Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή εστιάζει στη μελέτη και στην κριτική αποτίμηση των νέων στρατηγικών διδασκαλίας του λεξιλογίου αποβλέποντας στη βέλτιστη δυνατή και συνδυαστική αξιοποίησή τους για την ενίσχυση της λεξιλογικής ικανότητας. Ειδικότερα, η συγκεκριμένη εργασία επικεντρώνεται στις δυο μεγαλύτερες τάξεις του Δημοτικού (Πέμπτη και Έκτη) και παρουσιάζει τα αποτελέσματα προγενέστερων μελετών σχετικών με τον εμπλουτισμό του λεξιλογίου των μαθητών.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της σχετικής βιβλιογραφίας που μελετήθηκε και παρουσιάστηκε, η συστηματική διδασκαλία η οποία στηρίζεται στην οργάνωση αλλά και σε συγκεκριμένες στρατηγικές, συμβάλλει ενεργά στη λεξιλογική ενίσχυση των μαθητών. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι σε θέση να αντιληφθεί το μαθησιακό στυλ του κάθε μαθητικού συνόλου και να προσαρμόσει τις μεθόδους διδασκαλίας σύμφωνα με αυτό. Οι μαθητές φαίνεται πως αλληλοεπιδρούν σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον που προωθεί την ομαδική μελέτη και μάλιστα έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τις γλωσσικές τους δεξιότητες υιοθετώντας πρακτικές μάθησης που μελλοντικά θα τους καταστήσουν ικανούς χρήστες της γλώσσας αλλά θα τους παρέχουν και τα απαραίτητα εφόδια, ώστε να λειτουργούν αυτόνομα μέσα σε ομαδικά σύνολα. Μέσα από μια ενδελεχή βιβλιογραφική ανασκόπηση και την κριτική αποτίμησή της προκύπτουν μαθησιακά και διδακτικά «κενά», όπως η σύγχυση εννοιών από τους μαθητές αλλά και η επιφανειακή απομνημόνευση λέξεων, τα οποία η παρούσα μελέτη επιχειρεί να καλύψει με μια νέα ολοκληρωμένη διδακτική πρόταση.
Μέσω της συγκεκριμένης εργασίας θα αναδειχθεί η συμβολή της γλωσσικής διδασκαλίας στη λεξιλογική ενίσχυση των μαθητών καθώς και εκείνες οι στρατηγικές μάθησης που θα οδηγήσουν ταχύτερα τους μαθητές στην αφομοίωση και εμπέδωση του νέου λεξιλογίου που πρόκειται να διδαχθούν. Προς την κατεύθυνση αυτή, η διδακτική πρόταση που προτείνει η μελέτη, περιλαμβάνει τις μεθόδους εμπέδωσης οι οποίες είναι προσαρμοσμένες στις διδακτικές ώρες και δίνονται στους μαθητές μέσω ειδικά διαμορφωμένων ασκήσεων για να καλυφθούν πλήρως τα μαθησιακά «κενά» που έχουν εντοπιστεί και να υλοποιηθεί ο αρχικός στόχος. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν πως με τις στρατηγικές εμπέδωσης, οι μαθητές είναι σε θέση αργά και σταθερά να ενισχύσουν τη λεξιλογική τους ικανότητα και να ενεργοποιήσουν όλους εκείνους τους μνημονικούς μηχανισμούς που θα τους επιτρέψουν να απομνημονεύσουν τη νέα γνώση και να προχωρήσουν στα επόμενα στάδια.
This master thesis dwells on study and critical evaluation of the new vocabulary teaching strategies with a view to their optimal and combined use in order to enhance students’ lexical competence. In particular, the thesis focuses on the two largest grades of elementary school and presents the results of previous studies related to the enrichment of students’ vocabulary.
According to the results of the relevant literature that has been studied and presented, the systematic teaching which is not only based on the organization but also on specific teaching strategies, contributes actively to the lexical reinforcement of the students. The teacher must be able to perceive the learning style of each student and adapt the teaching methods accordingly. Students seem to interact in a supportive environment that promotes group study; moreover, they even have the opportunity to improve their language skills by adopting learning practices that will make them proficient in the language, in the future and will also provide them with the necessary resources to operate independently within group sets. Through a thorough literature review and critical evaluation, learning and didactic "gaps" seem to emerge; the present research attempts to fill the mentioned gaps with a new comprehensive teaching proposal.
Τhrough this thesis, the contribution of vocabulary teaching will be highlighted as well as those learning strategies that will lead students faster to the assimilation and consolidation of the new vocabulary to be taught. In this direction, the teaching proposal-implemented within the frame of this thesis, includes the consolidation methods which are adapted to the teaching hours and are given to the students through specially designed exercises to fill the learning "gaps" that have been identified and to implement the initial goal. The results of the thesis, showed that through consolidation strategies, students will be able to enhance their vocabulary slowly and steadily and they are going to activate all those memory mechanisms that will allow them to memorize new knowledge and move on to the next stages.
Γλωσσική Διδασκαλία: Στρατηγικές ενίσχυσης της λεξιλογικής ικανότητας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση