Ανάλυση της εινονογράφησης του νέου σχολικού εγχειριδίου φυσικής της Β' Γυμνασίου

  1. MSc thesis
  2. ΠΕΡΩΝΗ Γ.ΓΕΩΡΓΙΑ
  3. Επιστήμες της Αγωγής (ΕΚΠ)
  4. 06 Νοεμβρίου 2008 [2008-11-06]
  5. Ελληνικά | Αγγλικά
    • ΠΕΡΙΛΗΨΗΤα σχολικά εγχειρίδια των Φυσικών Επιστημών δεν παρουσιάζουν μόνο μια απλοποιημένη εκδοχή της φυσικο – επιστημονικής γνώσης, αλλά προβάλλουν κι ένα ριζικό μετασχηματισμό (αναπλαισίωση) της και συμβάλλουν στη διαμόρφωση σχολικών πρακτικών. Ο ρόλος του σχολικού εγχειριδίου στην παιδαγωγική διαδικασία καθορίζεται από τρία βασικά σημειωτικά συστήματα: το γραπτό λόγο, τη σύνθεση της σελίδας και την εικονογράφηση.Σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι η ανάλυση της εικονογράφησης του νέου σχολικού εγχειριδίου Φυσικής της Β´ Γυμνασίου, ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο πλέγμα ανάλυσης. Σύμφωνα με αυτό, οι εικόνες του εγχειριδίου κατηγοριοποιούνται με βάση τρία κριτήρια. Το πρώτο κριτήριο αναφέρεται στο βαθμό συμφωνίας των εικόνων με την ανθρώπινη αντίληψη και τις κατατάσσει σε ρεαλιστικές, συμβατικές και υβρίδια. Το δεύτερο κριτήριο διακρίνει τις εικόνες ανάλογα με τη λειτουργία τους σε αφηγηματικές, ταξινομητικές, αναλυτικές και μεταφορικές. Τέλος, στο τρίτο κριτήριο διερευνάται σε ποιο από τα τέσσερα πεδία πρακτικής (εσωτερικό, μεταφορικό, δημόσιο και μυθικό) κατατάσσονται οι εικόνες σε συνδυασμό με την τυπικότητα του απεικονιστικού κώδικα και την εξειδίκευση του περιεχομένου τους.Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από το παραπάνω πλέγμα ανάλυσης είναι τα ακόλουθα:- Στην εικονογράφηση επικρατούν οι εικόνες – υβρίδια (ένας συνδυασμός ρεαλιστικών και συμβατικών απεικονίσεων) και έπονται οι ρεαλιστικές εικόνες.- Σε σχέση με τη λειτουργία της εικονογράφησης, κυριαρχούν οι αφηγηματικές εικόνες κι έπονται κατά φθίνουσα συμμετοχή οι ταξινομητικές, αναλυτικές και μεταφορικές.- Οι περισσότερες εικόνες εμφανίζουν ισχυρή εξειδίκευση περιεχομένου και συγχρόνως μέση τυπικότητα, γεγονός που κατατάσσει την πλειοψηφία τους στο μεταφορικό πεδίο πρακτικής. Ακολουθούν το δημόσιο και το εσωτερικό πεδίο.Τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν ότι το απεικονιστικό μέρος του συγκεκριμένου εγχειριδίου δημιουργεί ένα επικοινωνιακό πλαίσιο στην παιδαγωγική διαδικασία, που δεν είναι ρητά διαμορφωμένο με το αυστηρό πλαίσιο που υποβάλλεται από τις Φυσικές επιστήμες. Παρέχονται, επομένως, στο μαθητή δυνατότητες για αυτενέργεια και συμμετοχή, καθοδηγούμενος από τον εκπαιδευτικό προς τη σύνθετη φυσικο–επιστημονική γνώση και τη σύνδεσή της με την καθημερινή ζωή.ABSTRACTPhysical Science school textbooks do not only present a simplified version of scientific knowledge, but also offer a totally innovative modification (reframing) and guide towards the shaping of school practices. There are three basic semiotic systems that define the role of a school textbook in pedagogy: the written speech, the page organization, and the illustration. The goal of this essay is to analyze the importance of illustration in the new physics' textbook used in the second year High school students by making use of specific analytical data. According to these, the images in the school textbook are categorized according to three criteria. The first criterion refers to the degree of appropriateness the images have with human perspective, and classifies it into realistic, conventional and hybrid representations. The second criterion distinguishes the images depending on their function, into narrative, classificational, analytical and metaphoric ones. Lastly, in the third criterion, an investigation takes place to classify the images into four fields (internal, metaphoric, public, and mythic) depending on special aspects of their content and the formality of depiction code. The outcomes derived from the above analysis are the following: hybrid representations (a combination of realistic and conventional images) dominate, with the realistic illustrations following in order. Regarding the function of the illustrations, the narrative images are the most common. The classifying illustrations appear to be second in order, with the analytical in third and the metaphoric ones in the last position. Most of the illustrations are highly specialized in their content and at the same time are of an average formalism. These are the reasons why the majority of them are classified into the metaphoric field of practice. The illustrations which belong to public and internal field are next in order. All the above provide that the illustrational part of this particular school textbook generates communication in classroom in a different way than it would be generated using Physical Sciences' guidelines on teaching. Therefore, students are given the chance to work independently and to participate in class discussions guided by the teacher, in order to synthesize information that leads to the knowledge of physics and make connections to every day life applications.
  7. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.