Οι ένοπλες δυνάμεις ως διαμορφωτές της δημόσιας ιστορίας: Το παράδειγμα της Ναυτικής Εβδομάδας κατά την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών

The armed forces as creators of public history: The example of Naval Week during the military dictatorship of the colonels (english)

  1. MSc thesis
  2. ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΜΠΑΚΙΡΤΖΟΠΟΥΛΟΥ
  3. Δημόσια Ιστορία (ΔΙΣ)
  4. 23 July 2023
  5. Ελληνικά
  6. 68
  7. Κούκη, Ελένη Αργυρώ
  8. Σαλβάνου, Αιμιλία | Χριστοφής, Νικόλαος
  9. Ναυτική Εβδομάδα, εθνική ταυτότητα, δικτατορία των συνταγματαρχών.
  10. ΔΙΣ61
  11. 1
  12. 18
  13. 0
    • Στην παρούσα διπλωματική εργασία μελετήθηκαν οι εορτασμοί της Ναυτικής Εβδομάδας κατά τη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών 1967-1974, εστιάζοντας στο ρόλο  των ένοπλων δυνάμεων ως  ρυθμιστή της δημόσιας ιστορίας. Οι ένοπλες δυνάμεις άλλωστε, συχνά αποτελούν ένα φορέα παραγωγής ιστορίας μέσω της διοργάνωσης εορτασμών, τελετών, εκθέσεων και εκδηλώσεων μνήμης, της έκδοσης βιβλίων ιστορικού περιεχομένου καθώς και της ίδρυσης και λειτουργίας πολεμικών μουσείων.

      Συγκεκριμένα, η Ναυτική Εβδομάδα, που ως θεσμός θεσπίσθηκε στο πλαίσιο διατήρησης και προώθησης των δεσμών των Ελλήνων με τη θάλασσα, αποτέλεσε πεδίο πολλαπλής έκφρασης της δημόσιας ιστορίας. Εκκινώντας το 1933 ως «Εβδομάς του Πολεμικού Ναυτικού» με τριήμερους εορτασμούς στο Φάληρο, που περιοριζόταν σε ναυτικά γυμνάσια, η Ναυτική Εβδομάδα εξελίχθηκε σε πολυήμερες εκδηλώσεις οι οποίες περιελάμβαναν δημόσιες τελετές, ιστορικές εκθέσεις και ποικίλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες ανά την ελληνική επικράτεια. Οι εκδηλώσεις αυτές συνδιοργανωνόταν, αρχικά ετησίως και αργότερα ανά διετία, από το πολεμικό ναυτικό, το λιμενικό σώμα, φορείς της κεντρικής κυβέρνησης και την τοπική αυτοδιοίκηση.

      Οι εορτασμοί υπήρξαν σχεδόν αδιάλειπτοι στο πέρασμα του χρόνου και σε κάθε περίπτωση αποτελούσαν ευκαιρία προβολής της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας στο δημόσιο χώρο. Ειδικότερα όμως, σε ότι αφορά στην περίοδο της δικτατορίας, η Ναυτική Εβδομάδα προσέφερε πεδίο επίδειξης της «ισχύος» του καθεστώτος των συνταγματαρχών, καθώς η διοργάνωσή της από φορέα των ενόπλων δυνάμεων και συγκεκριμένα το Πολεμικό Ναυτικό θεωρήθηκε ότι παρείχε πρόσφορο έδαφος για την αξιοποίηση και την παρουσίαση της στήριξης όλων των κλάδων των ενόπλων δυνάμεων στη δικτατορία.

      Ειδικότερα, μελετήθηκαν και αναλύθηκαν τα στοιχεία που άπτονται του σχεδιασμού και της πραγμάτωσης των δημόσιων τελετών και των εορτασμών της Ναυτικής Εβδομάδας από το Πολεμικό Ναυτικό, σε συνεργασία με τους κρατικούς θεσμούς και την τοπική αυτοδιοίκηση στη δικτατορική περίοδο. Δόθηκε έμφαση, τόσο στη διαχείριση, την παρουσίαση, αλλά και τη χρήση της ιστορίας κατά τις εορταστικές εκδηλώσεις, όσο και στον τρόπο της ιστορικοποίησης της έννοιας της «ναυτοσύνης των Ελλήνων» στο πλαίσιο της προσπάθειας διαμόρφωσης ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της εθνικής ταυτότητας μέσω των εορτασμών της Ναυτικής Εβδομάδας.

      Για την ολοκλήρωση της διπλωματικής εργασίας έγινε έρευνα σε ταξινομημένο αρχειακό υλικό του Υπουργείου Εσωτερικών και σε αταξινόμητο υλικό των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Παράλληλα, μελετήθηκε αρχειακό υλικό προσβάσιμο σε ερευνητές της Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού και αξιοποιήθηκαν δημοσιεύματα του περιοδικού «Ναυτική Επιθεώρηση», αλλά και γενικότερα του τύπου της περιόδου της δικτατορίας. Τέλος, χρησιμοποιήθηκε οπτικοακουστικό υλικό από τα «Επίκαιρα» της περιόδου και φωτογραφικό υλικό δημοσιευμένο και αδημοσίευτο από ιδιωτικές συλλογές.

    • The subject of this thesis is the “Naval Week” institution during the military dictatorship of 1967-1974, putting emphasis on the role of the armed forces as a creator of public history. Military is often an agent of public history production through the organization of festivities, ceremonies, exhibitions and commemorative events, the publication of historical books as well as the foundation of war museums. Particularly, the Naval Week, which as an institution was established in the context of preserving and promoting the patrimonial ties of the Greeks with the sea, was a field of multiple expressions of public history. Starting in 1933 as the "Week of the Hellenic Navy" with a three-days’ celebrations in Faliro, and limited to naval exercises, Navy Week evolved into multi-day event, that included public ceremonies, historical exhibitions and various artistic activities throughout the Greek territory. These events were co-organized, initially annually and later biennially, by the navy, the coast guard, state and local authorities.


      The festivities were organized almost without interruption over time and they were an opportunity to project the respective political power in the public space. In particular, however, regarding the era of the dictatorship, the Naval Week offered a field for demonstrating the "power" of the regime of colonels, as the institution was considered to provide fertile ground for the demonstration of the support of all three branches of the armed forces to the military junta.


      More specifically, the research concentrated in the planning and the organization of the festivities of Naval Week by the Navy, in cooperation with the state and the local authorities during the military dictatorship. Emphasis was placed, both on the management, the presentation, and the use of history during the festive events, as well as on the way of historicizing the concept of "Greek seamanship", in the context of the endeavor to shape special characteristics of the national identity through the celebrations of Naval Week.


      For the drafting of the thesis, I have researched the archives of the Ministry of the Interior and the General Archives of the State. Moreover, I have delved into the accessible archival materials of the Naval History Service, the "Naval Review" magazine, and the Greek press during the dictatorship. Last but not least, I have also benefited from the audio-visual archives of the "Epikaira", along with published and unpublished photographic materials of private collections.

  14. Hellenic Open University
  15. Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές