Αντικείμενο της παρούσας μελέτης αποτελεί η πραγμάτευση του θεσμού της ποινικής ευθύνης Υπουργών, όπως ισχύει σήμερα στην Ελλάδα. Πρόκειται για ρύθμιση εξαιρετικού χαρακτήρα συνταγματικής περιωπής, εφόσον προβλέπεται ρητά από το άρθρο 86 του Συντάγματος για συγκεκριμένες, περιοριστικά ορισμένες περιπτώσεις και αφορά στην ειδική δικονομική μεταχείριση των αξιόποινων πράξεων που τελούνται από πρώην ή νυν μέλη της Κυβέρνησης και Υφυπουργούς κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Σύμφωνα με την εν λόγω πρόβλεψη, μόνο η Βουλή είναι αρμόδια για την άσκηση της ποινικής δίωξης των προσώπων αυτών, ενώ αρμόδιο για την εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων καθίσταται το Ειδικό Δικαστήριο. Αρχικά, μέσα από την ιστορική αναδρομή των σχετικών συνταγματικών διατάξεων και των αντίστοιχων διατάξεων της κοινής νομοθεσίας, θα αναδειχθούν οι κυριότερες μεταβολές που συντελέστηκαν στην Ελλάδα επί του θεσμού αυτού από τα επαναστατικά συντάγματα μέχρι τη σημερινή μορφή. Ακολούθως, θα αναλυθούν ορισμένες βασικές εκφάνσεις της ισχύουσας ρύθμισης από έποψη ουσιαστικού δικαίου, ενώ θα καταγραφεί και η εν ισχύ δικονομική διαδικασία κατά το στάδιο της κίνησης της δίωξης από τη Βουλή, της ενδιάμεσης ανακριτικής διαδικασίας και της εκδίκασης ενώπιον του ακροατηρίου του Ειδικού Δικαστηρίου. Υπό το πρίσμα αυτό, θα παρουσιαστεί η σχετική συζήτηση επί της υπουργικής ευθύνης με γνώμονα τον προβληματισμό που απορρέει από τη σύγκρουση της αρχής της νομιμότητας έναντι της αρχής της σκοπιμότητας κατά την άσκηση ποινικής δίωξης επί υπουργικών αδικημάτων. Τελικά, θα προκύψουν σχετικά συμπεράσματα μέσα από την κριτική αποτίμηση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου και θα καταδειχθούν ορισμένες ερμηνευτικές επισημάνσεις για την αποτελεσματικότερη και πιστότερη εφαρμογή του.

This dissertation deals with the ministerial criminal responsibility in the Greek legal order. It refers to an exceptional regime enshrined in Article 86 of the Greek Constitution for especially limited criminal cases and concerns the special legal procedure for the criminal offenses committed by serving or former members of the Cabinet or Undersecretaries during the discharge of their duties. This institution envisages a special competence of the Parliament and the Special Court to correspondingly prosecute and try criminal offences committed by Ministers. Firstly, via a chronology of Greek constitutional articles and the pertinent legislation, the basic changes made in Greece from the revolutionary constitutions to the contemporary law will be highlighted. Afterward, the basic points of the criminal law will be examined in combination with the procedure of criminal prosecution in the Parliament, the intermediate investigative procedure and the judgment in the audience of Special Court. In this texture, the scientific discussion will be presented related to the ministerial responsibility and the consequential conflict between the principle of the legality versus the principle of the expediency in the application of ministerial criminal prosecution. Lastly, the study will draw some conclusions by a critical appraisal of the applicable legislative framework and it will illustrate some interpretive notes in order to achieve a more effective and correct implementation of the law.