Το σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο πρότυπο των αγροδιατροφικών συστημάτων έχει οδηγήσει (μεταξύ άλλων) και στην πλήρη αποξένωση των καταναλωτών από τους παραγωγούς της τροφής τους. Οι βραχείες εφοδιαστικές αλυσίδες τροφίμων θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα υπόδειγμα των εναλλακτικών αγροδιατροφικών συστημάτων, καθώς συνεισφέρουν στην απομείωση της απόστασης και του ανθρακικού αποτυπώματος, στο βαθμό που υιοθετούν τις αρχές της διατροφικής δικαιοσύνης.
Σκοπός της εργασίας είναι η παρουσίαση και αξιολόγηση, υπό το πρίσμα της κοινωνικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής οπτικής, εναλλακτικών αγροδιατροφικών συστημάτων με την έμφαση να δίνεται στις βραχείες εφοδιαστικές αλυσίδες και τα τοπικά συστήματα διατροφής. Εξετάζονται τα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά τους υπό το πρίσμα της βιωσιμότητας και της διατροφικής δικαιοσύνης.
Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε για την απάντηση των ερευνητικών ερωτημάτων της εργασίας ήταν αυτή της βιβλιογραφικής ανασκόπησης. Αναζητήθηκαν επιστημονικά άρθρα από διεθνείς ηλεκτρονικές βάσεις επιστημονικών άρθρων καθώς, επίσης, και πληροφορίες από τη γκρίζα βιβλιογραφία, ήτοι από το διαδίκτυο όπως και από μεγάλους διεθνείς οργανισμούς. Τέλος, αντλήθηκαν στοιχεία από δημοσιευμένα βιβλία στην Ελληνική γλώσσα καθώς, επίσης, και από διπλωματικές εργασίες ελληνικών αλλά και ιταλικών ακαδημαϊκών ιδρυμάτων.
Τα αποτελέσματα της εργασίας αναδεικνύουν το γεγονός ότι υπάρχει έντονη επιστημονική και πρακτική δραστηριότητα σε παγκόσμιο αλλά και σε τοπικό επίπεδο σχετικά με την ανάπτυξη εναλλακτικών αγροδιατροφικών συστημάτων, όπως για παράδειγμα της κοινοτικά υποστηριζόμενης γεωργίας και των βραχειών εφοδιαστικών αλυσίδων. Τέλος, η έρευνα έδειξε ότι οι βραχείες εφοδιαστικές αλυσίδες των τροφίμων συνεισφέρουν θετικά ως προς το κοινωνικό σκέλος της βιωσιμότητας, δεν εκπληρούν, όμως, εκ προοιμίου όλους τους στόχους της διατροφικής δικαιοσύνης.
The contemporary globalized model of agrifood systems has driven us, among other negative impacts, to the total alienation between the producers and the consumers of food. The short food supply chains may provide an alternative paradigm of agrifood systems. Short food supply chains reduce the distance (social, economic, and geographical) between producers and consumers. They also reduce the carbon footprint, as long as they respect the principles of social justice.
The goal of this thesis is the presentation and assessment, based on social, economic, and environmental criteria, of the alternative agrifood systems, focusing on the short food supply chains and the local food systems. Social, economic, and environmental characteristics are examined, under the prism of sustainability and food justice.
The literature review was the methodology that was followed for answering the research questions of the thesis. Peer-reviewed published research articles were studied, in addition to the reports of respectable global organizations such as the European Commission and the United Nations. Finally, all the relevant Greek literature was studied, based on books and theses from Higher Education Institutions in Greece.
The results of the thesis indicate that there is an active scientific and practical activity, both globally and locally, in the field of alternative agrifood systems, such as the short food supply chains. Finally, the thesis research exemplified that short food supply chains have a positive social impact on sustainability. However, they don't fulfill a priori all the goals of food justice.
Βραχείες αλυσίδες τροφίμων, διατροφική δικαιοσύνη και βιωσιμότητα του πλανήτη