Κριτική ανάλυση της παρουσίας περιβαλλοντικών εννοιών και ζητημάτων στα νέα σχολικά εγχειρίδια Βιολογίας του Γυμνασίου 2007-2008 [Cd-rom] : [Διπλωματική διατριβή]

  1. MSc thesis
  2. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΑΝΤΙΓΟΝΗ
  3. Επιστήμες της Αγωγής (ΕΚΠ)
  4. 06 Νοεμβρίου 2008 [2008-11-06]
  5. Ελληνικά | Αγγλικά
    • Στην παρούσα εργασία έγινε μία προσπάθεια κριτικής ανάλυσης της παρουσίας βασικών περιβαλλοντικών εννοιών και ζητημάτων στα νέα σχολικά εγχειρίδια Βιολογίας του Γυμνασίου (βιβλία μαθητή και τετράδια εργασιών). Οι βασικοί άξονες ανάλυσης αντλήθηκαν από τους στόχους και τα πλαίσια που τίθενται από το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών και ειδικότερα από το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Βιολογίας για το Γυμνάσιο. Αυτοί οι άξονες ανάλυσης αφορούν: α) στη διερεύνηση της παρουσίας βασικών περιβαλλοντικών εννοιών και ζητημάτων στα εγχειρίδια Βιολογίας του Γυμνασίου και β) στη μελέτη της μεθοδολογικής προσέγγισης των εννοιών και ζητημάτων που εμφανίζονται στα εγχειρίδια. Συγκεκριμένα διερευνάται η συστημική και η διαθεματική προσέγγιση της παρεχόμενης γνώσης, καθώς και προσεγγίσεις που προωθούν την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και την ανάπτυξη της συνεργασίας. Τα βασικά χαρακτηριστικά και οι στόχοι του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγραμμάτων Σπουδών και ειδικότερα του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών Βιολογίας για το Γυμνάσιο ταιριάζουν απόλυτα με τα χαρακτηριστικά της εκπαίδευσης για το περιβάλλον, τα οποία θεωρούνται αναγκαία για τον προσανατολισμό της στην έννοια της αειφόρου ανάπτυξης. Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε είναι η ανάλυση περιεχομένου και το εργαλείο ανάλυσης που προτάθηκε για την ανωτέρω έρευνα είναι μια λίστα ελέγχου, η οποία περιλαμβάνει έξι βασικές κατηγορίες κατηγοριοποίησης του περιεχομένου των σχολικών εγχειριδίων Βιολογίας και τους άξονες ανάλυσης που προαναφέρθηκαν. Οι δύο κατηγορίες (φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον) αφορούν σε περιβαλλοντικές έννοιες, ενώ οι άλλες τέσσερις κατηγορίες (ενεργειακό ζήτημα, περιβαλλοντική υποβάθμιση, προστασία περιβάλλοντος, αειφόρος ανάπτυξη) αφορούν σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Η αξιοπιστία της κατηγοριοποίησης ελέγχθηκε με τη χρήση του συντελεστή Cohen s Kappa. Το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει από την παρουσίαση και τη συζήτηση των αποτελεσμάτων είναι ότι, ενώ το ζήτημα της αειφόρου ανάπτυξης θίγεται ελάχιστα στα σχολικά βιβλία Βιολογίας, υπάρχει μία αυξημένη συχνότητα παρουσίας περιβαλλοντικών εννοιών και ζητημάτων και μία πολυπρισματική προσέγγιση, τόσο στα τετράδια εργασιών της κάθε τάξης, όσο και γενικότερα στο διδακτικό «πακέτο» της Γ´ Γυμνασίου. Έτσι, δίνεται η δυνατότητα για μία ενεργητική, ερευνητική, διεπιστημονική πορεία μάθησης. Αυτή η πορεία είναι απαραίτητη για την εισαγωγή του μαθητή στο πνεύμα της έννοιας της αειφορίας, που προβάλλει επιτακτική στις μέρες μας, μίας έννοιας που δεν περιλαμβάνει μόνο την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά ενσωματώνει περιβάλλον, οικονομία και πολιτική και στοχεύει στην οικολογική βιωσιμότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη. Το σχολικό εγχειρίδιο, ως η κύρια πηγή μάθησης στο σχολικό χώρο, καλείται να παίξει το ρόλο του καταλύτη σε αυτή τη διαδικασία. Ιδιαίτερα στα σχολικά εγχειρίδια Βιολογίας της Γ´ Γυμνασίου, όπου ήδη η παρουσία και η προσέγγιση περιβαλλοντικών εννοιών και θεμάτων έχει απομακρυνθεί από την απλή παραδοσιακήπαράθε γνώσεων, είναι εμφανής η ανάγκη μίας οργανωμένης, συστημικής και διαθεματικής ένταξης τουζητήματος της αειφόρου ανάπτυξης.
  7. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.