Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει στην αποτελεσματική προσαρμογή των πολιτικών της για το κλίμα, την ενέργεια, τις μεταφορές και τη φορολογία στην επίτευξη της μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 (κατ’ αντιστοιχία με τα επίπεδα του 1990). Έτσι στοχοθετείται και η πλήρης απολιγνιτοποίηση χωρών όπως η Ελλάδα που χρησιμοποιούσε εύκολα προσβάσιμα λιγνιτικά κοιτάσματα, επομένως και οικονομικά, για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στον αντίποδα, η εκμετάλλευση λιγνιτικών κοιτασμάτων επιφέρει αρκετά υψηλό περιβαλλοντικό κόστος. Με την παράλληλη προσπάθεια μείωσης της ενεργειακής ένδειας σε παγκόσμιο επίπεδο φαντάζει το εγχείρημα της πλήρους απολιγνιτοποίησης εκ πρώτης όψης ανέφικτο.

Σκοπός της ΜΔΕ αποτελεί η εκτίμηση του ενεργειακού ισοζυγίου της Ελλάδας μετά την πλήρη απολιγνιτοποίηση, η παρουσίαση των ήδη εμφανών προβλημάτων (τιμολογιακής πολιτικής, ενεργειακής ένδειας κ.ο.κ.) κατά την παρούσα μεταβατική περίοδο που διανύουμε. Η ΜΔΕ καλείται να συνδράμει στην κατανόηση της ανάγκης για απολιγνιτοποίηση. Παρουσιάζονται εν δυνάμει εναλλακτικοί τρόποι παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, βιώσιμοι και περιβαλλοντικά αποδεκτοί, που θα μπορούσαν να συνδράμουν στην μείωση της ενεργειακής ένδειας είτε εγχώρια, είτε διαμέσω διμερών συμβολαίων (PPA's). Αναλύεται το σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα (Στόχοι-ορόσημα 2021-2030 και 2050). Παρουσιάζονται και αναλύονται κομβικές έννοιες που προωθούνται τόσο από την Ε.Ε. αλλά και διεθνώς, με στόχο την σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών μονάδων παραγωγής ενέργειας με μονάδες φιλικές προς το περιβάλλον, όπως το target model, τις διασυνοριακές συναλλαγές, τις ενδεχόμενες τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας και τεχνολογίες αιχμής. Τέλος, αντλούνται χρήσιμες πληροφορίες από συνεντεύξεις στελεχών και επιστημόνων που ασχολούνται με το χώρο της ενέργειας.

Προσδοκόμενα αποτελέσματα είναι η κατανόηση της υφιστάμενης κατάστασης και η παρουσίαση πιθανού σεναρίου του ενεργειακού ισοζυγίου της Ελλάδας όπως θα ισχύει κατά την μεταλιγνιτική εποχή. Πιθανοί αποδέκτες ίσως να αποτελούν εμπλεκόμενοι φορείς σχετικοί με θέματα ενέργειας (Υπουργεία, εταιρείες, επενδυτικά κεφάλαια, ερευνητικά κέντρα κ.α.). Η Εισαγωγή περιλαμβάνει εκτεταμένη αναφορά στην ανάγκη για απολιγνιτοποίηση, την ευρωπαϊκή και διεθνή στοχοθέτηση. Το Κυρίως Μέρος παρουσιάζει τον ενδεχόμενο τρόπο της ενεργειακής κάλυψης της Ελλάδας κατά την μεταλιγνιτική εποχή αναλύοντας:

1. Το σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα.
2. Το target model στις διασυνοριακές συναλλαγές.
3. Τις τεχνολογίες αιχμής που προωθούνται τόσο από την Ε.Ε. όσο και διεθνώς όπως τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, εναλλακτικούς τρόπους παραγωγής ενέργειας.
4. Τις περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις.

Τα Συμπεράσματα συνοψίζουν τα αποτελέσματα των αναλύσεων.

Οι Μελλοντικές Προκλήσεις αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο.

Οι Προτάσεις βελτίωσης αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο.

Οι συνεντεύξεις στελεχών και επιστημόνων που ασχολούνται με το χώρο της ενέργειας παρατίθενται στο παράρτημα.

Η Βιβλιογραφία αναφέρει τις πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για την επίτευξη της εκπόνηση της ΜΔΕ.

The European Commission aims to effectively adapt its climate, energy and transport as well as its taxation policies to achieve a 55% reduction in greenhouse gas emissions by 2030 (compared to 1990). The complete delignitization of countries like Greece has been targeted. These countries have been using easily accessible lignite deposits, therefore also affordable, for electricity production; On the contrary, the exploitation of lignite deposits entails quite high environmental costs. With the parallel effort to reduce energy poverty on a global level, the project of complete delignitization seems impossible at first sight.

The purposes of this Thesis are the assessment of the energy balance of Greece after complete delignitization and the presentation of already obvious problems during the current transitional period (tariff policy, energy poverty, etc). The Thesis has been called upon to assist in understanding the need for complete delignitization. Potential alternative ways of sustainable and environmentally acceptable production of electricity are being presented and analyzed. These cleaner ways of production could contribute to the reduction of energy poverty either domestically or through bilateral contracts - Power Purchase Agreements (PPA's). The National Energy and Climate Plan (NECP) will also be analyzed (Targets-milestones 2021-2030 and 2050). Key concepts, such as the target model, the cross-border transactions, the eventual energy storage, and cutting-edge technologies promoted by the E.U. and international entities, aiming at the gradual replacement of the conventional energy production units, opening the pace forward towards the establishment of environmentally friendly units, are being introduced. Finally, useful information has been obtained through interviews with executives and scientists, focusing on the energy sector. The expected results focus on the understanding of the current situation, the presentation of a possible energy balance scenario of Greece, as it will apply during the post-lignite era. Potential recipients could be entities related to the energy sector (Ministries, companies, investment funds, research centers, etc.). The elements of originality consist of the up-to-date presentations – including analysis of the recent elements, as well as the specific interviews.

The introduction includes extensive references highlighting the need for delignification, according to the European and International targeting. The main part focuses on the possible pathway to succeed towards the energy coverage of Greece during the post-lignite era by analyzing:

1. The National Energy and Climate Plan (NECP).
2. The target model in cross-border transactions.
3. The cutting-edge technologies promoted.
4. The environmental and economic effects.
5. Interviews of executives and scientists working in the energy sector.

The conclusions’ chapter summarizes the results of the analysis.

Future challenges are being presented separately.

The bibliography lists the sources used in this Thesis.