Ο ρόλος των κοινωνικών και θεσμικών καινοτομιών της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ) στην ενθάρρυνση της αγροοικολογικής παραγωγής και κατανάλωσης. Η περίπτωση του αγροκτήματος EcoGaia Farm στην ΠΕ Τρικάλων.
The role of social and institutional innovations of the Social and Solidarity Economy (SEE) in encouraging agroecological production and consumption. The case of the EcoGaia Farm in the Regional Unit of Trikala. (english)
Περίληψη
Το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων αντιμετωπίζει ένα κρίσιμο σημείο αυτήν τη στιγμή. Σε ένα πλαίσιο ταχείας πληθυσμιακής αύξησης, μεγάλης εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων, απώλειας βιοποικιλότητας και αβεβαιότητας γύρω από την κλιματική αλλαγή, η γεωργία πρέπει να αντιμετωπίσει την επισιτιστική ασφάλεια και κυριαρχία καθώς και την υγεία που εξαρτάται από τη διατροφή. Προκειμένου το περιβάλλον να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο υγιές, η εστίαση πρέπει να είναι σε πιο βιώσιμα συστήματα τροφίμων. Χρησιμοποιώντας την αγροοικολογία ως βιώσιμη παραγωγική πρακτική μέσω συνεργειών του οικοσυστήματος της ΚΑΛΟ είναι δυνατό να αυξηθεί η παραγωγή και η ασφάλεια των τροφίμων με την αποκατάσταση των υπηρεσιών οικοσυστήματος και της βιοποικιλότητας. Η οικοδόμηση ανθεκτικότητας στην κλιματική αλλαγή και η προσαρμογή σε αυτήν μέσω της αγροοικολογίας είναι σημαντικές πτυχές της βιβλιογραφικής ανασκόπησης της διατριβής αυτής.
Η εργασία εξετάζει το αγρόκτημα EcoGaia Farm που δραστηριοποιείται στην ΠΕ Τρικάλων υπό το πρίσμα του θεωρητικού πλαισίου της ΚΥΓΕΩ. Το EcoGaia Farm διοχετεύει τα προϊόντα του στην αγορά μέσω εναλλακτικών οικονομικών εγχειρημάτων τα οποία παρουσιάζουν μια ισχυρή τοπική εξάρτηση. Οι συμμετέχοντες στις διαδικασίες λειτουργίας του αγροκτήματος πήραν μέρος σε ημιδομημένη συνέντευξη προκειμένου να δοθεί μια γενική επισκόπηση του πεδίου της αγροοικολογίας σε σχέση με τα δίκτυα εμπορίας. Μέσω συνεντεύξεων με 7 συμμετέχοντες, με την ιδιότητα του παραγωγού και του καταναλωτή, από τον τομέα της αγροοικολογίας, αυτή η μελέτη εξέτασε τις προτεραιότητες που δίνονται σε θέματα υγείας, περιβαλλοντικής ευαισθησίας, κλιματικής αλλαγής και επισιτιστικής ασφάλειας που σχετίζονται με τη διατροφή. Επίσης διερευνήθηκαν δράσεις που έχουν ή σχεδιάζεται να πραγματοποιηθούν καθώς και προτάσεις από φορείς χάραξης πολιτικής για την αγροοικολογία, το εμπόριο, την υγιεινή διατροφή σε συνδυασμό με τη διατήρηση της βιοποικιλότητας μέσα από καινοτομίες της ΚΑΛΟ.
Στην εργασία τα αποτελέσματα, τόσο της βιβλιογραφικής έρευνας όσο και της μελέτης περίπτωσης, δείχνουν ότι οι πρακτικές της ΚΑΛΟ και η αγροοικολογία μοιράζονται παρόμοια χαρακτηριστικά και αξίες. Το αγρόκτημα εφαρμόζοντας αγροοικολογικές πρακτικές επωφελείται από τις διαδικασίες οργάνωσης του οικοσυστήματος της KAΛO, καθώς τα εναλλακτικά δίκτυα εμπορίας, όπως της ΚΥΓΕΩ, συγκλίνουν και επεκτείνονται καθώς ενσωματώνουν μια σειρά από ενδιαφερόμενα μέρη. Επιπλέον, οι συνδέσεις δικτύου μπορούν να διευκολύνουν τη συμμετοχή ενός ευρύτερου φάσματος μελών της κοινότητας. Η ενίσχυση αυτών των δικτύων εξυπηρετεί στη διευκόλυνση της ροής της γνώσης, του ανθρώπινου-πολιτικού κεφαλαίου και άλλων πόρων που είναι χρήσιμοι για την προώθηση αγροοικολογικών συμφερόντων. Αυτά τα δίκτυα είναι που σηματοδοτούν ένα αναδυόμενο εναλλακτικό παράδειγμα των παγκόσμιων κινημάτων τροφίμων. Το παράδειγμα καταδεικνύει τη σημασία των αποκεντρωμένων, συμμετοχικών δικτύων για όλους τους ενδιαφερόμενους συμμετέχοντες (παραγωγούς, μεσάζοντες και καταναλωτές). Ως αποτέλεσμα, τα αγροοικολογικά κτήματα που λειτουργούν σε όρους ΚΑΛΟ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον συντονισμό, την εναρμόνιση και την ενίσχυση των πρωτοβουλιών και συμφερόντων του επισιτιστικού ζητήματος και κατ’επέκταση της αγροοικολογικής μετάβασης.
Οι συμμετέχοντες πρόσφεραν τις δικές τους προοπτικές σχετικά με τη σύνδεση μεταξύ της αγροοικολογίας και των θεμάτων που σχετίζονται πρωταρχικά με την υγεία, ενώ παρείχαν μια ποικιλία απόψεων σχετικά με το εάν η ΚΥΓΕΩ είναι μια κατάλληλη και αποτελεσματική προσέγγιση δικτύωσης και εμπορίας που σχετίζεται με τη διατροφή στην Ελλάδα. Τα κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη της ΚΥΓΕΩ συνδέονται συνήθως με σχετικές μορφές κοινωνικής και πολιτικά συνειδητοποιημένης παραγωγής τροφίμων. Αν και στην Ελλάδα δεν έχει επιτευχθεί συναίνεση σχετικά με τον τρόπο προσαρμογής των νέων μορφών εμπορίας αγροοικολογικών τροφίμων στις νέες συνθήκες για τη βελτιστοποίηση των θετικών τους επιπτώσεων, τα ισχυρά στοιχεία για την υποστήριξη αυτών των συσχετίσεων εξακολουθούν να είναι σπάνια. Ως εκ τούτου, σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιάσει μια ποιοτική ανάλυση αυτών των θεμάτων προκειμένου να απαντηθούν τα ακόλουθα ερωτήματα: 1) Ποιες είναι οι δυνατότητες και τα όρια των πολιτικών και των από τα κάτω πρακτικών που οικοδομούν την αγροοικολογική μετάβαση υπό το πρίσμα της κοινωνικής καινοτομίας; Πώς σχετίζονται με την ΚΑΛΟ; 2) Πώς οι αγροοικολογικές πρακτικές που εφαρμόζουν ή μπορούν να εφαρμόσουν οι γεωργοί εκφράζονται μέσα από εναλλακτικές μορφές διακυβέρνησης, κοινωνικής οικονομίας και δικτύωσης μεταξύ των παραγωγών και καταναλωτών;
Λέξεις – Κλειδιά: Αγροοικολογία, βιοποικιλότητα, επισιτιστική κυριαρχία, ΚΑΛΟ, ΚΥΓΕΩ., αυτονομία
Abstract
Global food system is facing a critical moment right now. In a context of rapid population growth, large-scale exploitation of natural resources, loss of biodiversity and uncertainty surrounding climate change, agriculture must tackle food security and sovereignty as well as nutrition-dependent health. In order for the environment to remain as healthy as possible, the focus should be on more sustainable food systems. Using agroecology as a sustainable productive practice through synergies of the SSE (Social and solidarity economy) ecosystem it is possible to increase production and food safety by restoring ecosystem services and biodiversity. Building resilience to climate change and adapting to it through agroecology are important aspects of the literature review of this dissertation.
The paper examines the EcoGaia Farm that operates in the Prefecture of Trikala in the light of the theoretical framework of CSA. EcoGaia Farm markets its products through alternative financial ventures which are highly dependent on location. Participants in the operations of the farm took part in a semi-structured interview to provide an overview of the field of agroecology in relation to marketing networks. Through interviews with 7 participants, producers and consumers from the field of agroecology, this study examined the priorities given in issues of health, environmental sensitivity, climate change and food security which are related to nutrition. Actions that have or are planned to be carried out as well as proposals from policy makers for agroecology, trade, healthy nutrition in combination with the preservation of biodiversity through innovations of SSE were also investigated.
In the paper the results of both the literature research and the case study show that SSE practices and agroecology share similar characteristics and values. The farm implementing agroecological practices benefits from SSE's ecosystem organizing processes, as alternative marketing networks, such as CSA's, converge and expand as they integrate a range of stakeholders. In addition, network connections can facilitate the participation of a wider range of community members. Strengthening these networks serves to facilitate the flow of knowledge, human-political capital and other resources that are useful for promoting agroecological interests. It is these networks that signal an emerging alternative paradigm of global food movements. The example demonstrates the importance of decentralized, participatory networks for all interested participants (producers, intermediaries and consumers). As a result, agro-ecological estates operating in SSE terms can be used to coordinate, harmonize and strengthen the initiatives and interests of the food issue and by extension the agro-ecological transition.
Participants offered their own perspectives on the link between agroecology and health-related issues, while providing a variety of views on whether CSA (Community Supported Agriculture) is an appropriate and effective networking and marketing approach related to nutrition in Greece. The social and environmental benefits of CSA are usually associated with relevant forms of socially and politically conscious food production. Although no consensus has been reached in Greece on how to adapt new forms of agri-food marketing to the new conditions in order to optimize their positive effects, strong evidence to support these correlations is still rare. Therefore, the purpose of this paper is to present a qualitative analysis of these issues in order to answer the following questions: 1) What are the possibilities and limits of policies and bottom-up practices that build the agroecological transition in light of social innovation? How are they related to SSE? 2) How are the agroecological practices that farmers implement or can implement expressed through alternative forms of governance, social economy and networking between producers and consumers?
Keywords: Agroecology, biodiversity, food sovereignty, SSE-Social and solidarity economy, CSA-Community Supported Agriculture, autonomy
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Main Files
Ο ρόλος των κοινωνικών και θεσμικών καινοτομιών της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ) στην ενθάρρυνση της αγροοικολογικής παραγωγής και κατανάλωσης. Η περίπτωση του αγροκτήματος EcoGaia Farm στην ΠΕ Τρικάλων. Description: 511496_Τσιάμης_Θωμάς.pdf (pdf)
Book Reader Info: Κυρίως σώμα διπλωματικής Size: 2.1 MB
Ο ρόλος των κοινωνικών και θεσμικών καινοτομιών της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας (ΚΑΛΟ) στην ενθάρρυνση της αγροοικολογικής παραγωγής και κατανάλωσης. Η περίπτωση του αγροκτήματος EcoGaia Farm στην ΠΕ Τρικάλων. - Identifier: 169352
Internal display of the 169352 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)