μητρική γλώσσα | σχολείο | μαθητές με μεταναστευτικό υπόβαθρο | στάση εκπαιδευτικών
2
49
40
πίνακες, εικόνες
Το μονόγλωσσο εκπαιδευτικό σύστημα, οι κυρίαρχες γλωσσικές ιδεολογίες και οι αφομοιωτικές τάσεις είχαν ως αποτέλεσμα η μητρική γλώσσα των μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο να παραμένει στην αφάνεια και να μην αξιοποιείται στο ελληνικό σχολείο.
Σκοπός της παρούσας ποιοτικής έρευνας που διεξήχθη κατά τους μήνες Μάρτιο- Απρίλιο 2021 ήταν να καταγράψει τις εμπειρίες των εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που εργάζονται σε δημόσια σχολεία της Αιτωλοακαρνανίας αναφορικά με τη χρήση της μητρικής γλώσσας των μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο στο χώρο του σχολείου και να διερευνήσει τη στάση των εκπαιδευτικών στο συγκεκριμένο θέμα. Η συγκέντρωση του υλικού έγινε μέσω ημιδομημένων συνεντεύξεων. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 14 εκπαιδευτικοί που διδάσκουν σε Γυμνάσιο, Γενικό Λύκειο ή ΕΠΑΛ.
Τα βασικά σημεία που προέκυψαν από τα ευρήματα της έρευνάς μας είναι ότι η χρήση της μητρικής γλώσσας των μαθητών Μ.Μ.Υ. στο σχολείο είναι περιορισμένη κατά τη διάρκεια των μαθημάτων και επιτρέπεται μόνο σε όσους μαθητές-τριες δε γνωρίζουν καλά ελληνικά. Στο διάλειμμα η στάση των εκπαιδευτικών διαφοροποιείται˙ είναι γενικά πιο ανεκτικοί και στην πλειοψηφία τους επιτρέπουν τη χρήση της μητρικής γλώσσας για την επικοινωνία μεταξύ ομοεθνών. Οι μαθητές φαίνεται να συμμορφώνονται με τις υποδείξεις των εκπαιδευτικών και επιλέγουν ποια γλώσσα θα χρησιμοποιήσουν ανάλογα την περίσταση. Συνολικά παρατηρείται ευρύτερη χρήση της ελληνικής γλώσσας ακόμη και μεταξύ ομοεθνών μαθητών. Οι παράγοντες που ασκούν μεγάλη επίδραση στη διαμόρφωση της στάσης των εκπαιδευτικών είναι η απουσία επιμόρφωσης σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και διγλωσσίας, η ελλιπής πληροφόρηση για το γλωσσικό προφίλ των δίγλωσσων μαθητών, η μη γνώση της προτεινόμενης στάσης από μέρους του Υπουργείου Παιδείας, η υιοθέτηση λανθασμένων αντιλήψεων για τη διγλωσσία και το ρόλο του σχολείου και των εκπαιδευτικών στη διατήρηση της μητρικής γλώσσας, η μη γνώση της μητρικής γλώσσας των μαθητών Μ.Μ.Υ., οι προηγούμενες εμπειρίες με δίγλωσσους μαθητές και η εμπειρία μετανάστευσης. Τέλος, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνάς μας ελάχιστοι εκπαιδευτικοί αξιοποιούν περιστασιακά τη μητρική γλώσσα των μαθητών κατά τη διάρκεια του μαθήματος.
The monolingual education system, the dominant linguistic ideologies and the assimilation-ist tendencies have had as a result the practical negligence of the mother tongue of students with an immigrant background in the Greek school.
The purpose of this qualitative research conducted during the months March-April 2021 was to record the experiences of Secondary Education teachers working in public schools of Aitoloakarnania regarding the use of the mother tongue of students with a migrant background at school and to teachers' attitude to this issue. The material was collected through semi-structured interviews. The sample of the research consisted of 14 teachers who teach in Gymnasium, General Lyceum or EPAL.
The main points that came out from findings of our research are that the use of the mother tongue of students with an immigrant background at school is limited during the lessons and is allowed only to those students that have not yet mastered the Greek language.
During breaks though, the attitude of the teachers is differentiated ˙ they are generally more tolerant and in the majority of them permits the use of the mother tongue for the communi-cation between compatriots. Students seem to comply with the teachers' instructions and choose which language to use depending on the occasion. It is worth-noting that the use of the Greek language is wider at school, even among compatriot students.
The factors that have the greatest influence on shaping the teachers΄ attitude are their lack of training in intercultural education and bilingualism, their lack of information on the language profile of bilingual students, the ignorance of the proposed course of action by the Ministry of Education, the adoption of misconceptions about bilingualism and the role of school and teachers in preserving the mother tongue, their lack of knowledge of their students΄ mother tongue, previous experiences with bilingual students and the immigration experience.
Finally, according to the findings of our research, very few teachers choose to occasionally use the students' mother tongue during the lesson.
Η χρήση της μητρικής γλώσσας των μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο στο χώρο του σχολείου