Διαχείριση Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Κυκλική Οικονομία: Η περίπτωση του Δήμου Αθηναίων

Municipal Solid Waste Management and Circular Economy: The case of the Municipality of Athens (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΤΣΙΜΠΛΙΑΡΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
  3. Διαχείριση Αποβλήτων (ΔΙΑ)
  4. 17 Σεπτεμβρίου 2022 [2022-09-17]
  5. Ελληνικά
  6. 103
  7. Μουστάκας, Κωνσταντίνος
  8. Μουστάκας, Κωνσταντίνος | Μαλαμάκης, Απόστολος
  9. Διαχείριση Αστικών Στερεών Αποβλήτων και Municipal Solid Waste Management | Κυκλική οικονομία και Circular Economy | Δήμος Αθηναίων και Municipality of Athens
  10. 10
  11. 18
  12. Περιέχει: πίνακες και εικόνες
  13. Φυσικό Περιβάλλον και Ρύπανση – Το Χερσαίο Περιβάλλον ως αποδέκτης αποβλήτων, Τόμος Α΄/Γεωργιάδης Θ..[κ.ά.]
    • Το «γραμμικό μοντέλο» παραγωγής, που επιγραμματικά περιγράφεται με το τρίπτυχο ‘προμήθεια, χρήση, απόρριψη’ και που σύμφωνα με το οποίο το σύνολο των προϊόντων όταν συμπληρώσουν τον κύκλο ζωής τους απορρίπτονται ως άχρηστα, είναι πλέον μη βιώσιμο. Στη θέση του αναπτύσσεται το λεγόμενο «κυκλικό μοντέλο», το οποίο εισάγει μία νέα διαχείριση των υλικών, με άξονες όπως: η ελαχιστοποίηση της σπατάλης των πόρων με τη χρήση των απολύτως απαραίτητων κατά την παραγωγική διαδικασία, η στροφή προς ανανεώσιμους πόρους και τα υλικά που μπορούν να βιοαποικοδομηθούν, η ανάπτυξη δικτύων επαναχρησιμοποίησης των προϊόντων και η παραγωγή ενέργειας από τα απόβλητα όλων των παραπάνω διαδικασιών. Για την επιτυχημένη εφαρμογή του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας χρειάζονται νέοι σχεδιασμοί στο σύνολο των προϊόντων. Δηλαδή θα πρέπει, πριν από την παραγωγή, να υπάρξει σχεδίαση χρήσης πρώτων υλών, με τρόπο ώστε, μετά το τέλος κύκλου ζωής του προϊόντος να μπορεί τα μεταποιηθεί, επαναχρησιμοποιηθεί ή έστω να ανακυκλωθεί με την ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας. Επομένως η μετάβαση απαιτεί τη δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων και τη συναίνεση όλων των φορέων της οικονομικής ζωής Ο Δήμος Αθηναίων έχοντας ενστερνιστεί την αναγκαιότητα της μετάβασης στην κυκλική παραγωγική διαδικασία αναπτύσσει δράσεις που πιστεύει ότι θα τον οδηγήσουν σε αυτή. Η αρμόδια Διεύθυνση Καθαριότητας Ανακύκλωσης έχει ολοκληρώσει ένα πρόγραμμα δράσεων βασισμένο στην πυραμίδα διαχείρισης αποβλήτων (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση, απόρριψη) με σαφή στόχο τη μετάβαση της Αθήνας σε μια «κυκλική» πόλη. Με στόχο τα ανωτέρω σχεδίασε (και αποτύπωσε στο νέο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων) την ανάπτυξη όλων των απαραίτητων δράσεων για την επιτυχία του συστήματος Διαλογής στην Πηγή (ΔσΠ) και τον διαχωρισμό των σύμμεικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) κατά την παραγωγή τους. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, καθώς είναι το μεγαλύτερο σε ποσοστό αλλά και σε βάρος είδος απόβλητου, που θα πρέπει να εκτραπεί από την ταφή στον ΧΥΤΑ. Με την κατάλληλη επεξεργασία θα παρασκευασθεί εδαφοβελτιωτικό (κομπόστ) και παράλληλα θα επιτευχθεί μείωση του περιβαλλοντικού και οικονομικού αποτυπώματος. Ολόκληρος ο σχεδιασμός βασίσθηκε στους στόχους ελάχιστης επιθυμητής εκτροπής που θέτει το ΕΣΔΑ για τα έτη 2025 και 2030. Ήδη, την τελευταία 5ετία, στο Δήμο Αθηναίων έχει αναπτυχθεί ένα δίκτυο συλλογής τους από τους «μεγάλους παραγωγούς», δηλαδή από τα ξενοδοχεία της πόλης, ορισμένα εστιατόρια, super markets, οπωροπωλεία κλπ. Επίσης συλλέγονται τα υπολείμματα φρούτων και λαχανικών μετά το πέρας των 36 λαϊκών αγορών, που εβδομαδιαία γίνονται στην πόλη. Καθώς η εφαρμογή του προγράμματος ΔσΠ βιοαποβλήτων αποτελεί άμεση προτεραιότητα για τη μετάβαση σε μια βιώσιμη και αειφορική διαχείριση των ΑΣΑ σε επίπεδο Δήμου, είναι υποχρεωτική η επέκταση του προγράμματος και στους κατοίκους. Έχοντας ο Δήμος πετύχει μια πολύ καλή χρηματοδότηση μέσω προγράμματος του ΥΜΕΠΕΡΑΑ σκοπεύει πολύ σύντομα και πάντως όχι αργότερα από το τέλος του 2022 να έχει ολοκληρώσει όλες τις απαραίτητες προμήθειες κάδων, απορριμματοφόρων, βιοδιασπώμενων σάκων, αλλά και την απαραίτητη προβολή και την επίβλεψη έμπειρου συμβούλου και να επεκτείνει το πρόγραμμα στο 40% του πληθυσμού της πόλης. Επιπρόσθετα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση αλλά και ίδιους πόρους ο Δήμος προχωρά στη δημιουργία ενός Ολοκληρωμένου Πράσινου Σημείου (ΟΠΣ) στον Ελαιώνα. Σε αυτό οι δημότες θα μπορούν να προσκομίζουν και να εναποθέτουν χρηστικά αντικείμενα που πλέον δεν τα έχουν ανάγκη ή που δεν λειτουργούν. Με αυτό τον τρόπο ο Δήμος ευελπιστεί ότι το ΟΠΣ θα δώσει δεύτερη ευκαιρία σε ηλεκτρικές συσκευές, βιβλία, ρούχα, έπιπλα και χιλιάδες αντικείμενα που θα φτάνουν σε αυτό. Κι αυτό διότι θα υπάρχει εργαστήριο που θα τα επιδιορθώνει, εφόσον αυτό είναι εφικτό, δίνοντας εργασία σε ανέργους τεχνίτες. Στη συνέχεια τα χρηστικά πλέον αντικείμενα θα προωθούνται στο εκθετήριο, προς διάθεση ή πώληση σε πολύ χαμηλές τιμές. Πέραν του ΟΠΣ υλοποιείται η ανάπτυξη 50 γωνιών ανακύκλωσης σε κάθε γειτονιά της πόλης. Κάθε δημότης θα μπορεί να ανακυκλώνει τα απορρίμματά του με «καθαρές» ροές γυαλιού, πλαστικού, μετάλλου, χαρτιού κλπ. Μάλιστα προβλέπεται και κάποιας μορφής ανταπόδοση που ακόμη δεν έχει αποφασιστεί. Τέλος, από το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE μελετάται και θα εφαρμοστεί ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα χωριστής συλλογής επικίνδυνων οικιακών αποβλήτων. Αρχικά έγινε κατηγοριοποίησή τους, καθώς η διαχείριση της κάθε ομάδας θα πρέπει να είναι διαφορετική από τις υπόλοιπες. Ίσως θα αποτελέσει έκπληξη για αρκετούς ο μεγάλος αριθμός και οι πολλές κατηγορίες επικίνδυνων οικιακών (χημικά, υγειονομικής περίθαλψης, μπαταρίες, υλικά αποξήλωσης κλπ) που εντοπίστηκαν μέσα στους κάδους συμμείκτων σε δειγματοληπτικό έλεγχο που πραγματοποιήθηκε. Ο Δήμος Αθηναίων διερευνά τρόπους ορθής διαχείρισης και επαναχρησιμοποίησης όλων των παραπάνω και εκτροπής τους από την ταφή και τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και του εδάφους.
    • The "linear model" of production, which is epigrammatically described with the triptych 'supply, use, disposal' and according to which all products are discarded as useless when they complete their life cycle, is no longer sustainable. In its place the so-called "circular model", which is being developed, introduces a new management of materials having as axes: the minimization of the waste of resources by using the absolutely necessary during the production process, the shift towards renewable resources and the materials that can be biodegradable, the development of networks so that the materials can be reused and finally the production of energy from the waste of all the above processes. For the successful implementation of the circular economy model, new designs are needed for all products. To start with, there should be a plan for the use of raw materials before production so that after the end of the product's life cycle, they can be manufactured, reused or even recycled with the minimum possible energy consumption. Therefore, the transition requires the creation of new business models and the consent of all vehicles of economic life. The Municipality of Athens having embraced the necessity of the transition to the circular production process, is developing actions that will lead to it. The responsible Directorate for Cleanliness and Recycling has completed an action plan based on the waste management pyramid (prevention, reuse, recycling, recovery, disposal) having as a clear goal the transition of Athens to a "circular" city. Aiming at the above, the Municipality of Athens designed (and captured in the new Local Waste Management Plan) the development of all the necessary actions for the success of the Source Sorting (SWS) system and the separation of mixed Municipal Solid Waste (MSW) during their production. Particular emphasis is placed on the separate collection of bio-waste, as it is the largest type of waste in terms of percentage and weight, which should be diverted from burial to landfill. With the appropriate treatment, a soil improver (compost) will be prepared and at the same time a reduction of the environmental and economic footprint will be achieved. The entire design was based on the minimum desired diversion targets set by the ECHR for the years 2025 and 2030. In the last 5 years, the Municipality of Athens has already developed a collection network from the "big producers", such as the hotels of the city, some restaurants, super markets, fruit shops, etc. The remains of fruit and vegetables are also collected from the 36 street markets, which take place weekly in the city. For the Municipality of Athens the implementation of the bio-waste management program is an immediate priority for the transition to a sustainable management of solid waste, therefore it is mandatory to extend the program to the residents. Having achieved very good financing through the YMEPERAA program, the Municipality intends very soon, and in any case no later than the end of 2022, to have completed all the necessary supplies of bins, garbage trucks, biodegradable bags, as well as the necessary promotion and supervision of an experienced consultant so that to the program will extend to 40% of the city's population. In addition, with European funding as well as its own resources, the Municipality proceeds to the creation of an Integrated Green Spot in Eleonas. In this, citizens will be able to bring and deposit useful objects that they no longer need or that do not work. In this way, the Municipality hopes that the OPS will give a second chance to electrical appliances, books, clothes, furniture and thousands of items that people will bring, as there will be a workshop that will repair them, as long as this is possible, giving work to unemployed craftsmen. Afterwards, the objects that are useful will be forwarded to the exhibition in order to be sold at very low prices. In addition to the Integrated Green Spot, the development of 50 recycling corners is implemented in every neighborhood of the city. Every citizen will be able to recycle their waste with "clean" flows of glass, plastic, metal, paper, etc. To motivate the citizens some form of retribution is being discussed but has not being decided yet. Finally, the European Life program studies and will implement an innovative program for the separate collection of hazardous household waste. Initially, they were categorized, as the management of each group should be different from the rest. Perhaps it will come as a surprise to many the large number and the many categories of dangerous household items (chemicals, health care, batteries, stripping materials, etc.) that were found in the bins in a sample check that was carried out. The Municipality of Athens is investigating ways to properly manage and reuse all of the above and divert them from burial and contamination of the water table and soil.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.