Τα τελευταία χρόνια η εγκατάσταση και η παραγωγή της ηλεκτρικής ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά πάνελ έχει συμβάλει αισθητά στη μείωση της αξιοποίησης των ορυκτών καυσίμων. Ωστόσο, το ενδιαφέρον της παρούσας εργασίας επικεντρώνεται στην ορθή διαχείριση των φωτοβολταϊκών αποβλήτων μόλις ολοκληρωθεί ο κύκλος της ζωής τους δηλαδή μετά από 25-30 χρόνια λειτουργίας. Αναμφισβήτητα, η μαζική συσσώρευση των φωτοβολταϊκών αποβλήτων αποτελεί ένα σύγχρονο περιβαλλοντικό ζήτημα, το οποίο θα πρέπει να διαχειριστεί μέσω της κυκλικής οικονομίας δηλαδή της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των φωτοβολταϊκών υλικών, αποφεύγοντας αφενός της αναποτελεσματικές πρακτικές της υγειονομικής ταφής και αφετέρου της ρύπανσης του εδάφους και την απειλή της δημόσιας υγείας.

Η παρούσα διπλωματική εργασία μέσα από την εκτενή βιβλιογραφική ανασκόπηση αποτυπώνει την επικρατούσα κατάσταση σχετικά με τη ορθή επεξεργασία και διαχείριση των φωτοβολταϊκών πάνελ μετά το τέλος της ζωής τους. Πιο αναλυτικά, στο πρώτο κεφάλαιο πραγματοποιείται μια ιστορική αναδρομή σχετικά με την εξέλιξη της τεχνολογίας των φωτοβολταϊκών πάνελ. Ακολουθεί το δεύτερο κεφάλαιο, στο οποίο παρουσιάζονται κάποιες εταιρείες όπως η PVCYCLE και χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία, οι οποίες εφαρμόζουν ήδη τις τακτικές της συλλογής, ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των φωτοβολταϊκών πάνελ.

Το τρίτο κεφάλαιο εστιάζει στην Ελλάδα, κάνοντας μια ιστορική αναδρομή στην χρήση των φωτοβολταϊκών πάνελ. Μέσα από την αναλυτική περιγραφή τόσο του φωτοβολταϊκού φαινομένου όσο και της ανάγκης που χρίζει η ανακύκλωση των κατεστραμμένων ή αποσυρόμενων φωτοβολταϊκών. Το τέταρτο κεφάλαιο αναφέρεται στους τέσσερις τρόπους διαχείρισης των φωτοβολταϊκών (υγειονομική ταφή, αποτέφρωση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση) ενώ περιγράφεται με λεπτομέρεια το προτιμώμενο μοντέλο της ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης των φωτοβολταϊκών αποβλήτων. Στο τέλος επισημαίνονται τα ανακυκλώσιμα φωτοβολταϊκά τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα.

Όσον αφορά στο πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται στην ισχύουσα νομοθεσία της Ελλάδος σχετικά με την ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών πάνελ, τα οποία βρίσκονται ακόμα σε πειραματικό στάδιο λόγω τη μη υποχρεωτικής νομοθεσίας για την επαναχρησιμοποίηση τους. Πράγματι, στο έκτο κεφάλαιο τεκμηριώνεται ότι σε λίγα χρόνια η ανακύκλωση των φωτοβολταϊκών αποβλήτων είναι αναγκαία. Στο έβδομο κεφάλαιο αναλύονται διεξοδικά ο τρόπος ανακύκλωσης των κρυσταλλικών πάνελ (Crystalline Silicon), των Λεπτών Ταινιών (Thin Films) και η ανακύκλωση του γυαλιού.

Το όγδοο κεφάλαιο καταλήγει στη διεξαγωγή των συμπερασμάτων με τη λειτουργία των φωτοβολταϊκών συστημάτων να καλύπτει μεγάλο μέρος των αναγκών των καταναλωτών της ηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα, η μακροχρόνια διάρκεια ζωής του 25-30 χρόνια σε συνδυασμό με το μηδενικό βαθμό συντήρησης αλλά και την αθόρυβη παροχή υπηρεσιών συμβάλουν στη μείωση της καύσης των ορυκτών καυσίμων και της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Ωστόσο, το μειονέκτημα τους αφορά την ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση τους μετά την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής τους.

In recent years, the installation and production of electricity from photovoltaic panels has contributed significantly to the reduction of fossil fuel use. However, the interest of this paper focuses on the proper management of photovoltaic waste once the life cycle is completed i.e. after 25-30 years of operation. Undoubtedly, the massive accumulation of photovoltaic waste is a modern environmental issue, which should be managed through the circular economy i.e. recycling and reuse of photovoltaic materials, avoiding on the one hand the inefficient practices of landfilling and on the other hand soil pollution and threat to public health.

This thesis through the extensive literature review reflects the prevailing situation regarding the proper processing and management of photovoltaic panels after their end of life. In more detail, the first chapter provides a historical review on the development of PV panel technology. This is followed by the second chapter, which presents some companies such as PVCYCLE and countries such as Germany and France, which are already implementing the tactics of collecting, recycling and reusing PV panels.

The third chapter focuses on Greece, giving a historical review of the use of photovoltaic panels. Through a detailed description of both the photovoltaic phenomenon and the need to recycle damaged or retired photovoltaic panels. The fourth chapter refers to the four ways of managing PV (landfill, incineration, reuse and recycling) and describes in detail the preferred model of recycling and reuse of PV waste. Finally, the recyclable photovoltaics in both Europe and Greece are highlighted.

As for the fifth chapter, it refers to the current legislation in Greece regarding the recycling of photovoltaic panels, which are still in an experimental stage due to the non-compulsory legislation for their reuse. Indeed, chapter six documents that in a few years the recycling of photovoltaic waste will be necessary. Chapter seven discusses in detail how to recycle Crystalline Silicon, Thin Films and glass.

The eighth chapter concludes the conclusions with the operation of photovoltaic systems meeting a large part of the needs of electricity consumers. At the same time, the long life of 25-30 years combined with zero maintenance and quiet service delivery contribute to the reduction of fossil fuel combustion and environmental pollution. However, their disadvantage relates to their recycling and reuse after the completion of their life cycle.