Η διδασκαλία της έννοιας «ενέργειας» μέσω διαθεματικής προσέγγισης

Teaching the concept of “energy” through an interdisciplinary approach (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Τσαμπά, Δήμητρα
  3. Μεταπτυχιακή Ειδίκευση Καθηγητών των Φυσικών Επιστημών (ΚΦΕ)
  4. 25 Σεπτεμβρίου 2022 [2022-09-25]
  5. Ελληνικά
  6. 127
  7. Κολιόπουλος, Δημήτριος
  8. Κολιόπουλος , Δημήτριος | Στεφανίδου, Κωνσταντίνα
  9. Ενέργεια | energy | διαθεματική προσέγγιση | interdisciplinary approach | διεθνή ερευνητικά προγράμματα | international research programs | ελληνικό αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών | Greek curriculum | δευτεροβάθμια εκπαίδευση (γυμνάσιο) | secondary education | διδακτική παρέμβαση | didactic intervention
  10. 1
  11. 28
  12. 83
  13. Πίνακες
    • Η παρούσα εργασία αποτελεί μια αναζήτηση μιας διαθεματικής προσέγγισης της έννοιας της ενέργειας. Για το σκοπό αυτό έγινε αρχικά μια προσπάθεια διερεύνησης των διεθνών εκπαιδευτικών προγραμμάτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπου γίνεται διαθεματική προσέγγιση της έννοιας της ενέργειας, και εν συνεχεία ανάλυση και κατηγοριοποίησή τους. Παράλληλα έγινε μια μελέτη του ελληνικού αναλυτικού προγράμματος σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να διερευνηθεί αν και σε ποια(-ές) εκπαιδευτικές βαθμίδα(-ες) ευνοείται ο σχεδιασμός μιας διαθεματικής προσέγγισης της έννοιας της ενέργειας. Τέλος, σχεδιάστηκε μια μικρής κλίμακας διδακτική παρέμβαση αυτής της μορφής αξιοποιώντας συγχρόνως τα αποτελέσματα της ανάλυσης των διεθνών προγραμμάτων διδασκαλίας. Από την διερεύνηση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων βρέθηκαν συνολικά δεκαεπτά προγράμματα τα περισσότερα εκ των οποίων δημιουργήθηκαν γύρω από πτυχές της ενέργειας όπως πηγές ενέργειας, μεταφορά και μετασχηματισμοί της ενέργειας και λιγότερα σε πτυχές όπως διατήρηση της ενέργειας και υποβάθμισή της. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των προγραμμάτων εφαρμόστηκαν σε δείγμα μαθητών, τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν θετικά αποτελέσματα και ως προς την απόδοση των μαθητών σε μετέπειτα ενέργειες αλλά και συγκριτικά με την παραδοσιακή διδασκαλία. Από την μελέτη του ελληνικού αναλυτικού προγράμματος σπουδών αναγνωρίστηκαν εκείνες οι ενότητες όπου θα μπορούσε να εφαρμοστεί μια διαθεματική παρέμβαση με θέμα την ενέργεια, τόσο στο μάθημα της Φυσικής, όσο και της Χημείας και της Βιολογίας. Στη συνέχεια, κάθε μια από αυτές τις ενότητες κατηγοριοποιήθηκε σε μια από τις πέντε βασικές ενεργειακές πτυχές: α) ενεργειακές μορφές/πηγές, β) μεταφορά και μετασχηματισμός, γ) υποβάθμιση και διασπορά ενέργειας, δ) διατήρηση της ενέργειας και ε) εξοικονόμηση ενέργειας. Από την ανάλυση αυτή βρέθηκε πως η ενεργειακή πτυχή που εμφανίζεται κατά κύριο λόγο είναι αυτή της μεταφοράς και μετασχηματισμού της ενέργειας. Μάλιστα, η έννοια της ενέργειας κάνει συχνά την εμφάνισή της στο μάθημα της Βιολογίας, αρχής γενομένης στην Α΄ Γυμνασίου, δίνοντας το περιθώριο για διαθεματικές παρεμβάσεις. Από τα διεθνή ερευνητικά προγράμματα που βρέθηκαν επιλέχθηκε να εφαρμοστεί στα πλαίσια του ελληνικού αναλυτικού προγράμματος σπουδών, και πιο συγκεκριμένα στη Βιολογία της Γ΄ Γυμνασίου, το πρόγραμμα IQWST – Investigating and Questioning our World trough Science and Technology, How Does Food Provide My Body With Energy? Συγκεκριμένα υιοθετήθηκε η ενότητα εκείνη του προγράμματος που αφορούσε τη ροή ενέργειας σε μια τροφική αλυσίδα από τον ήλιο–πηγή στους παραγωγούς και στη συνέχεια στους καταναλωτές. Η παρέμβαση αυτή εντάχθηκε στην υποενότητα της Βιολογίας της Γ΄ Γυμνασίου, «Οργάνωση και λειτουργίες του οικοσυστήματος – Ο ρόλος της ενέργειας» ενώ δόθηκε και μια πρόταση αξιολόγησής της.
    • This paper is a research for an interdisciplinary approach to the concept of energy. For this purpose, an attempt was first made to investigate the international secondary education programs, where a cross-curricular approach to the concept of energy and then their analysis and categorization was made. At the same time, a study of the Greek curriculum of secondary education was conducted to investigate whether and to what educational level(s) the design of an interdisciplinary approach to the concept of energy is favored. Finally, a small-scale didactic intervention of this kind was designed while utilizing the results of the analysis of international teaching programs. A total of seventeen programs were found from the research curriculum, most of which were created around aspects of energy such as energy sources, energy transfer and transformation, and fewer in aspects such as energy conservation and degradation. The vast majority of these programs were implemented in a sample of students, most of which had positive results both in terms of the performance of students in relevant activities and in terms of traditional teaching. The study of the Greek curriculum identified those modules where an interdisciplinary intervention on the subject of energy could be applied, both in the course of Physics and in Chemistry and Biology. Each of these sections was then categorized into one of five key energy aspects: a) energy forms/sources, b) transport and transformation, c) energy degradation and dispersion, d) energy conservation, and e) energy saving. From this analysis it was found that the energy aspect that mainly appears is that of energy transfer and transformation. In fact, the concept of energy often appears in the course of Biology, starting in the first grade of High School, giving the opportunity for interdisciplinary interventions. From the international research programs found, the one that was chosen to be implemented within the framework of the Greek curriculum, and more specifically in Biology of the third grade of High School, was the IQWST program-Investigating and Questioning our World trough Science and Technology, How Does Food Provide My Body With Energy? Specifically, the section of the program that was adopted concerned the flow of energy in a food chain from the sun to producers and then to consumers. This intervention was included in the subsection of Biology of the third grade of High School, “Organization and functions of the ecosystem – The role of energy” while a proposal for its evaluation was also given.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.