Κριτική Γλωσσική Επίγνωση και η Διδασκαλία του μαθήματος Έκφραση – Έκθεση στη Γ΄ τάξη του Γενικού Λυκείου: οι αντιλήψεις των διδασκόντων

Critical Language Awareness and Language Teaching on the 3rd grade of Senior High School: the teachers' perceptions (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΜΑΡΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ, ΔΙΟΝΥΣΙΑ
  3. Επιστήμες της Αγωγής (ΕΚΠ)
  4. Οκτώβριος 2016 [2016-10]
  5. Ελληνικά
  6. 241
  7. Ξυδόπουλος, Γεώργιος, Αναπληρωτής Καθηγητής
  8. Ξυδόπουλος, Γεώργιος, Αναπληρωτής Καθηγητής | Χριστοφίδου, Αναστασία, Ερευνήτρια α΄ βαθμίδας
  9. Κριτική Γλωσσική Επίγνωση, γλωσσική διδασκαλία, φιλόλογος, Γ΄ Λυκείου | Critical Language Awareness, language teaching, language teacher, Senior High School
  10. 3
  11. 73
  12. 13
  13. Κυρίως σώμα διπλωματικής Σχήμα 2.1.: Η ανάλυση λόγου ως τρισδιάστατο γεγονός Σχήμα 2.2: Οι τέσσερις περιοχές των ειδών του λόγου
  14. Γ. Ανδρουλάκης, Γ. Ξυδόπουλος (2008). Γλωσσική ανάπτυξη. Εισαγωγικά θέματα γλωσσολογίας. Πάτρα: Ε.Α.Π.
    • Η γλώσσα, ως κοινωνικό προϊόν, εκφράζει και ενδυναμώνει την κοινωνική ιεραρχία και τους φορείς της κοινωνικής εξουσίας, δεδομένου ότι ο λόγος κωδικοποιεί και αναπαριστά την κοινωνική πραγματικότητα. Στο πλαίσιο αυτό, η κοινωνική και παιδαγωγική διάσταση της γλωσσικής διδασκαλίας κρίνεται εξαιρετικά σημαντική για τη δημιουργία χειραφετημένων πολιτών. Στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αυτού του είδους η κριτική γλωσσική προσέγγιση δεν προβλέπεται θεσμικά. Ωστόσο, εναπόκειται στον εκπαιδευτικό, με βάση την επιστημονική του συγκρότηση, το αίσθημα ευθύνης και την πρόθεσή του, η αξιοποίηση της σχετικής του αυτονομίας για την ανάπτυξη της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης των μαθητών, ιδιαίτερα στη Γ΄ τάξη του Γενικού Λυκείου που οι μαθητές έχουν αποκτήσει την ταυτότητα του ενεργού πολίτη. Στόχος της παρούσας έρευνας ήταν η ανίχνευση ενδείξεων ή μη κριτικού γλωσσικού γραμματισμού στην πράξη, εστιάζοντας στο ρόλο του εκπαιδευτικού. Η ερευνήτρια επέλεξε την ποιοτική προσέγγιση και την ημιδομημένη συνέντευξη ως εργαλείο συλλογής δεδομένων και απευθύνθηκε σε ένδεκα διδάσκοντες το γλωσσικό μάθημα στη Γ΄ Λυκείου για να μελετήσει τις απόψεις τους για τους στόχους του μαθήματος, τις πρακτικές διδασκαλίας και τις κειμενικές πρακτικές που εφαρμόζουν στην τάξη, την ιεράρχηση και αξιολόγηση του προφορικού και γραπτού λόγου καθώς και τις προτάσεις τους για τη βελτίωση της διδασκαλίας του μαθήματος. Η ανάλυση των δεδομένων που προέκυψαν από τις συνεντεύξεις έδειξε ότι τα περιθώρια σχετικής αυτονομίας των εκπαιδευτικών μένουν αναξιοποίητα προς την κατεύθυνση του κριτικού γραμματισμού, ενώ οι Πανελλήνιες Εξετάσεις και το διδακτικο – παιδαγωγικό και γνωστικό έλλειμμα αποτελούν το πλαίσιο με το οποίο οι εκπαιδευτικοί συμμορφώνονται. Οι κυρίαρχες ταυτότητες που διαμορφώνονται στην τάξη είναι του διδάσκοντα – φροντιστή και του μαθητή – υποψηφίου. Στο πλαίσιο αυτό, το έλλειμμα κριτικής γλωσσικής επίγνωσης των εκπαιδευτικών έχει ως αποτέλεσμα το έλλειμμα κριτικής γλωσσικής επίγνωσης των μαθητών. Αναπόφευκτα, οι προτάσεις που μπορούν να θέσουν τις βάσεις για τη δημιουργία χειραφετημένων πολιτών προϋποθέτουν τη χειραφέτηση των διδασκόντων το γλωσσικό μάθημα.
    • Language, as a social product, reflects and strengthens the social hierarchy and the means of social authority, since language embodies and represents the social reality. In this context, the social and pedagogic dimension of language teaching is considered extremely significant for the rise of emancipated citizens. In the Greek educational system, critical linguistic approaches are not institutionalized. However, such instructional practices could be set out to enhance students’ critical language awareness due to teacher’s autonomy, depending on their professional competency, their liability and intention, especially in the 3rd grade of the Senior High School, when the students have acquired the identity of the active citizen. The aim of the present research was to trace indications or not of critical literacy in action, focusing on teacher’s role. The researcher opted for the qualitative approach and the semi-structural interview as the instrument to collect data and she addressed 11 language teachers of the 3rd grade of Senior High School in order to study their opinions on the aims and goals of the language teaching, the instructional methods lesson and the text practices applied in classroom, the relation between of spoken and written language as well as their suggestions on advancing language teaching. The analysis of the data derived from interviews demonstrated that resources stepping from teacher's autonomy remain unexploited, while the high-risk National Exams in association with professional deficiencies set the framework which teachers conform to at the expense of critical literacy. The prevailing identities formed in the classroom are those of the teacher-tutor and the student-candidate. As it seems, in this context, the teachers’ critical language awareness result in the respective shortfalls in the students' critical language awareness. Inevitably, suggestions encouraging the growth of emancipated citizens presuppose the emancipation of the language teachers first.
  16. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.