Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί πολύ παλιό φαινόμενο που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο
τραυματισμού ή αφαίρεσης ζωής κάποιο από τα ασθενέστερα μέλη της οικογένειας. Οι
ερμηνείες του φαινομένου είναι ποικίλες, όπως ποικίλες είναι και οι ψυχοθεραπευτικές
προσεγγίσεις και τεχνικές. Τα λεκτικά φαινόμενα που αναπτύσσονται σε μια συνεδρία
ερευνήθηκαν διεξοδικά από τους κοινωνιογλωσσολόγους που διαπίστωσαν ότι μπορούν
να βοηθήσουν στη θεραπευτική διαδικασία και στην εγκαθίδρυση θεραπευτικής
συμμαχίας. Εντοπίζονται σε ιστορίες ζωής, που περιέχουν αφηγηματικά μέρη και
μεταφερόμενους λόγους.
Στη συγκεκριμένη ποιοτική έρευνα μελετήθηκε η συνομιλιακή οργάνωση, οι γλωσσικές
πράξεις, οι κοινωνικές ταυτότητες, και οι διεπιδραστικές επιδράσεις στη θεραπευτική
διαδικασία. Μελετήθηκε επίσης η αποτίμηση του συναισθήματος και της κριτικής
ικανότητας μιας γυναίκας θύματος ενδοοικογενειακής βίας. Τα παραπάνω θεωρήθηκε ότι
μπορούν να προσεγγιστούν στο πλαίσιο της αφηγηματικής ανάλυσης του Bamberg, της
αφηγηματικής μεθοδολογίας του Labov, του μοντέλου της Συστημικής Λειτουργικής
Γραμματικής του Halliday, και του Συστήματος της Αποτίμησης των Martin και Rose.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα γειτνιαστικά ζεύγη ήταν κυρίως τύπου ερώτηση -
απάντηση (προτιμώμενη), ενώ σε ορισμένα ήταν διαπίστωση – επιβεβαίωση. Οι συνήθεις
γλωσσικές πράξεις ήταν οι αποφαντικές και οι διακηρυκτικές, με τις οποίες
πραγματοποιείται κυρίως η ανασυγκρότηση της πραγματικότητας της ενδοοικογενειακής
βίας. Κάποια από τα αφηγήματα παρουσίαζαν ελλείψεις ως προς την τυπική τους δομή. Οι
αποφαντικές και οι διακηρυκτικές γλωσσικές πράξεις συσχετίστηκαν θετικά με τη
συμμετοχή και τη συνεργασία θεραπευτή και θεραπευόμενης. Η κύρια τροπικότητα που
αναπτύχθηκε ήταν η επιστημική και η αξιολογική. Κυριαρχούν τα συναισθήματα
αρνητικής απόχρωσης. Η κριτική της θεραπευόμενης για τα πρόσωπα στράφηκε κυρίως
προς το οικογενειακό της περιβάλλον. Η εκτίμηση για τη γενικότερη κατάσταση
παρέμεινε αρνητική. Θα μπορούσε να αλλάξει με τη βοήθεια εύρεσης εργασίας και
υποστήριξης από συγγενικά πρόσωπα.
Family violence is a very old phenomenon that can put the weaker members of the family
at risk of injury or loss of life. The interpretations of the phenomenon are varied, as are the
psychotherapeutic approaches and techniques. The verbal phenomena that develop in a
session have been thoroughly researched by sociolinguists who ascertain that they can
assist in the healing process and in establishing a therapeutic alliance. They are found in
life stories, which contain reported conversations within narratives of personal experience.
In this qualitative research, the talk organization, the speech acts, the social identities,
language mediating the healing process, and the appraisal of the emotion and critical
ability of a female victim of family violence were studied. Our theoretical approach is
based on Bamberg's narrative discourse strategies of positioning, Labov's narrative
analysis, Halliday's Systemic Functional Grammar, and Martin and Rose's Appraisal
System.
The results showed that the adjacency pairs were mostly of the question – (preferred)
answer type, while some had the form of declaratives seeking confirmation. The most
common speech acts were declarations, with which the reality of family violence is mainly
reconstructed. Some of the narratives were lacking typical formal structure. Declarative
speech acts were positively correlated with therapist and client participation and
cooperation. The main modality developed was epistemic and evaluative. Negative
emotions prevailed. The client's evaluation was mainly directed towards her family
environment. Also the assessment of the general situation in her life remained negative
throughout the therapeutic process. It could be changed with the help of finding a job and
support from relatives
Η ψυχολογική συνεδρία ως επικοινωνιακό γεγονός: μια περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας