Ο Προσκοπισμός ως κοινό (commons): Μελέτη περίπτωσης της προσκοπικής κοινότητας στην κατοχική Αθήνα

  1. MSc thesis
  2. ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΙΒΡΟΥ
  3. Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΟ)
  4. 8 Μαρτίου 2023
  5. Ελληνικά
  6. 84
  7. ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ, ΠΑΣΧΑΛΗΣ
  8. Κοινά, προσκοπική κοινότητα, Γερμανική Κατοχή, Αθήνα, Κοινωνικό-Οικολογικό Σύστημα, Αρχές Σχεδιασμού
  9. ΚΑΟ52 - Τα κοινά: ένα εναλλακτικό παράδειγμα
  10. 33
  11. 12
    • Ο θεσμός των κοινών αφορά σε μια διαχρονική, σύνθετη και πολυδιάστατη μορφή συλλογικής διαχείρισης που κυριαρχεί στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Από τη σύσταση και την οργάνωση των πρώτων κοινοτήτων, οι άνθρωποι ήρθαν ήδη αντιμέτωποι με το ζήτημα της βιώσιμης διαχείρισης και συντήρησης των κοινών πόρων και της συλλογικής θέσπισης κανόνων για την πρόσβαση και τη χρήση τους, ώστε να αποφευχθεί η εξάντλησή τους. Η παρούσα εργασία αναλύει την προσκοπική κοινότητα ως κοινό, εστιάζοντας στην αυτοοργάνωση των προσκοπικών ομάδων που λειτούργησαν παράνομα στην κατοχική Αθήνα. Οι συνθήκες εξαθλίωσης και καταπίεσης που επικρατούσαν στην πρωτεύουσα, σε συνδυασμό με το κοινό αίσθημα προσκοπικού καθήκοντος, εθνικής υποχρέωσης και προσφοράς στο συνάνθρωπο οδήγησαν στην ανάπτυξη μιας πλούσιας κοινωνικής, πνευματικής και αντιστασιακής δράσης.

      Η εργασία στηρίχτηκε σε ποιοτικές μεθόδους ανάλυσης, οι οποίες προσδιορίζονται επιστημονικά με τον όρο «Ιστορική Θεσμική Ανάλυση» (Historical Institutional Analysis) και επιτρέπουν την εξέταση θεσμών και φαινομένων του παρελθόντος, καθώς και την χρήση πρωτογενών και δευτερογενών πηγών βιβλιογραφίας ώστε να τεκμηριωθεί η δομή, το πλαίσιο και η λειτουργία του κοινού υπό μελέτη, αλλά και του ευρύτερου πλαισίου μέσα στο οποίο αυτό αναπτύχθηκε και λειτούργησε. Η μεθοδολογία προσέγγισης αφορά στη σκιαγράφηση του πλαισίου και των χαρακτηριστικών της προσκοπικής κοινότητας με τη χρήση του «Κοινωνικό-Οικολογικού Συστήματος» (Social-Ecological System framework – SES) και στην αποτίμηση της ως βιώσιμου κοινού βάσει των οκτώ Αρχών Σχεδιασμού που ανέπτυξε η Elinor Ostrom.

      Η εργασία αναδεικνύει πως η προσκοπική κοινότητα, μέσα από τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές του Προσκοπισμού, όπως η συνεργασία, η εμπιστοσύνη, η αμοιβαιότητα και η αλληλεγγύη, κατάφερε να διαμορφώσει μια αυτόνομη δομή οργάνωσης και δράσης, να διαχειριστεί αποτελεσματικά κοινούς πόρους, τόσο υλικούς όσο και πνευματικούς, και να προσφέρει αλληλέγγυα βοήθεια στον πληθυσμό της Αθήνας. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα λειτουργικό, αξιόπιστο κι επιτυχημένο ιστορικό, κοινωνικό και πολιτισμικό κοινό.

  12. Hellenic Open University
  13. Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές