Οι εξορκιστικές ευχές στις έντυπες εκδόσεις του Ευχολογίου

Τhe exorcistic rites in the printed editions of the Euchologion (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Παπαθανασόπουλος, Νικόλαος
  3. Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία (ΟΡΘ)
  4. 17 Σεπτεμβρίου 2022 [2022-09-17]
  5. Ελληνικά
  6. 144
  7. Φίλιας, Γεώργιος
  8. Φίλιας, Γεώργιος | Δεσπότης, Σωτήριος
  9. Ευχολόγιο | Euchologion | Βενετία | Venice | Ορθόδοξη Εκκλησία | Orthodox Church | εξορκισμοί | exorcisms | ευχές | rites | λειτουργικά βιβλία | liturgical books | έντυπα Ευχολόγια | printed Euchologies | εκδόσεις | editions | επιμελητές | editors | τυπογραφία | typography
  10. 1
  11. 94
  12. 17
  13. 0
  14. Φίλιας, Γ. «Τα Μυστήρια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος», στο Γ. Φίλιας, Η Λατρεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Πάτρα: Έκδοση Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, 2002)
    • Η παρούσα διπλωματική εργασία αφορά στις εξορκιστικές ευχές που περιλαμβάνονται στις έντυπες εκδόσεις του Ευχολογίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας και πραγματεύεται το θέμα από τριπλή σκοπιά: ιστορική, θεολογική και εκδοτική-κριτική. Στην Εισαγωγή προηγείται αναφορά στο λειτουργικό βιβλίο του Ευχολογίου ως προς την προέλευση, το περιεχόμενο και τις μορφές του καθώς και στην εκδοτική του ιστορία, η οποία ξεκινά στη Βενετία τον ΙΣΤ΄ αιώνα. Στο πρώτο κεφάλαιο εξετάζεται η ιστορία και η εξέλιξη των εξορκιστικών πρακτικών, αρχικά στον αρχαίο ειδωλολατρικό κόσμο και κατόπιν στον Ιουδαϊσμό, το Ισλάμ και τον Χριστιανισμό, όπου γίνεται αναλυτικότερη αναφορά στην εκδίωξη των πονηρών πνευμάτων από τον Κύριο Ιησού Χριστό, τους Αποστόλους και κατόπιν από χαρισματούχα μέλη της αρχαίας Εκκλησίας, στην Οποία υπήρχε ειδική τάξη «εξορκιστών». Ακολουθεί συνοπτική παρουσίαση της εξέλιξης των εξορκιστικών πρακτικών στις κυριώτερες δυτικές χριστιανικές ομολογίες και, τέλος, ειδικότερη αναφορά στα ισχύοντα στην ελλαδική Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται αρχικά το θεολογικό υπόβαθρο της εξορκιστικής δραστηριότητας της Εκκλησίας, το οποίο άπτεται της χριστιανικής διδασκαλίας περί του κακού και των πνευματικών οντοτήτων που το εισηγούνται στη Δημιουργία, για την αντιμετώπιση των οποίων υφίστανται ανάλογα ευχολογικά κείμενα (π.χ. προβαπτισματικοί αφορκισμοί, εξορκισμοί επί ενεργουμένων). Ακολούθως, επιχειρείται η θεολογική προσέγγιση του περιεχομένου συγκεκριμένων εξορκιστικών ευχών, στις οποίες μέσα από πληθώρα αγιογραφικών αναφορών αναδεικνύεται η παντοδυναμία του Θεού και η αγάπη Του για τον άνθρωπο, η μοχθηρία του διαβόλου και η ανάγκη του ανθρώπου για σωτηρία με την απαλλαγή του από τη δαιμονική επιρροή, την (επαν)ένταξή του στην Ευχαριστιακή Κοινότητα και τη δοξολογία του Τριαδικού Θεού. Στο τρίτο κεφάλαιο, κατόπιν παράθεσης των εντύπων εκδόσεων του Ευχολογίου που ελήφθησαν υπόψη καθώς και ορισμένων γενικών μεθοδολογικών παρατηρήσεων, περιλαμβάνονται αυτούσια τα κείμενα των εξορκιστικών ευχών, οι οποίες αναλύθηκαν στο προηγούμενο κεφάλαιο και καταγράφονται υπό μορφήν κριτικού υπομνήματος οι εντοπιζόμενες εκδοτικές διαφοροποιήσεις από τον ΙΣΤ΄ αιώνα μέχρι σήμερα, ενώ, όπου κρίνεται απαραίτητο, ο υπομνηματισμός συνοδεύεται από ειδικότερο σχολιασμό.
    • In the present thesis the subject of the exorcistic rites in the printed editions of the Euchologion of the Orthodox Church is being examined from a triple viewpoint: historical, theological and editorial-critical. The Introduction is dedicated to the liturgical book of the Euchologion, presenting its origins, specific versions and general contents, as well as the history of its printed editions, which first appeared during the XVIth century in Venice. The first chapter presents an overview of the history and evolution of exorcistic practices in the ancient pagan world and in the monotheistic religions of Judaism, Islam and, especially, Christianity, whereby extensive mention is made to the expulsion of demons by our Lord Jesus Christ and His Apostles, as reported in the New Testament, as well as by charismatic members of the ancient Church, within Which there existed the minor order of “exorcists”. The above exposition is followed by a concise mention to the evolution of the exorcistic rites within the major western Christian denominations and, finally, the current official practice within the Greek Orthodox Church is explained. The second chapter deals firstly with the theological background upon which the exorcistic ministry of the Church is based, pertaining to the Christian teaching about the origin of evil and the malevolent spiritual entities which have introduced it in God’s Creation. For the expulsion of said entities, there exist exorcistic rites appropriate for all relevant circumstances (e.g., exorcisms for catechumens and “energumens” [i.e. the possessed]). Following that, the theology behind the texts of specific exorcistic rites is elaborated upon. Namely, said texts, through a plethora of hagiographical references, demonstrate the Divine omnipotence and love for humankind, the malevolence of the devil, as well as man’s desperate need for salvation through deliverance from demonic influences, (re)acceptance within the Eucharistic Community and glorification of the Triune God. Finally, in the third chapter, after a brief presentation of all the printed editions of the Euchologion, which were examined, along with some general methodological remarks, the complete exact texts of all the previously analyzed (in the 2nd chapter) exorcistic rites are cited. Each citation is followed by a critical commentary on the differentiations of the text among the various printed editions, dating from the XVIth century up until now, while there have been added further remarks wherever necessary.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.