Αδραχτάς Βασίλειος (2008). Οι επιστημολογικές προκείμενες της συνάντησης Ορθοδοξίας και Ισλάμ. Στο Βασίλειος Αδραχτάς κ.α., Ο διάλογος της Ορθοδοξίας με δύση και ανατολή. Η Ορθοδοξία στον εικοστό αιώνα. Τόμος Γ (σ.121-179). Πάτρα: Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιοομιο.
Το φαινόμενο της μεταστροφής, με διάφορους εκφραστικούς τρόπους και όρους αλλά και με ποικίλες μορφές και πτυχές του ανθρώπινου βίου, μαρτυρείται σε πλήθος κειμένων.
Είναι γεγονός ότι, ως φαινόμενο δε συναντάται συχνά, πολύ περισσότερο όταν πρόκειται για μεταστροφή από μια θρησκεία σε κάποια άλλη, που απαιτεί καθολική αφοσίωση και που η αλλαγή πίστης θεωρείται αποστασία και τιμωρείται μέχρι και με θάνατο. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα παραπάνω δεδομένα, η μελέτη των βίων των αγίων, οι οποίοι μεταστράφηκαν από το Ισλάμ στον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, αποσκοπεί στη διερεύνηση των προϋποθέσεων και των αιτιών που ωθούν έναν μουσουλμάνο δηλαδή, έναν άνθρωπο κατ’ ορισμό «υποταγμένο και πλήρως παραδομένο στον Ύψιστο» ,ενταγμένο σε μια παραδοσιακή, αυστηρά συντηρητική και με ισχυρές δεσμεύσεις πίστη, όπως είναι το Ισλάμ, να λάβει μια τέτοια απόφαση. Απόφαση που τις περισσότερες φορές έθετε σε κίνδυνο την ίδια του τη ζωή.
Το υπό συζήτηση ζήτημα αναπτύσσεται σε τέσσερα κύρια κεφάλαια:
Το πρώτο κεφάλαιο με τίτλο «Η έννοια και το περιεχόμενο της “μεταστροφής” από ψυχολογική και θρησκευτική σκοπιά» αποσκοπεί στην εμβάθυνση στο περιεχόμενο της έννοιας της μεταστροφής κατά τη χριστιανική και ισλαμική αντίληψη αλλά και υπό το πρίσμα της ψυχολογίας.
Το δεύτερο κεφάλαιο έχει τίτλο «Η συνάντηση Ορθοδοξίας και Ισλάμ στην ιστορία και σήμερα» και επιχειρείται η διερεύνηση της μορφής και του χαρακτήρα που έλαβε η συνάντηση μεταξύ των δύο θρησκειών διαχρονικά.
Στο τρίτο κεφάλαιο αναλύονται οι βίοι των αγίων που υπήρξαν αρχικά μουσουλμάνοι και τελικά αγίασαν ως χριστιανοί.
Στο τέταρτο κεφάλαιο αποτυπώνονται τα συμπεράσματα της έρευνας.
Τέλος, στο παράρτημα παρατίθενται η ευρεθείσα υμνολογία των αγίων.
Απώτερος σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση των καίριων παραγόντων που συνέβαλλαν στη μεταστροφή ενός μουσουλμάνου στο Χριστιανισμό, με στόχο την αξιοποίησή τους προς μια γονιμότερη σχέση μεταξύ των δύο θρησκειών.
Ανοικτό θέμα και ταυτόχρονα ζητούμενο παραμένει το πώς τα συμπεράσματα της έρευνας θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στην πράξη και να έχουν απτά αποτελέσματα.
The phenomenon of conversion, in various expressive ways and terms but also in various forms and aspects of human life, is witnessed in several texts.
It is a fact that, as a phenomenon, it is not common, much more so when it comes to conversion from a religion that requires complete devotion and this conversion is perceived as apostasy and punishable by death. Considering the above, the examination of the lives of the saints, who were converted from Islam to Orthodox Christianity, aims to investigate the conditions and causes that push a muslim, a man “submissive and completely surrendered to the God” , embedded in a traditional, strictly conservative and strongly devoted faith, such as Islam, to take such a decision. A decision that most of the time endangered his own life.
The topic under discussion is examined in four main chapters:
The first chapter entitled “The meaning and content of the phenomenon of conversion from psychological and religious perspective” aims to delve into the content of the concept of conversion in the christian and islamic perspective but also in the light of psychology.
The second chapter is entitled “Orthodox-Islam Relations: historical and contemporary” attempts to investigate the form and character of the meeting between the two religions over time.
The third chapter examines the lives of saints who were born muslims, then converted to christianity and finally became saints as christians.
Τhe fourth chapter reflects the conclusions of the research.
Finally, the found hymnology of the saints is presented in the appendix.
The ultimate goal of the research is to investigate the key factors that contributed to the conversion of a muslim to christianity, with the aim of exploiting them towards a more fruitful relationship between the two religions.
Still remains an open issue how the conclusions of the research could be applied in practice and have tangible results.