Ρητορική και κριτική γλωσσική επίγνωση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση: η περίπτωση των αγώνων επιχειρηματολογίας-αντιλογίας

Rhetoric and critical language awareness in secondary education: the case of competitive debate (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Βίτσα, Σταυρούλα
  3. Επιστήμες της Αγωγής (ΕΚΠ)
  4. 29 Σεπτεμβρίου 2018 [2018-09-29]
  5. Ελληνικά
  6. 113
  7. Παναρέτου, Ελένη
  8. Γεωργάλου, Μαρία | Ντίνας, Κωνσταντίνος
  9. ρητορική | rhetoric | αγώνες επιχειρηματολογίας-αντιλογίας | competitive debate | κριτική γλωσσική επίγνωση | critical language awareness | κριτικός γραμματισμός | critical literacy | εκπαιδευτές ρητορικής | rhetoric educators
  10. 4
  11. 50
  12. 48
  13. Σχήματα
    • Η ρητορική αποτέλεσε κέντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας στην Ευρώπη για περισσότερο από δύο χιλιετίες και συνεχίζει ως τις μέρες μας να διατηρεί τη γοητεία της και τη χρησιμότητά της, ως πρακτική γλωσσικής ανάπτυξης και αποτελεσματικής επικοινωνίας. Στην Ελλάδα ωστόσο, η παρουσία της στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι μάλλον υποτυπώδης, εφόσον υφίσταται μόνο με τη μορφή σχολικού προγράμματος και μέσα από τους αγώνες επιχειρηματολογίας-αντιλογίας και όχι ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο, ενώ η «χρήση» της ως διδακτικοπαιδαγωγικής μεθόδου σε άλλα γνωστικά αντικείμενα έγκειται στην όρεξη και το μεράκι του εκπαιδευτικού. Από την άλλη, ο σύγχρονος τρόπος ζωής και ο όγκος των πληροφοριών στον οποίο καθημερινά εκτίθεται ο άνθρωπος υπαγορεύει τον κριτικό γραμματισμό και τη γλωσσική συνειδητότητα των μαθητών/τριών, προκειμένου να αντισταθούν στον εξουσιαστικό λόγο και να χειραφετηθούν. Στόχος της παρούσας έρευνας είναι ανιχνεύσει ενδείξεις κριτικού γραμματισμού και κριτικής γλωσσικής επίγνωσης σε προγράμματα ρητορικής που υλοποιούνται στη δευτεροβάθμια, εστιάζοντας σε απόψεις και πρακτικές των εκπαιδευτικών που ασχολούνται με την προγύμναση ρητορικών ομίλων στα σχολεία τους. Επελέγη η ποιοτική προσέγγιση και η δομημένη συνέντευξη, ενώ από την ερευνητική διαδικασία προέκυψε ότι οι συμμετέχοντες αντιμετωπίζουν τη ρητορική ως μια ολοκληρωμένη πρόταση γραμματισμού των μαθητών/τριών τους που παρέχει γνώσεις για την πρότυπη γλώσσα, επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες και στάση κριτικής αμφισβήτησης σε καθεστηκυίες απόψεις. Από την ερμηνεία των δεδομένων των συνεντεύξεων προέκυψε εξάλλου ότι στις πρακτικές που χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτές ρητορικής εγγράφονται σοβαρές προτάσεις για τον κριτικό γραμματισμό των μαθητών τριών, ωστόσο δεν προκύπτουν σαφή συμπεράσματα για τη συμβολή του προγράμματος επιχειρηματολογίας-αντιλογίας στην κριτική γλωσσική επίγνωση των παιδιών.
    • Rhetoric was in the center of Europe’s education for more than 2000 years and nowadays maintains her charm and utility as a process for someone to obtain a better use of language and communicative effectiveness. Although in Greece, rhetoric is rather underestimated and her presence in secondary school has the form of cultivated programme or competitive debate, not an “independent” course. Furthermore the use of rhetoric as a pedagogical teaching method in school objects depends on the teachers’ enthusiasm and their fervency. On the contrary, the contemporary way of leaving and the information volume that people get exposed to, oblige them to critical literacy and awareness in order to resist on the dominant language and acquire their emancipation. The aim of the present research was to trace indications of critical language awareness in competitive debate programmes that implemented in secondary school; focusing on aspects and practical methods which are used by educators in rhetorical school groups. A qualitative approach and a structural interview have been used to search the way that educators envisage rhetoric as a completed literacy suggestion which offers knowledge about language, communicative and social skills and critical controversial attitudes against standing views. Data analysis has shown that educators use practical methods that are significantly promoting critical literacy to their students although there were not clear conclusions about the contribution of competitive debate programmes in students’ critical language awareness.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.