Οι μεγάλες διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο του ηλεκτρονικού εκφοβισμού έχουν επαρκώς τεκμηριωθεί. Στην προσπάθεια άμβλυνσης και περιορισμού των αρνητικών επιπτώσεων του φαινομένου, η σύγχρονη έρευνα έχει πλέον στρέψει το ενδιαφέρον της και στη μελέτη του παρευρισκόμενου σε τέτοιου είδους περιστατικά. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν να μελετήσει τις ενέργειες των παρευρισκομένων σε φαινόμενα ηλεκτρονικού εκφοβισμού και να εξετάσει πιθανή συσχέτιση των ενεργειών αυτών με το φύλο, την ηλικία, τις τάσεις φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς, τον βαθμό ενσυναίσθησης, την έκκληση του θύματος για παροχή βοήθειας και τη σχέση θύματος – παρευρισκόμενου. Στην ποσοτικού τύπου έρευνα με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, συμμετείχαν 142 μαθητές και μαθήτριες Γυμνασίων και Γενικών Λυκείων της Περιφερειακής Ενότητας Λακωνίας.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων, κατά την προσέγγιση καθενός από τα τέσσερα υποθετικά σενάρια παρατήρησης φαινομένων ηλεκτρονικού εκφοβισμού, δήλωσε ότι θα ανέφερε το γεγονός ή και θα παρηγορούσε το θύμα και δεν είχε την τάση να εκδηλώσει αρνητική συμπεριφορά ή να παραμείνει απαθής. Το φύλο και η ηλικία των εφήβων δεν επηρέασε σε στατιστικά σημαντικό βαθμό τις αντιδράσεις τους. Από τους τύπους τάσεων φιλοκοινωνικής συμπεριφοράς, μόνο για τη Συναισθηματική Τάση και μάλιστα κατά τον ηλεκτρονικό εκφοβισμό ενός/μίας συμμαθητή/τριας μπορεί με επάρκεια να στοιχειοθετηθεί στατιστικά σημαντική συσχέτιση με την αντίδραση του συμμετέχοντα. Αντίθετα, φάνηκε ότι ο βαθμός συναισθηματικής ενσυναίσθησης διαδραματίζει στατιστικά σημαντικό ρόλο στις αντιδράσεις των παρευρισκομένων. Τέλος, μπορεί να υποστηριχθεί ότι τόσο η σχέση με το θύμα όσο και η έκκληση, εκ μέρους του θύματος, για παροχή βοήθειας ήταν καταστασιακοί παράγοντες που επηρέασαν σε καίριο βαθμό τον παρευρισκόμενο στην εκδήλωση πρόθεσης για υποστηρικτική συμπεριφορά προς το θύμα. Λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς της συγκεκριμένης έρευνας συζητήθηκαν προτάσεις για μελλοντικές έρευνες.
The large dimensions of the phenomenon of cyberbullying are well documented. In an effort to mitigate and reduce the negative effects of the phenomenon, modern research has now turned its attention to the study of the bystanders in such incidents. The purpose of this recearch was to study the bystanders΄ actions and examine the possible correlation of these actions with gender, age, pro-social tendency, level of empathy, victim's appeal for help and victim-bystander relationship. In the quantitative type of research, using a structured questionnaire, 142 students of Gymnasiums and General Lyceums of the Regional Unit of Laconia participated.
The results showed that the vast majority of participants when approaching each of the four hypothetical scenarios of electronic bullying reported that they would report the incident or comfort the victim and did not tend to behave negatively or remain passive. Adolescents' gender and age did not significantly affect their reactions. Of all types of tendencies of prosocial behavior, only for the Emotional Tendency and in fact during the electronic bullying of a classmate, a statistically significant correlation with the reaction of the participant can be sufficiently evidenced. On the contrary, it was shown that the rate of emotional empathy plays a statistically significant role in the reactions of the bystanders. Finally, it can be argued that not only the relationship with the victim but also the victim's appeal for help were contextual factors that had a major impact on the bystander's intention to act in a supportive manner. Taking into account the limitations of this research, proposals for future research were discussed.
Φιλοκοινωνική συμπεριφορά στον ψηφιακό κόσμο: Μελετώντας τον παρευρισκόμενο σε φαινόμενα ηλεκτρονικού εκφοβισμού