Γλωσσική ποικιλότητα | linguistic diversity | Γεωγραφική γλωσσική ποικιλότητα | geographical linguistic diversity | Κοινή Νέα Ελληνική | standard modern Greek language | Κρητική γλώσσα | Cretan dialect | Κείμενα μαζικής κουλτούρας | mass culture texts | Γραμματισμός | literacy | Κριτικός γραμματισμός | critical literacy | Κριτική γλωσσική επίγνωση | critical language awareness | Πολυγραμματισμοί | multiliteracies model
64
3
Περιέχει: πίνακες και εικόνες.
Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του Μ.Π. του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (Ε.Α.Π.) «Σύγχρονες τάσεις στη γλωσσολογία για εκπαιδευτικούς». Σκοπός της είναι να διερευνήσει τον τρόπο χρήσης και προβολής της κρητικής διαλέκτου στις δραματικές σειρές της τηλεόρασης παρουσιάζοντας παράλληλα προτάσεις διδασκαλίας της συγκεκριμένης διαλέκτου μέσα στα πλαίσια του Κριτικού Γραμματισμού.
Στο θεωρητικό μέρος αναλύονται οι όροι: πρότυπη γλώσσα και γεωγραφική γλωσσική ποικιλία. Παρουσιάζεται συνοπτικά η διαχρονική πορεία των νεοελληνικών διαλέκτων και η σημερινή τους τυπολογική κατάταξη. Αναφέρεται η συμβολή της ιδεολογίας που επικρατεί για την κοινή Νέα Ελληνική στη συρρίκνωση των διαλέκτων και γίνεται λόγος για τις στάσεις εκπαιδευτικών, μαθητών και γονιών απέναντι στη χρήση των γεωγραφικών ποικιλιών στο σχολικό περιβάλλον και στους παράγοντες που συνέβαλαν στη δημιουργία τους. Έπειτα, γίνεται αναφορά στη θέση των διαλέκτων στα κείμενα μαζικής κουλτούρας. Στη συνέχεια, περιγράφεται ειδικότερα η κρητική διάλεκτος προσδιορίζοντας την ταυτότητά της (ιδίωμα, διάλεκτος ή γλώσσα), τον τόπο και τον χρόνο ύπαρξής της, τα βασικά της χαρακτηριστικά σε όλα τα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης και οι στάσεις που επικρατούν σχετικά με την αξία και τη χρήση της. Τέλος, παρουσιάζεται η νέα τάση στη διδασκαλία της γλώσσας και το θεωρητικό πλαίσιο των όρων του γραμματισμού, κριτικού γραμματισμού, κριτικής ανάλυσης λόγου, κριτικής γλωσσικής επίγνωσης και του μοντέλου των πολυγραμματισμών.
Στο ερευνητικό μέρος μελετώνται τρία αντιπροσωπευτικά επεισόδια από δύο δραματικές σειρές της τρέχουσας τηλεοπτικής περιόδου 2021-2022. Συγκεκριμένα επιλέχθηκαν οι σειρές «Καρτ Ποστάλ» και «Σασμός», που προβάλλονται στα τηλεοπτικά κανάλια ΕΤ1 και Alpha αντίστοιχα. Στόχος είναι η διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο επιλέγεται η παρουσίαση της συγκεκριμένης γλωσσικής ποικιλίας και παράλληλα της ταυτότητας των διαλεκτόφωνων ηρώων. Τέλος, χρησιμοποιώντας τα παραπάνω δημοφιλή κείμενα προτείνεται μια διδακτική προσέγγιση μέσα στα πλαίσια του κριτικού γραμματισμού, ώστε οι μαθητές να αντιληφθούν τον ρόλο των κειμένων μαζικής κουλτούρας στη διαμόρφωση ιδεολογιών και στάσεων απέναντι στην κρητική διάλεκτο και στην γλωσσική ομοιομορφία.
This dissertation was prepared in the framework of the MP. of the Hellenic Open University (EAP) "Modern trends in linguistics for teachers". Its purpose is to investigate the use and projection of the Cretan dialect in the drama series of television, while presenting suggestions for teaching this dialect within the framework of Critical Literacy.
The theoretical part analyzes the terms: standard language and geographical linguistic diversity. The diachronic course of the modern Greek dialects and their current typological classification are briefly presented. There are also mentions about the contribution of the belief- system that prevails in common Modern Greek concerning the reduction of dialects and there are references regarding the teachers’, students’ and parents’ attitude towards the use of geographical diversities in the school environment and the factors that contributed in their creation. Next, reference is made in the position of the dialects in the mass culture texts. Afterwards, the Cretan dialect is described in detail, specifying its identity (idiom, dialect or language), its place and time of existence, its basic characteristics at all levels of linguistic analysis and the prevailing attitudes regarding value and use. of. Finally, the new trend in language teaching and the theoretical framework concerning literacy, critical literacy, critical speech analysis, critical language awareness and the model of multi- literacies are presented
The research part studies three representative episodes from two drama series of the current television season 2021-2022. Specifically, the series "Postcard" and "Sasmos" were selected, which are shown on the TV channels ET1 and Alpha respectively. The aim is to investigate the way in which the presentation of the specific linguistic variety is chosen and at the same time the identity of the dialect-speaking heroes. Finally, using the above popular texts, a didactic approach is proposed in the context of critical literacy, so that students understand the role of mass culture texts in shaping ideologies and attitudes towards the Cretan dialect and linguistic uniformity.
«Η Κρητική διάλεκτος στις δραματικές τηλεοπτικές σειρές. Προτάσεις διδασκαλίας στα πλαίσια του Κριτικού Γραμματισμού»