δείχνουν την προτίμηση των ανθρώπων να βρίσκονται σε επαφή με στοιχεία της φύσης (έστω οπτική) και τα οφέλη αυτής στην υγεία και την ψυχολογία τους. Η ανάγκη για φυσικό φωτισμό, καθαρό αέρα και επαφή με το φυσικό περιβάλλον, είναι κάποιοι από τους λόγους που τα ανοίγματα των κτιρίων κατέχουν πλέον μια τόσο σημαντική θέση στο σχεδιασμό.

Τα ανοίγματα είναι πολλές φορές ο μόνος τρόπος επαφής του χρήστη ενός χώρου με το εξωτερικό περιβάλλον. Μέσω της επαφής αυτής, είναι σε θέση να λάβει πληροφορίες για την ώρα της ημέρας, τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν, πιθανά γεγονότα που συμβαίνουν. Μελέτες έδειξαν πολλαπλά οφέλη σε εργαζομένους κοντά σε παράθυρα συγκριτικά με άλλους που ήταν περισσότερο απομακρυσμένοι και σε σχέση με εργαζομένους σε αίθουσες χωρίς καθόλου ανοίγματα. Σε συνέχεια των συγκεκριμένων μελετών, ξεκίνησε έρευνα για τη θέα που θα μπορούσαν να παρέχουν τα ανοίγματα. Ως επί το πλείστων, φαίνεται να υπερτερεί η θέα φυσικού τοπίου στις προτιμήσεις των χρηστών και συνήθως τα αποτελέσματα της επαφής αυτής στον οργανισμό είναι θετικά. Όμως, κάθε φυσικό τοπίο δεν είναι απαραίτητα ελκυστικό όπως και κάθε αστικό τοπίο δεν είναι απαραίτητα αισθητικά αδιάφορο.

Στην παρούσα διπλωματική εργασία, με αφετηρία την επίδραση του φωτισμού στη φυσιολογία και ψυχολογία του ανθρώπου σκοπός είναι η μελέτη σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης του φυσικού φωτισμού ο οποίος εισέρχεται σε αυτά μέσω των ανοιγμάτων. Ταυτόχρονα θα μελετηθεί κατά πόσο υπάρχει σύνδεση της θέας που παρέχεται από τα ανοίγματα με την ψυχολογία και φυσιολογία των χρηστών του χώρου, τόσο στους ασθενείς όσο και στο προσωπικό υγείας (ιατροί, νοσηλευτές).

Μέσω έρευνας με τη μέθοδο ερωτηματολογίου σε συγκεκριμένο κοινό, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα και συμπεράσματα για τις προτιμήσεις των χρηστών των χώρων υγειονομικής περίθαλψης όσον αφορά το φυσικό φωτισμό και την πρόσβαση σε θέα, καθώς επίσης και την ποιότητα αυτής.

The positive effect of natural light on human health has been proved through many independent studies. The benefits concern both the physiology and the psychology of people. Some of these are regulation of melatonin levels (circadian rhythm), better mood, reduced symptoms of seasonal depression and depression in general, better vision, stress management and more.

Modern lifestyle and the continuous development of cities have led people to spend most of the day inside buildings, blocking their daily exposure to sunlight. The interest of the scientific community has turned to ways of planning and design that are more friendly to the users of spaces. Combined with the necessity of contact with natural light, many steps are being taken in such a direction.

At the same time, the human connection with the natural environment is necessary and instinctive. Researches shows peoples’  preference to be in contact with elements of nature (even if only visual) and its benefits to their health and psychology. The need for natural lighting, fresh air and contact with the natural environment are some of the reasons why building openings have such an important place in architectural design.

Openings are often the only way of contact of users of a space with the external environment. Through this contact, they are able to receive information about the time of day, the weather conditions, possible events that are happening. Studies have shown multiple benefits to workers near windows compared to others further away and to workers in rooms with no openings at all. Following these studies, researches take place on the view that the openings could provide. Until now, the view of a natural landscape seems to prevail in user preferences, and usually the effects of this contact on well-being are positive.

But not every natural landscape is necessarily attractive just as every urban landscape is not necessarily aesthetically indifferent.

In this thesis, starting from the effect of lighting on human physiology and psychology, the aim is to study natural lighting in health care areas, in which it enters through the openings. At the same time, it will be studied whether there is a connection between the view provided by the openings and the psychology and physiology of users of the space, both patients and health personnel (doctors, nurses).

Through a survey (questionnaire) to specific audience, the results and conclusions are presented and concerns about the preferences of users of health care spaces regarding natural lighting and access to views, as well as the quality of view.