Τα αστικά λύματα είναι ένα μείγμα οικιακών και βιομηχανικών λυμάτων τα οποία μέσω του δικτύου συλλογής των δήμων καταλήγουν σε μονάδες επεξεργασίας. Η λειτουργία αυτών των μονάδων καθορίζεται από την Εθνική, αλλά και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Αυτές οι μονάδες εφαρμόζουν σύγχρονες τεχνολογίες. Ο έλεγχος της λειτουργίας τους είναι απαραίτητος για τη  διασφάλιση της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.

Η ποιοτική σύσταση των αστικών  λυμάτων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως ο πληθυσμός της και το είδος των βιομηχανιών που υπάρχουν στην περιοχή. Πολλά συστήματα επεξεργασίας των λυμάτων υπάρχουν και διαφέρουν μεταξύ τους σε διάφορους παράγοντες, όπως για παράδειγμα το κόστος εφαρμογής τους. Η επιλογή του καταλλήλου συστήματος και η παρακολούθηση των τιμών των παραμέτρων των λυμάτων είναι κρίσιμος παράγοντας της επεξεργασίας τους με στόχο τη μέγιστη δυνατή απομάκρυνση των ρυπαντών τους. Στο τμήμα της ποιοτικής παρακολούθησης της λειτουργίας της μονάδας σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει ο στατιστικός έλεγχος των τιμών των παραμέτρων.  

Τα δεδομένα των παραμέτρων των εισερχόμενων και των επεξεργασμένων λυμάτων αναφέρονται στις BOD₅, COD, TSS, T-N και T-P και αφορούν τα λύματα του Βιολογικού Καθαρισμού των Σερρών για τα έτη 2015-2021. Τα δεδομένα αυτά  αναλύθηκαν με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων σε σχέση με τις τιμές τους ανάμεσα στα έτη, τους μήνες και τις εποχές.

Σημαντικό μέρος της εργασίας αποτελεί η εκτίμηση της αποδοτικότητας της μονάδας στη μείωση των παραμέτρων BOD₅, COD, TSS, T-N και T-P από τα επεξεργασμένα λύματα. Έγινε προσπάθεια να διερευνηθούν οι αλληλεπιδράσεις των παραμέτρων και να εκτιμηθεί η μεταβλητότητά τους. Επίσης, υπολογίστηκαν εξισώσεις πρόβλεψης των τιμών BOD₅ με  ανεξάρτητη μεταβλητή τα TSS. Σημαντικά συμπεράσματα εξήχθησαν με την εφαρμογή του πολυπαραγοντικού διαγράμματος ελέγχου Τ² για τη μεταβλητότητα κατά την επεξεργασία των λυμάτων στη μονάδα.

Municipal wastewater is a mixture of domestic and industrial wastewater which, through the municipal collection network, ends up in treatment plants. The operation of these units is determined by national and European legislation. These units apply modern technologies. The control of their operation is necessary to ensure public health and the environment.

The composition of urban sewage depends on many factors such as the population and the type of industries present in the area. Many wastewater treatment systems exist and differ from each other in various factors such as, for example, the cost of their implementation. The selection of the appropriate system and the monitoring of the values of the parameters of the wastewater is a critical factor in its treatment with the aim of the maximum possible removal of its pollutants. In the part of monitoring the operation of the unit, the Statistical control of the parameter values can play an important role.

The data of the parameters of the incoming as well as the processed parameters of BOD₅, COD, TSS, T-N and T-P of the wastewater of the Biological Treatment of Serres for the years 2015-2021 were analyzed with the aim of drawing conclusions in relation to their values between the years, the months and seasons.

An important part of the work is the assessment of the efficiency of the unit in the removal of BOD₅, COD, TSS, T-N and T-P from the treated wastewater. An attempt was made to investigate the interactions of the parameters and to estimate their variability. Equations for predicting BOD₅ values with TSS as an independent variable were also calculated. Important conclusions were drawn by applying the T² multivariate control chart for variability in the wastewater treatment process at the plant.