Η παρουσία στερεοτύπων στο ελληνικό λαϊκό παραμύθι

The presence of stereotypes in the Greek folk tale (english)

  1. MSc thesis
  2. Βαχλιώτη, Ιωάννα
  3. Επιστήμες της Αγωγής (ΕΚΠ)
  4. 18 September 2021 [2021-09-18]
  5. Ελληνικά
  6. 105
  7. Νικολάου , Γεώργιος
  8. Νικολάου, Γεώργιος | Γκόβαρης, Χρήστος
  9. Λαϊκό παραμύθι και folk tale | Στερεότυπο και stereotype
  10. 84
  11. 37
  12. 0
  13. Εκπαίδευση: Πολιτισµικές διαφορές και κοινωνικές ανισότητες, τόµος Α / Θ. Δραγώνα, Ε. Σκούρτου & Α. Φραγκουδάκη
    • Το παραμύθι ψυχαγωγεί και παράλληλα αναπτύσσει τη φαντασία, οξύνει τη μνήμη και τη δημιουργική σκέψη, καλλιεργεί το συναίσθημα ενώ αποτελεί, για το μικρό παιδί, το βασικό πλαίσιο κατανόησης του κόσμου. Παράλληλα, δημιουργεί ηθική συνείδηση, καθώς μέσω της ταύτισης, το παιδί αποδέχεται τις αξίες που μεταφέρει ο ήρωας. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, το παραμύθι εμπεριέχει πολλά στερεότυπα. Έννοιες όπως το καλό και το κακό ή το θάρρος και η δειλία συχνά εξαρτώνται από την εξωτερική εμφάνιση, το φύλο, την ηλικία και την κοινωνική θέση. Έτσι, ενδέχεται, το παιδί αφενός να αποπροσανατολιστεί και να οδηγηθεί στην ουτοπία και στον παραλογισμό, και αφετέρου να υιοθετήσει ρατσιστικές στάσεις και συμπεριφορές. Η ύπαρξη στερεοτύπων στο παραμύθι έχει αποτελέσει αντικείμενο αρκετών ερευνών παγκοσμίως. Ωστόσο, η υπάρχουσα βιβλιογραφία εστιάζει κυρίως στα κλασικά παραμύθια. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν η ανίχνευση των στερεοτύπων που πιθανόν εμπεριέχονται στα ελληνικά λαϊκά παραμύθια. Συγκεκριμένα, αναζητήθηκε η επίδραση της εξωτερικής εμφάνισης και της κοινωνικο-οικονομικής θέσης των ηρώων στην προσωπικότητα και στις επιλογές τους. Επιπλέον, ανιχνεύθηκε η απεικόνιση του γάμου και του ρόλου των δύο φύλων μέσα και έξω από την οικογένεια και διερευνήθηκε η διαφορετικότητα ως προς το γήρας, την αναπηρία και τη φυλή. Ως ερευνητική μέθοδος συγκέντρωσης των δεδομένων επιλέχθηκε η ανάλυση λόγου, δηλαδή η ποιοτική προσέγγιση της ανάλυσης κειμένου, βάσει κατηγοριών σε αντιστοιχία με τα ερευνητικά ερωτήματα. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης δέκα ελληνικών λαϊκών παραμυθιών κατέδειξαν την παρουσία στερεοτύπων στα κείμενα. Σύμφωνα με τα ευρήματα, η ομορφιά της γυναίκας καθόριζε τη ζωή της ενώ ο ρόλος της, σε σχέση με του άνδρα, ήταν σαφώς διαφοροποιημένος. Παράλληλα, ο γάμος αποδείχτηκε μοναδικός σκοπός της ζωής της, ενώ η θέση της στην οικογένεια ήταν ανάλογη του ευρύτερου ρόλου της. Επίσης, η διαφορετικότητα σε σχέση με την ηλικία, την αναπηρία και τη φυλή απεικονίστηκε με υποτιμητικό τρόπο, ενώ η κοινωνική και οικονομική θέση των ηρώων δε φάνηκε να καθορίζει τη ζωή τους.
    • The fairy tale entertains and at the same time develops imagination, sharpens memory and creative thinking, cultivates emotion while it is the basic framework of understanding the world for the small child. At the same time, it creates a moral consciousness as the child accepts the values conveyed by the hero, through identification. Nevertheless, according to the literature, fairy tale contains many stereotypes. Concepts such as good and evil or courage and cowardice often depend on appearance, gender, age and social status. Thus, on the one hand, the child may be disoriented and lead to utopia and irrationality, and on the other hand, he/she may adopt racist attitudes and behaviors in the future. The existence of stereotypes in fairy tales has been the subject of much research worldwide. However, the existing literature focuses mainly on classic fairy tales. The aim of this study was to detect stereotypes that may be contained in Greek folk tales. Specifically, the influence of the external appearance and socio-economic status of the heroes on their personality and choices was sought. Furthermore, the depiction of marriage and the role of the two sexes inside and outside the family was detected and the differences in age, disability and race were investigated. As a research method of data collection speech analysis, that is the qualitative approach to text analysis, based on categories in accordance with the research questions was chosen. The results of the analysis of ten Greek folk tales showed the presence of stereotypes in the texts. According to the findings, the woman’s beauty determined her life while her role in relation to the man’s one was clearly differentiated. Additionally, marriage proved to be the only purpose in her life, while her place in the family was proportional to her wider role. Also, the difference in relation to age, disability and race was portrayed in a derogatory way, while the social and economic status of the heroes did not seem to determine their lives.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.