Η γλώσσα δε θεωρείται κοινωνικά αθώα. Αδιαμφισβήτητα συνιστά τρόπο να εκφράσουμε σκέψεις, συναισθήματα, ιδέες και αντιλήψεις και να επικοινωνήσουμε στα πλαίσια μιας ανοιχτής κοινωνίας διαλόγου, όμως την ίδια στιγμή μπορεί να μετατραπεί και σε εργαλείο ελέγχου και χειραγώγησης. Οι συνέπειες αυτού είναι ιδιαίτερα σοβαρές όταν τα προϊόντα του λόγου, τα κείμενα, απευθύνονται σε ένα μαζικό κοινό και κυρίως αν τα άτομα που το απαρτίζουν δεν έχουν παιδευτεί, για να αξιολογούν τα μηνύματα που δέχονται ως κριτικά εγγράμματα υποκείμενα. Τον ρόλο της εξέτασης της γλώσσας από το μικροεπίπεδο των γλωσσικών χρήσεων έως το μακροεπίπεδο των ιδεολογιών που αυτές υποδηλώνουν, φέρει η επιστημονική προσέγγιση της Κριτικής Ανάλυσης Λόγου. Με τα μεθοδολογικά της εργαλεία εστιάζεται κατά κύριο λόγο σε δημόσια κείμενα, όπως εκείνα που διακινούνται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, με στόχο να αποκαλύψει στρατευμένους λόγους, συγκεκριμένες ιδεολογικές γραμμές που σκόπιμα υιοθετούνται και συμφέροντα μειονοτήτων που εξυπηρετούνται. Αναδεικνύει πώς ο λόγος παρέχει τη δυνατότητα της συσκότισης, της απόκρυψης, και της μυθοποίησης και ταυτόχρονα βοηθά εκείνον που μυείται στις πρακτικές της να εντοπίζει στρεβλώσεις στην παρουσίαση της πραγματικότητας, να αντιλαμβάνεται τις σκοπιμότητες πίσω από αυτές και να χειραφετείται από φυσικοποιημένους εξουσιαστικούς λόγους. Σε μια κοινωνικοιστορική στιγμή, όπου οι άνθρωποι βομβαρδίζονται κάθε λεπτό με άρθρα για γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας, είναι ανάγκη να κατέχουν και τα εργαλεία για να αποδομούν τον δημοσιογραφικό λόγο, να ξεκαθαρίζουν την είδηση από το σχόλιο και να αντιλαμβάνονται την ποιότητα των πηγών τους. Αυτό το έργο έχει χρέος να αναλάβει το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, αναβαθμίζοντας το γλωσσικό μάθημα, με τέτοιο τρόπο ώστε να αποβαίνει ουσιαστικό για τη ζωή των μαθητών. Η ενασχόληση με κείμενα του κόσμου της μαζικής κουλτούρας, υπό το πρίσμα της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης, μπορεί να ανοίξει τον δρόμο σε μια περισσότερο δημοκρατική κοινωνία, οι πολίτες της οποίας δε θα λειτουργούν ως παθητικοί αποδέκτες, αλλά ως υποκείμενα που προβληματίζονται, ερευνούν, διαπιστώνουν, μιλούν και πράττουν, για να προστατεύσουν οι ίδιοι τις ατομικές τους ελευθερίες.
Language is not considered as socially innocent. Undeniably, it is a way of expressing thoughts, emotions, ideas and opinions and communicating within an open society of dialogue, but at the same time it can turn to a control and manipulation tool. The consequences of this are extremely crucial when the products of discourse, the texts, are addressed to a massive audience and especially if the people who constitute it has not been educated so as to evaluate the messages that they accept, as critically literate objects. The role of examine the language from the micro level of use to the macro level of ideology that implies, holds the scientific approach of Critical Discourse Analysis. By its methodological tools focuses especially at public texts, such as these that are transported in mass media, in order to reveal the discourse of authority, the specific ideological directions that are intentionally embraced and the interests of minorities that are served. It brings out how language has the power of concealing, obfuscating and mythicizing and at the same time it helps the person, who is initiated into its practices, to pinpoint the distortions at the demonstration of reality, to realize the feasibilities behind them and to emancipate from naturalized discourses of power. At a social and historical time when people are every minute bombarded with articles for global current affairs, it is necessary for them to possess the tools, so as to deconstruct the journalistic discourse, to clear up the news of the comments and to understand the quality of their sources. The country's educational system has the debt to undertake this piece of work, in order to upgrade the language lesson, in a way that can end up to be essential for students’ life. The preoccupation with texts of massive culture, on the base of critical discourse awareness, can lead to a more democratical society, the citizens of which will not behave as passive addresses, but as objects who are concerned, investigate, discover, speak out and act, so as to protect themselves their civil liberties.
Full text