Σακχαρώδης Διαβήτης, Τρίτη Ηλικία, Συμπεριφορές Υγείας, Εμπόδια στην Αυτοφροντίδα
Ψυχολογία
35
60
Περίληψη
Εισαγωγή: Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) αποτελεί χρόνιο μεταβολικό νόσημα, το οποίο σχετίζεται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα, ενώ η συχνότητα εκδήλωσης αυξάνεται ολοένα και περισσότερο σε όλες τις ηλικίες και σε όλες τις χώρες. Η τρίτη ηλικία, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, αποτελεί την πιο ευάλωτη πληθυσμιακή ομάδα. Στο πλαίσιο της πρόληψης και της αντιμετώπισης των χρόνιων νοσημάτων, το άτομο έχει ενεργό ρόλο και η έννοια της αυτοφροντίδας, δηλαδή ενός πλαίσίου αυτενέργειας, αυτεπάρκειας και αυτοαποτελεσματικότητας, έχει εξέχουσα σημασία.
Σκοπός: Η παρούσα μελέτη αποσκοπούσε να διερευνήσει την αυτοφροντίδα του διαβήτη σε συνάφεια με το φύλο και τις συμπεριφορές υγείας ηλικιωμένων ατόμων.
Μέθοδος: Εξετάστηκαν 109 ηλικιωμένα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, τα οποία παρακολουθούνταν σε δομές υγείας της περιφέρειας Αττικής. Συλλέχθηκαν τα δημογραφικά, τα ανθρωπομετρικά και σχετικά με τη νόσο στοιχεία, καταγράφηκαν οι συνηθέστερες συμπεριφορές υγείας και χορηγήθηκε η Κλίμακα Εμποδίων στην Αυτο-φροντίδα του Διαβήτη.
Αποτελέσματα: Στην έρευνα συμμετείχαν 55 άντρες (50,5%) και 54 γυναίκες (49,5%) με μέση ηλικία τα 68,8 (±6,9). Η πλειονότητα αυτών είχε διαγνωστεί με διαβήτη τύπου ΙΙ (96,3%) πριν από 11,3 (±7,8) έτη, δήλωσαν ότι ο διαβήτης είναι ρυθμισμένος (73,4%), ότι δεν καπνίζουν (76.1%), ότι δεν καταναλώνουν αλκοόλ (68.8%) και ότι ασκούνται (65.1%). Συγκριτικά με τις γυναίκες, οι άνδρες ανέφεραν στατιστικά σημαντικά υψηλότερες τιμές ως προς τα εμπόδια στη διάιτα (p<,05) και στη σωματική άσκηση (p<,05), καθώς και μεγαλύτερο αριθμό νοσηλειών λόγω επιπλοκών του σακχαρώδους διαβήτη (p<,01). Παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση του καπνίσματος με εμπόδια στη δίαιτα (p<,05), καθώς και στατιστικά σημαντική συσχέτιση της αποχής από τη σωματική άσκηση με τα εμπόδια στην αυτοφροντίδα του διαβήτη συνολικά (p<,05), στη δίαιτα (p<,01), στον έλεγχο της γλυκόζης (p<,05) και στη λήψη της φαρμακευτικής θεραπείας (p<,01). Οι επιπλοκές του διαβήτη συσχετίστηκαν με περισσότερα εμπόδια στην αυτοφροντίδα του διαβήτη συνολικά (p<,01), στη δίαιτα (p<,01), στη σωματική άσκηση (p<,01), στον έλεγχο της γλυκόζης (p<,01) και στη λήψη της φαρμακευτικής θεραπείας (p<,01).
Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης συζητήθηκαν στο πλαίσιο της ανάγκης για ενίσχυση των συμπεριφορών αυτοφροντίδας ηλικιωμένων ατόμων με διαβήτη.
Abstract
Introduction: Diabetes mellitus is a metabolic disease that increases across all ages and throughout the world, while it relates to increased morbidity and mortality. Elderly are particularly vulnerable. Prevention and treatment assume patients as well as self-care to play an active role.
Purpose: The present study aimed to investigate diabetes self-care in relation to gender effects and health behaviours among elderly.
Method: The sample consisted of 109 elderly with diabetes melitus, attending health services in the region of Attica. Demographic, anthropometric and disease-related information was collected, health behaviours were recorded and the Barriers to Diabetes Self-Care Scale was administered.
Results: 55 males (50,5%) and 54 females (49,5%) with a mean age of 68,8 (±6,9) participated in the study. Majority was diagnosed with diabetes mellitus type II (96,3%) 11,3 (±7,8) years ago. They reported that diabetes is controlled (73,4%), they were non smokers (76.1%), not consuming alcohol (68.8%) and engaging in physical activities (65.1%). Compared to women, men reported significant more barriers to diet (p<,05) and physical activities (p<,05) as well higher frequency of hospitalization due to diabetes complications (p<,01). There was a significant correlation of smoking with barriers to diet (p<,05) as well as a significant correlation of abstaining from physical activities with barriers to total diabetes self-care (p<,05), diet (p<,01), glycemic control (p<,05) and medication regiment (p<,01). More barriers to total diabetes self-care (p<,01), diet (p<,01), physical activities (p<,01), glycemic control (p<,01) and medication regiment (p<,01) were correlated with diabetes complications.
Conclusions: Results were discussed in the context of enhancing diabetes self-care in elderly.