Κριτική ανάλυση δημοσιογραφικού λόγου σε πρωτοσέλιδα εφημερίδων και διδακτική αξιοποίηση αυτών στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού: το ζήτημα της υγειονομικής κρίσης του κορωνοïού
Critical analysis of journalistic discourse on newspaper headlines and their didactic use in the context of critical literacy: the issue of the coronavirus health crisis (english)
ΣΥΓΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ (ΑΔΕ)
1
30
13
Στις αρχές του 2020, άμα τη εμφανίσει της πανδημίας Covid-19, τα ΜΜΕ αποκάλυψαν με τον πιο πρόδηλο τρόπο τον ιδεολογικό και εξουσιαστικό τους χαρακτήρα. Στο όνομα της δημόσιας υγείας ο Τύπος απώλεσε τη δημοσιογραφική ηθική και δεοντολογία και εργαλειοποιήθηκε από ετερόκλητους πολιτικοοικονομικούς παράγοντες, με σκοπό είτε την αποδοχή των κυβερνητικών μέτρων είτε τη στηλίτευση των κυβερνητικών επιλογών. Τα ΜΜΕ, με την εξουσία τους να ερείδεται στην επιβολή ελέγχου με συναινετικό τρόπο, επιχείρησαν να εξασφαλίσουν την πειθώ του δέκτη μέσω του λόγου τους, ο οποίος είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με ιδεολογικές συνιστώσες. Οι ρητές ή υπόρρητες γλωσσικές επιλογές των Μέσων αποτέλεσαν τον καταλύτη στην οικοδόμηση της νέας «πανδημικής πραγματικότητας», που σύντομα έγινε η «νέα κανονικότητα». Η παρούσα εργασία, αξιοποιώντας την κριτική ανάλυση λόγου -που ως ένα θεωρητικό πλέγμα διαφόρων προσεγγίσεων ανάλυσης του λόγου επιχειρεί να εισαγάγει την κοινωνική και πολιτική ανάλυση στη γλωσσολογία, εστιάζοντας στον ιδεολογικό ρόλο της γλώσσας- καλείται να εξετάσει τους όρους κατασκευής και αποδοχής από την κοινωνία του νέου αυτού κόσμου. Στο πλαίσιο αυτό, με «όχημα» τη συστημική λειτουργική γραμματική του M.A.K. Halliday προβαίνουμε σε μια κριτική ανάλυση των γλωσσικών επιλογών σε τίτλους σχετικούς με την πανδημία στα κυριακάτικα πρωτοσέλιδα τριών εφημερίδων κατά τη διετή χρονική περίοδο 2020-2022. Παράλληλα, αξιοποιώντας τη Γραμματική του Οπτικού Σχεδιασμού, επιχειρείται η προσέγγιση των εικόνων που πλαισιώνουν τους υπό μελέτη τίτλους. Σκοπός του εγχειρήματος είναι να αποκαλυφθεί η ιδεολογική φόρτιση των λεξικογραμαμτικών επιλογών των συντακτών/τριών, καθώς και των εικονιστικών κειμένων –συναρτήσει της ιδεολογικής τοποθέτησης του μέσου προβολής των μηνυμάτων-, αναδεικνύοντας τις διαφορετικές εκδοχές της πραγματικότητας που κατασκευάζονται. Κατόπιν, αναζητώντας τον βέλτιστο τρόπο καλλιέργειας της επίγνωσης των ιδεολογικών συμπαραδηλώσεων του δημοσιογραφικού λόγου κι έχοντας ως δεδομένο ότι η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης αποτελεί διηνεκώς ζητούμενο της Εκπαίδευσης, παρουσιάζουμε -με γνώμονα τον κριτικό γραμματισμό- μια διδακτική πρόταση βασισμένη στο θεωρητικό μοντέλο των πολυγραμματισμών.
At the beginning of 2020, after the emergence of the Covid-19 pandemic, the media revealed in the most obvious way their ideological and authoritarian character. In the name of public health, the press has lost journalistic ethics and has been instrumentalized by disparate political and economic factors, with the aim of either accepting government measures or denouncing government choices. The mass media, with their power based on imposing control in a consensual manner, attempted to convince the receiver through their speech, which is inextricably linked to ideological components. The explicit or implicit language choices of the media were the catalyst in building the new "pandemic reality", which soon became the "new normal". The present thesis, utilizing the Critical Analysis of Discourse - which as a theoretical grid of various approaches of discourse analysis attempts to introduce social and political analysis into linguistics, focusing on the ideological role of language- aims to examine the conditions of construction and acceptance by the society of this new world. In this context, using the Systemic Functional Grammar of M.A.K. Halliday as a "vehicle", we make a critical analysis of language choices in headlines related to the pandemic on the Sunday front pages of three newspapers during the two-year period 2020-2022. At the same time, utilizing the Grammar of Visual Design, an attempt is made to approach the images that frame the titles under study. The aim of the project is to reveal the ideological charge of the lexicogrammatical choices of the authors, as well as the figurative texts - depending on the ideological positioning of the means of projection of the messages -, highlighting the different versions of reality that are constructed. Then, looking for the best way to cultivate awareness of the ideological connotations of journalistic discourse and taking as a given that the cultivation of critical thinking is a perpetual demand of Education, we present -based on Critical Literacy- a didactic proposal based on the theoretical model of Polygrams.
Full text Description: ΜΗΤΡΑΚΑ_ΝΙΚΟΛΕΤΑ_ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ_ΚΑΛ.pdf (pdf)
Book Reader Size: 2.2 MB
Κριτική ανάλυση δημοσιογραφικού λόγου σε πρωτοσέλιδα εφημερίδων και διδακτική αξιοποίηση αυτών στο πλαίσιο του κριτικού γραμματισμού: το ζήτημα της υγειονομικής κρίσης του κορωνοïού - Identifier: 186882
Internal display of the 186882 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)