Η παρούσα εργασία μελετά τις κινηματογραφικές αναπαραστάσεις του αστικού χώρου
της πειραϊκής συνοικίας της Τρούμπας στον ελληνικό δημοφιλή κινηματογράφο κατά
τις τρεις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες και τις εξετάζει ως ιστορική και μνημονική
αφήγηση για τον χώρο του κοινωνικού περιθωρίου, του λιμανιού και των λαϊκών
συνοικιών του Πειραιά. Ως μελέτες περίπτωσης αξιοποιούνται δύο ελληνικές ταινίες
–Τα κόκκινα φανάρια (1963), σε σκηνοθεσία Βασίλη Γεωργιάδη και Καλώς ήλθε το
δολλάριο (1967), σε σκηνοθεσία Αλέκου Σακελλάριου– οι οποίες προωθούν την
κινηματογραφική εικόνα της Τρούμπας στην ελληνική μεταπολεμική κινηματογραφία.
Μέσα από την κριτική ανάλυση των αναπαραστάσεων του χώρου και τον φιλμικό λόγο
των δύο ταινιών, όπως επίσης, και με τη σύνδεσή τους με τα κοινωνικά, οικονομικά
και πολιτικά συμφραζόμενα, τα ιδεολογήματα, τα στερεότυπα και τις σκοπιμότητες τις
οποίες εξυπηρετούσαν κατά την περίοδο παραγωγής τους, εξετάζονται η ιστορική
συγκρότηση του πειραϊκού κοινωνικού περιθωρίου, οι πτυχές της ερωτικής εργασίας
και το ταξικό τους πλαίσιο, το περιβάλλον των ασθενέστερων οικονομικών
στρωμάτων, οι ευκαιρίες πλουτισμού, οι κοινά αποδεκτοί –ή μη– αξιακοί και ηθικοί
κοινωνικοί κώδικες. Επιπλέον, αναδεικνύονται η ουσιαστική συμμετοχή του
κινηματογράφου της εποχής στην αποτύπωση των διαδικασιών, οι οποίες επέτρεψαν
στις πειραϊκές λαϊκές συλλογικότητες να μετατραπούν σε φορείς πολιτιστικής
δημιουργίας, η καίρια συμβολή του κινηματογραφικού μέσου στη συγκρότηση και
συνειδητοποίηση της σημερινής συλλογικής μνήμης και η πολύτιμη βοήθεια που
προσφέρει ο λαϊκός κινηματογράφος στην επιστημονική αναψηλάφηση του
παρελθόντος σχετικά με την ιστορία του πειραϊκού χώρου.

The present paper studies the cinematographic representations of the Piraeus district
urban space of Troumba in Greek popular cinema during the first three post-war
decades and examines them as a historical and mnemonic narration of the social margin,
the port and the popular districts of the Piraeus space. Two Greek films are used as case
studies, The Red Lights (1963), directed by Vassilis Georgiadis and The Dollar Is
Welcome (1967), directed by Alekos Sakellarios, which promote the cinematographic
image of Troumba in Greek post-war cinematography. Through the critical analysis of
the representations of such space and the filmic discourse of the two films, as well as
through their social, economic and political contextual connection, the ideologies,
stereotypes and expediencies they served during the period of their production, the
historical composition of the Piraeus social margin, the aspects of sex work and their
class framework, the environment of the weaker economic strata, the opportunities for
enrichment, the commonly accepted or non-accepted value and moral social codes are
examined. In addition, the essential participation of the cinema of that time in recording
processes that allowed the Piraeus popular collectivities to be converted into carriers of
cultural creation, the crucial contribution of the cinematographic means to the
formation and realization of today's collective memory and the valuable help offered
by the popular cinema in the scientific revival of the past with regard to the history of
the Piraeus space.