Σύγχρονες μορφές συλλογικής δράσης και εναλλακτικές προσεγγίσεις του κοινωνικού μετασχηματισμού. Η προεικόνιση ως συνδετικός κρίκος θεωρίας και πράξης.

Contemporary forms of collective action and alternative approaches of social transformation. The prefiguration as a connective link between theory and practice (english)

  1. MSc thesis
  2. ΑΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ
  3. Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΟ)
  4. 18 February 2023
  5. Ελληνικά
  6. 88
  7. Οικονομάκης, Λεωνίδας
  8. ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗΣ, ΛΕΩΝΙΔΑΣ | ΚΟΥΚΗ, ΧΑΡΑ | ΚΑΒΟΥΛΑΚΟΣ, ΚΑΡΟΛΟΣ-ΙΩΣΗΦ
  9. Κοινωνικά κινήματα, Προεικόνιση, Κοινωνικός μετασχηματισμός, Καστοριάδης, Holloway
  10. Διπλωματική Εργασία
  11. 59
  12. 6
    • Οι κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές μεταβολές που συντελέστηκαν κατά τη μετάβαση από τον φορντισμό στον μεταφορντισμό, αποτέλεσαν τη βάση πάνω στην οποία αναδύθηκαν νέοι κοινωνικοί δρώντες και νέες μορφές συλλογικής δράσης. Στο πλαίσιο αυτό, αναπτύχθηκαν θεωρίες για να εξετάσουν και να αναλύσουν τα νέα κοινωνικά κινήματα, όπως η Θεωρία Κινητοποίησης Πόρων και η Θεωρία των Νέων Κοινωνικών Κινημάτων. Ειδικότερα, οι ορισμοί που δίνονται και τα χαρακτηριστικά που αποδίδονται στις νέες μορφές συλλογικής δράσης, παρέχουν τη δυνατότητα να εξεταστούν οι εναλλακτικοί οικονομικοί και πολιτικοί χώροι και τα εγχειρήματα Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας υπό όρους κοινωνικών κινημάτων. Παράλληλα, σύμφωνα με τη Θεωρία των Νέων Κοινωνικών Κινημάτων, τα νέα κοινωνικά κινήματα υιοθετώντας τη στρατηγική της προεικόνισης, δημιουργούν και αναπτύσσουν εγχειρήματα Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας ως κομμάτι ενός συνολικού κινήματος αμφισβήτησης του υπάρχοντος, επιτρέποντας στον τομέα να γίνει αντιληπτός με βάση τα εν δυνάμει αντικαπιταλιστικά του χαρακτηριστικά. Έτσι, μετά την εξέταση των διάφορων προσεγγίσεων για την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, υπάρχει η δυνατότητα να παρουσιαστεί ως εργαλείο για τον κοινωνικό μετασχηματισμό. Επιπλέον, η προεικόνιση και οι χώροι και τα εγχειρήματα που αυτή δημιουργεί, μπορούν να συνδυαστούν με συγκεκριμένες εναλλακτικές προσεγγίσεις για την κοινωνική αλλαγή στο βαθμό που αυτές αντιλαμβάνονται τον κοινωνικό μετασχηματισμό με όρους μη/αντι-κρατικούς, δίνοντας έμφαση τόσο στις εναλλακτικές κοινωνικές σχέσεις που αναπτύσσονται, όσο και στις αντικαπιταλιστικές μορφές οργάνωσης που αναδύονται. Συγκεκριμένα, το πρόταγμα της Αυτονομίας του Καστοριάδη αλλά και η θεωρία του Holloway, επιτρέπουν στους αυτόνομους και αυτοδιαχειριζόμενους χώρους της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας να γίνουν αντιληπτοί ως μέρη μιας συνολικής προσπάθειας αμφισβήτησης του καπιταλισμού συνδέοντας τη θεωρία με την πράξη. Συνεπώς, στόχος της παρούσας εργασίας αποτελεί η εξέταση των συνδετικών κρίκων μεταξύ της προεικόνισης ως στρατηγικής δημιουργίας εγχειρημάτων Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και των θεωριών του Καστοριάδη και του Holloway. Συγκεκριμένα, η εργασία επιχειρεί να ανιχνεύσει το νήμα που συνδέει τις προεικονιστικές πρακτικές των κοινωνικών κινημάτων και των εναλλακτικών χώρων της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, με τις θεωρίες των δύο στη βάση κοινών στοιχείων. Κρίσιμα, ωστόσο, κρίνονται και τα εμπειρικά δεδομένα που αντλούνται από ιστορικές περιπτώσεις όπου οι αγωνιζόμενες μάζες επιχείρησαν να μεταβάλουν τις ζωές τους είτε ως αντίδραση σε συγκεκριμένες καταστάσεις, είτε ως συνειδητή επιλογή. Στην εργασία παρουσιάζονται αρχικά ο αγώνας των Ανακτημένων Επιχειρήσεων της Αργεντινής που, ενώ δεν είχε ξεκάθαρα αντικρατικά χαρακτηριστικά, επιχείρησε να αντισταθεί στις συνέπειες της νεοφιλελεύθερης επίθεσης και στη συνέχεια η φοιτητική - εργατική εξέγερση του Μάη του 1968 στη Γαλλία ως μια περίπτωση που η προεικόνιση συνδέεται με τον μεταϋλιστικό χαρακτήρα των νέων κοινωνικών κινημάτων. Εν τέλει, περιγράφωντας ενδεικτικά την αντίσταση στο πραξικόπημα του Φράνκο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, επιχειρείται η παρουσίαση της προσπάθειας συνολικής κολεκτιβοποίησης που έλαβε χώρα τη δεκαετία του 1930 στην Ισπανία. Μέσω της χρησιμοποίησης των συγκεκριμένων παραδειγμάτων παρουσιάζεται η προεικόνιση ως διιστορική στρατηγική και ταυτόχρονα ως ο τρίτος πόλος στην κατεύθυνση προς την κοινωνική χειραφέτηση, πέραν από την επαναστατική κατάληψη της κρατικής εξουσίας αλλά και από διαχειριστικές λογικές εντός καπιταλιστικού πλαισίου.

    • The social, political and financial changes that took place during the transition from Fordism to Post-Fordism, where the basis on which new social actors and new forms of collective action emerge. In this context new theories where developed to examine and analyze the new social movements, such as the Resources Mobilization Theory and the New Social Movement Theories. In particular, the definitions that are given and the characteristics attributed to the new forms of collective action, provide the opportunity to examine alternative economical and political spaces and the enterprises of Social and Solidarity Economy in terms of social movemements. Furthermore, by adopting the strategy of prefiguration and according to the New Social Movements Theories, the new social movements create and develop enterprises of Social and Solidarity Economy as a part of a generalized movement of doubting the existing system and allowing the sector to become visible on the basis of its’ existing anti-capitalistic characteristics. Thus, the examination of the various approaches of the Social and Solidarity Economy, provides the possibility of it being used as a tool for social transformation. Added to that, prefiguration and subsequently the spaces and the experiments which it creates, are able to be combined with certain alternative approaches of social change, in a degree that they perceive social transformation in non/anti-state terms, giving emphasis to the alternative social relations which develop, but also to the anti-capitalistic organization forms that emerge. In particular, Castoriadis’ imperative of Autonomy, but also Holloway’s theory allow the autonomous and self- managed experiments of Social and Solidarity Economy to become visible as part of a general attempt of doubting capitalism, combining theory and practice. Therefore, the aim of this paper is to examine the links between prefiguration as a strategy for the creation of Social and Solidarity Economy ventures and the theories of Castoriadis and Holloway.  Specifically, the paper attempts to trace the thread that connects the prefigurative practices of social movements and alternative spaces of the Social and Solidarity Economy, with the theories of the two based on common elements. Additionally, the empirical data that can be drawn from historical cases where the people tried to change their lives either as a reaction to certain circumstances or as a conscious political choice, are of critical importance. In this paper, the struggle of the Worker - Recovered Enterprises of Argentina is first presented, which, while it did not have clear anti-state characteristics, tried to resist the consequences of the neoliberal attack and secondly the student – workers uprising of May 1968 in France as a case where prefiguration is linked to the post-materialistic character of the new social movements. Finally, by indicatively describing the resistance to Franco's coup d'état during the civil war, an attempt is made to present the general collectivization effort that took place in the 1930s in Spain. Through the use of these specific examples, prefiguration is presented both as a bi-historical strategy as well as the third pole in the direction towards social emancipation, beyond the revolutionary seizure of state power but also from managerial tactics within the capitalist framework.

  13. Hellenic Open University
  14. Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 4.0 Διεθνές