Η παρούσα διπλωματική εργασία διερευνά τις ετερο-αξιολογικές γλωσσικές στάσεις των εκπαιδευτικών και των μαθητών του νομού Ηλείας απέναντι στις νεοελληνικές διαλέκτους και ιδιαίτερα απέναντι στην κρητική διάλεκτο. Στόχος είναι να ανιχνευθούν οι ετερο-αξιολογικές γλωσσικές απόψεις των Ηλείων καθηγητών και μαθητών απέναντι στη διαλεκτοφωνία, η θέση τους για το ποιος είναι ο ρόλος των διαλέκτων στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο και η στάση που κρατούν απέναντι στους κρητόφωνους μουσουλμάνους της Συρίας και του Λιβάνου. Εξετάζεται ιδιαίτερα και δίνεται έμφαση στην επιρροή του παράγοντα της θρησκείας στη στάση που διαμορφώνεται απέναντι σε μια ομάδα ανθρώπων, των κρητομουσουλμάνων της Συρίας και του Λιβάνου.

            Στο θεωρητικό μέρος της εργασίας θα γίνει αναφορά στη γεωγραφική διαφοροποίηση της νεοελληνικής γλώσσας και στη σημερινή κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι νεοελληνικές διάλεκτοι και τα νεοελληνικά ιδιώματα. Επίσης θα αναφερθούν τα βήματα που έχουν γίνει ώστε να ενσωματωθούν οι διάλεκτοι στο σχολείο και η θέση που έχουν σε αυτό. Θα γίνει ανάλυση της σημασίας των γλωσσικών στάσεων και των μεθόδων καταγραφής τους. Στο δεύτερο κεφάλαιο του θεωρητικού μέρους θα περιγραφεί η κρητική διάλεκτος και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Έπειτα θα γίνει αναφορά στην κρητική λογοτεχνία και στη συμβολή παλαιότερων και νεότερων μελετητών για τη διατήρηση και την ανάδειξη της. Τέλος θα παρουσιαστεί η κρητική διάλεκτος ως γλωσσικός θύλακας.

            Στο ερευνητικό μέρος της εργασίας, αφού γίνει περιγραφή της ερευνητικής μεθόδου, των ερευνητικών εργαλείων και αφού διατυπωθούν κάποιες ερευνητικές υποθέσεις, θα ακολουθήσει η ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων. Αναλύοντας τα δεδομένα που συλλέχτηκαν από το συγκεκριμένο δείγμα, διαπιστώνεται πως στην πλειοψηφία του κρατά θετική στάση τόσο απέναντι στις διαλέκτους γενικότερα, όσο και στην κρητική διάλεκτο ειδικότερα. Οι ερωτηθέντες υποστηρίζουν την ισότητα μεταξύ διαλέκτων και κοινής νεοελληνικής στο μεγαλύτερο τους ποσοστό. Υπάρχει βέβαια και ένα αξιόλογο ποσοστό του δείγματος που διατηρεί ορισμένες στερεοτυπικές θέσεις. Αρκετοί ερωτηθέντες (κυρίως μαθητές) συνδέουν τους διαλεκτόφωνους με την επαρχία και τον πρωτογενή τομέα παραγωγής. Οι εκπαιδευτικοί υποστηρίζουν τη χρήση των διαλέκτων στο σχολείο σε προφορικό επίπεδο κυρίως και θεωρούν στο σύνολό τους μαθητές και εκπαιδευτικοί πως η θρησκεία και η γλώσσα είναι σημαντικοί παράγοντες ανάλυσης της εθνοτικής ταυτότητας μιας ομάδας ανθρώπων.

This thesis investigates the language attitudes of teachers and students of the prefecture of Ilia towards the modern Greek and especially towards the Cretan dialect. The aim is to find out the linguistic views of the Ilian teachers and students towards dialectology, their position of what is the role of dialects in the modern Greek school and the attitude they hold towards the Cretan-speaking Muslims of Syria and Libanon. The influence of the factor of religion on the attitude towards a group of people, the Cretan Muslims of Syria and Lebanon, is particularly examined and emphasized.

In the theoretical part of the paper, reference will be made to the geographical differentiation of the modern Greek language and the current situation in which modern Greek dialects and neo-Greek local varieties are found. It will also mention the steps that have been taken to integrate the dialects in the school and the place they have in it. The importance of language attitudes and their recording methods will be analyzed. In the second chapter of the theoretical part, the Cretan dialect and its special characteristics will be described. Then reference will be made to Cretan literature and the contribution of older and newer scholars to its preservation and promotion. Finally, the Cretan dialect will be presented as a linguistic enclave.

In the research part of the thesis, after a description of the research method the research tools and some research hypotheses have been formulated, the analysis of the research data will follow. Analyzing the data collected from the specific sample, it is found that the majority of them have a positive attitude towards both dialects in general and the Cretan dialect in particular. The majority of respondents support the equality between dialects and common modern Greek of course, there is also a significant percentage of the sample that maintains Cretan stereotypical positions. Several respondents (mainly students) associate dialect speakers with the province and the primary production sector. Educators support the use of dialects in school mainly at the oral level and students and teachers as a whole believe that religion and language are important factors in analyzing the ethnic identity of a group of people.