Εγκληματολογικές και Ποινικές προσεγγίσεις της διαφθοράς, του οικονομικού και του οργανωμένου εγκλήματος (ΠΕΔ)
52
30
Αντικείμενο της παρούσας εργασίας αποτελεί η διαδικασία της ανάκτησης των περιουσιακών στοιχείων που προέρχονται από το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος καθώς και οι προκλήσεις και τα ζητήματα που αναφύονται κατά τα διάφορα στάδια υλοποίησης της. Έτσι, στο πρώτο κεφάλαιο αρχικά επιχειρείται μια προσέγγιση του φαινομένου του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και ακολουθεί η εννοιολόγηση και ο προσδιορισμός των περιουσιακών εκείνων στοιχείων που ορίζονται ή θεωρούνται ως παράνομα καθώς και οι φάσεις που ακολουθούνται για τη νομιμοποίηση τους. Ακολουθεί η σταχυολόγηση των πολιτικών που είχαν ως αποτέλεσμα την αναβάθμιση της ανάκτησης των παράνομων περιουσιακών στοιχείων στην αντεγκληματική πολιτική για το ξέπλυμα και τέλος παρατίθενται τα στάδια της ανάκτησης όπως αυτή εκδηλώνεται ως διαδικασία από την αρχή έως την ολοκλήρωση της.
Το δεύτερο κεφάλαιο πραγματεύεται τη πρώτη φάση της ανάκτησης που είναι ο εντοπισμός. Έτσι, αφού αρχικά επισκοπούνται τα εργαλεία και μέσα που μετέρχονται και χρησιμοποιούν οι αρμόδιες αρχές για τον εντοπισμό των παράνομων περιουσιακών στοιχείων (όπως είναι οι ανακριτικές πράξεις, οι χρηματοοικονομικές έρευνες, η συμμετοχή ιδιωτών, η διεθνής συνεργασία κλπ.) εν συνεχεία προσεγγίζονται τα ποικίλα ζητήματα που ανακύπτουν σε αυτήν την φάση. Ειδικότερα, αναλύονται τα ζητήματα και οι προκλήσεις που αφορούν τις πρακτικές των φορολογικών παραδείσων και των υπεράκτιων εταιριών, την ιδιωτική τραπεζική, τα δίκτυα εκτός της επίσημης τραπεζικής, τη χρήση καινοτόμων πρακτικών μέσω του διαδικτύου, τη λειτουργία των μητρώων, το ρόλο των ενδιάμεσων αλλά και τη διεθνή συνεργασία.
Στο τρίτο κατά σειρά κεφάλαιο αναλύονται κατά σειρά η κατάσχεση, η δέσμευση και η δήμευση των παράνομων περιουσιακών στοιχείων, που αποτελούν τις κατά σειρά επόμενες φάσεις της διαδικασίας της ανάκτησης των παράνομων περιουσιακών στοιχείων. Ειδικότερα, αναλύονται τόσο οι σχετικές διαδικασίες κάθε φάσης, με έμφαση στο ελληνικό δίκαιο, αλλά και τα αντίστοιχα ζητήματα που ανακύπτουν σε κάθε φάση, που είτε αφορούν την αποτελεσματικότητα και ορθή εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου είτε πρόκειται για ζητήματα γενικότερου δικαιοπολιτικού χαρακτήρα. Στο τέλος του κεφαλαίου αναλύονται και τα ζητήματα διεθνούς συνεργασίας που αφορούν τα διάφορα στάδια τα οποία εξετάζονται συνδυαστικά αφού ενιαία αντιμετωπίζονται και από το θεσμικό πλαίσιο τόσο σε διεθνές όσο και σε εγχώριο επίπεδο.
Ακολουθεί το τέταρτο κεφάλαιο, όπου εξετάζονται ενδεικτικά διάφοροι οργανωσιακοί παράγοντες που επιδρούν στην αποτελεσματικότητα της διαδικασίας της ανάκτησης των περιουσιακών στοιχείων και αφορούν κυρίως ζητήματα οργάνωσης και λειτουργίας των φορέων και υπηρεσιών που εμπλέκονται στις σχετικές διαδικασίες. Η ανάλυση ολοκληρώνεται στο πέμπτο κεφάλαιο, όπου επιχειρείται μια κριτική αποτίμηση των δυσχερειών και ζητημάτων που αναδείχθηκαν στην εργασία και σύνδεση τους με διάφορες εγκληματολογικές θεωρίες της κριτικής εγκληματολογίας.
Subject of this essay is the process of recovering the assets derived from money laundering as well as the challenges and issues that arise during the various stages of its implementation. Thus, in the first chapter, is initially attempted an approach to the phenomenon of money laundering, followed by the conceptualization and identification of those assets that are defined or considered illegal as well as the phases followed for their legalization. This is followed by a gleaning of the policies that resulted in the upgrading of illegal asset recovery to anti-laundering policy and finally lists the stages of recovery as it manifests itself as a process from start to finish.
The second chapter deals with the first phase of recovery which is detection. Thus, after initially reviewing the tools and ways that are used by the competent authorities to identify illegal assets (such as investigative operations, financial investigations, the participation of private individuals, international cooperation, etc.) subsequently are approached the various issues that arise in this phase. In particular, are analyzed the issues and challenges related to the practices of tax havens and offshore companies, private banking, networks outside of official banking, the use of innovative practices via the Internet, the fuction of registries, the role of intermediaries and also the international cooperation.
In the third consecutive chapter, the seizure, freezing and confiscation of illegal assets are analyzed in order, which are the subsequent phases of the illegal asset recovery process. In particular, both the relevant procedures of each phase are analyzed, with an emphasis on Greek law, but also the corresponding issues of each phase, which either concern the effectiveness and proper implementation of the institutional framework or issues of a legal and political nature. At the end of this chapter, the issues of international cooperation related to these phases are analyzed and are examined in combination since they are also dealt with by the institutional framework both at the international and local level.
The fourth chapter is coming after, where various organizational factors that have an ineffective effect on the process of asset recovery are examined and mainly concern issues of organization and fuction of the agencies and services involved in the relevant procedures. The analysis is completed in the fifth chapter that attempts a critical assessment of the obstacles and issues that emerged in the essay and their connection with various criminological theories of critical criminology.
