Εκπαίδευση: πολιτισμικές διαφορές και κοινωνικές ανισότητες. Εθνοπολιτισμικές διαφορές και εκπαίδευση / Αλεξάνδρα Ανδρούσου, Νέλλη Ασκούνη, Κωνσταντίνος Μάγος & Σεβαστή Χρηστίδου-Λιοναράκη
Η αναγνώριση, ο σεβασμός και η αποδοχή της πολυπολιτισμικότητας και της ετερογένειας των πληθυσμών, ως κύριο πλέον χαρακτηριστικό των σύγχρονων περιβαλλόντων, αποτελεί ουσιαστική πρόκληση τόσο για την ευρύτερη κοινωνία όσο και για τον κλάδο της εκπαίδευσης. Αδιαμφισβήτητα, οι εκπαιδευτικοί καλούνται να αναπροσαρμόσουν τον ρόλο τους στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των πολυπολιτισμικών σχολικών τάξεων, προκειμένου να χειρίζονται κατάλληλα την ετερότητα αυτών, να αξιοποιούν την υπάρχουσα πολυπολιτισμικότητά τους αλλά και να επιτυγχάνουν συνεχώς αποτελεσματικότερη εκπαίδευση για όλους τους μαθητές. Με την παρούσα μελέτη στόχος είναι να διερευνηθούν οι στάσεις των δασκάλων στην παρουσία των διαφορετικών πολιτισμικά μαθητών στη σχολική τάξη, η ετοιμότητά τους σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης αλλά και οι πραγματικές επιμορφωτικές τους ανάγκες στα σύγχρονα σχολικά περιβάλλοντα. Μέσω ποσοτικής προσέγγισης συλλέχθηκαν 168 ερωτηματολόγια από δασκάλους Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης της περιφερειακής ενότητας Αχαΐας, πρόθυμους και διαθέσιμους να συμμετέχουν στην έρευνα τη χρονική περίοδο 2020-2021. Από την ανάλυση των δεδομένων διαφαίνεται ότι οι εκπαιδευτικοί του δείγματος θεωρούν πολύ σημαντική την παρουσία διαφορετικών πολιτισμικά μαθητών στην τάξη τους, η οποία όμως δεν παύει να τους προβληματίζει αρκετά και να τη θεωρούν δυσκολία που μπορούν όμως να αντιμετωπίσουν με κατάλληλους χειρισμούς. Καταδεικνύουν την ύπαρξή τους ως εμπλουτισμό της διδακτικής πράξης παρά τις αντιξοότητες που προκύπτουν, τόσο από τη δυσκολία επικοινωνίας λόγω έλλειψης γνώσης της ελληνικής γλώσσας των μαθητών αυτών, όσο όμως και από την ανεπαρκή επιμόρφωση των ίδιων σε ζητήματα διαχείρισης της ετερότητας. Παρά το γεγονός ότι δηλώνουν ανενημέρωτοι και ανεπαρκείς σε θέματα διαπολιτισμικότητας, με τις πανεπιστημιακές τους σπουδές να μην έχουν καταφέρει να τους εφοδιάσουν κατάλληλα, αποδεικνύεται ότι υποστηρίζουν τις βασικές αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Εκφράζουν όμως σε έντονο βαθμό την ανάγκη επιμόρφωσής τους σε αντικείμενα που άπτονται του ευρύτερου πεδίου αυτής, επιλέγοντας θέματα διδακτικής μεθοδολογίας, διαχείρισης ετερότητας και διαπροσωπικών σχέσεων. Τέλος, εκδηλώνουν ενδιαφέρον για ενδοσχολικά επιμορφωτικά προγράμματα, μεσαίας διάρκειας και συνδυασμό δια ζώσης και εξ' αποστάσεως εκπαίδευσης, τα οποία παρέχουν σύγχρονες διδακτικές μεθόδους διδασκαλίας, ενεργή συμμετοχή των ίδιων αλλά κυρίως συσχετίζουν τη θεωρία με πρακτικές εφαρμογές.
Recognizing, respecting and accepting the multiculturalism and heterogeneity of populations, as the main feature of modern environments, is a real challenge for both the wider society and the education sector. Undoubtedly, teachers are called upon to adapt their role to the ever-changing demands of multicultural classrooms, in order to properly handle their diversity, to utilize their existing multiculturalism but also to achieve consistently more effective education for all students. The aim of the present study is to investigate the teachers’ attitudes towards the presence of culturally diverse students in the classroom, their readiness to consider intercultural education, as well as their real training needs in modern school environments. Through a quantitative approach, 168 questionnaires were collected from Primary Education teachers of the Regional Unit of Achaia, willing and available to participate in the research in the period 2020-2021. The data analysis shows that the teachers included in this study, perceive the presence of culturally diverse group of students in their class very important, which, however, does not cease to concern them at moderate levels as a challenge they could face with appropriate manipulations. Teachers’ perceive multicultural education as an enrichment of the teaching practice despite the challenges that arise, both from the difficulty in communication due to the students’ lack of knowledge of the Greek language, but also from the teachers’ insufficient training in matters of diversity management. Albeit teachers think they are uninformed and inadequate in matters of interculturalism, due to their university studies being insufficient to prepare them properly, it turns out that they support the basic principles of intercultural education. However, they strongly express the need to train in wider matters of the field, choosing topics of didactic methodology, diversity management and interpersonal relationships. Finally, they express interest in in-school training and mid-term programs as well as a combination of proximate and distance learning, which provide modern teaching methods, require their active participation but mainly relate the theory to practical applications.
Διερεύνηση των επιμορφωτικών αναγκών εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης σε πολυπολιτισμικά σχολικά περιβάλλοντα