Άγιος Ισίδωρος Πηλουσιώτης, Ιεροσύνη, Μοναχισμός. | Saint Isidore Pilusiotis, Priesthood, Monasticism.
Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΟ ΕΥΡΥΤΕΡΟ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (ΥΣΤΕΡΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ-18ος ΑΙΩΝΑΣ) / ΟΡΘ50.
84
39
Ο ιερομόναχος Ισίδωρος Πηλουσιώτης, Αιγύπτιος στην καταγωγή, ήδη εν ζωή, τιμάται ως άγιος. Οι εξωτερικές πηγές πληροφοριών για το πρόσωπο του είναι ελάχιστες έως μηδαμινές. Εμείς σήμερα τον γνωρίζουμε, κυρίως, μέσα από το σώμα των 2.000 περίπου επιστολών του, οι οποίες διασώθηκαν. Αυτές οι επιστολές μας συστήνουν έναν άνθρωπο ευρείας μόρφωσης και προχωρημένης πνευματικής κατάστασης. Αν και μοναχός, κατά διαστήματα ησυχαστής, αναχωρητής, ίσως και έγκλειστος, μέσω των επιστολών του εκφράζει το αμείωτο και εναργές ενδιαφέρον του για την Εκκλησία και τον συνάνθρωπο. Έφτασε, ως τις μέρες μας, με την φήμη του ερμηνευτή δυσεξήγητων αγιογραφικών χωρίων. Όμως, μέσα στις επιστολές του, αναπτύσσεται, περιγράφεται και παρουσιάζεται και η χωροχρονική πραγματικότητα της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στην εποχή του, δηλαδή λίγο πριν και κατά την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Εφέσου‧ και ασφαλώς όχι μόνο ο χώρος της βιοτής του, η μονή της μετανοίας του, αλλά και το Πηλούσιο, η πρωτεύουσα της Αυγουσταμνικής Πρώτης, και η Εκκλησία του, καθώς και σύνολη η Εκκλησία, αλλά και η κοινωνία του Πηλουσίου, ως αναπόσπαστο κομμάτι Αυτής. Η παρούσα εργασία χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια. Στα τρία πρώτα, κινείται στο πλαίσιο χρόνος, τόπος, άνθρωπος, σε μία προσπάθεια να δοθεί η εικόνα του Ισίδωρου, της εποχής του και του τόπου δράσης του, κατά την συγγραφή των επιστολών του, καθώς και η επίδραση που άσκησαν αυτές, ώστε να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την προσωπικότητα του Αγίου, τον τρόπο και τον τόνο γραφής του. Στο τέταρτο και το πέμπτο κεφάλαιο, γίνεται μία προσπάθεια έρευνας και παρουσίασης των επιστολών, του περιεχομένου τους, στις οποίες ο Ισίδωρος καταπιάνεται με την ιεροσύνη, τους ιερείς όλων των βαθμών, τον μοναχισμό και τους μοναχούς, με τις πνευματικές κατακτήσεις τους, τα προβλήματα και τα ευεργετήματα τους. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ο ίδιος ο Ισίδωρος, όπως ομολογεί, είναι ιερομόναχος και γράφει εν πολλοίς βασισμένος στην εμπειρία του, οπότε την εποχή κατά την οποία συγγράφει τις επιστολές του μας δίνει μία αναλυτική εικόνα της κατάστασης της Εκκλησίας, της ιεροσύνης και του μοναχισμού.
The hieromonk Isidoros Pelusiotis, Egyptian by origin, is already, in his lifetime, honored as a saint. We know him, mainly, through the body of his approximately 2,000 letters, which have been saved. Outside sources of informations about his person are minimal to none. So these letters introduce us to a man of broad education and advanced intellectual status. Although a monk, at times a hesychast, anchorite perhaps even a recluse, through his letters expresses his undiminished and active interest in the Church and his fellow man. He arrived, to our days, with the reputation of the interpreter of inexplicable hagiographic passages. However, within his letters, the spatio-temporal reality of the Eastern Roman Empire in his time is developed, described and presented, namely shortly before and during the 3rd Ecumenical Council of Ephesus, and, of course, not only the place of residence, the monastery, of his repentance, but also Pelousio, the capital of the Augustamnica Prima, and his Church, as well as the Church as a whole, but also the society of Pelousio, as an integral part of it. This work is divided into five chapters. In the first three, he moves in the context of time, place, man, in an attempt to give an image of Isidore, his era and the place of his action, when writing his letters, as well as the effect they had, so that we can understand the personality of the Saint, the manner and tone of his writing. In the fourth and fifth chapters, an attempt is made to research and present the letters, their content, in which Isidore deals with the priesthood, priests of all ranks, monasticism and monks, with their spiritual conquests, problems and their benefits. It should not escape us that Isidore himself, as he confesses, is a hieromonk and writes, to a large extent, based on his experience, so at the time in which he writes his letters he gives us an analytical picture of the state of the Church, the priesthood and of monasticism.