Η εποχή της ύστερης νεωτερικότητας χαρακτηρίζεται από έντονες κοινωνικές αλλαγές. Στο νεοδιαμορφωθέν αυτό πλαίσιο είναι απαραίτητο να ενισχύονται οι δεξιότητες των ατόμων καθώς και αυτοί με τη σειρά τους θα γίνουν φορείς αλλαγής στην κοινωνία. Συνεπώς είναι επιτακτική η ανάγκη ενίσχυσης της μαθησιακής διαδικασίας με καινοτόμα προγράμματα, όπως το Πρόγραμμα Δεξιοτήτων Ζωής. Καθοριστικός παράγοντας για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι ο Ηγέτης εκπαιδευτικός, ο οποίος αξιοποιώντας τις δικές του δεξιότητες και ηγετικά χαρακτηριστικά λειτουργεί ως υποκινητής του Προγράμματος. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση των αντιλήψεων των νηπιαγωγών για το ρόλο του Ηγέτη εκπαιδευτικού κατά την υλοποίηση ενός Προγράμματος Δεξιοτήτων Ζωής στο νηπιαγωγείο, διερευνώντας τις αντιλήψεις εκπαιδευτικών προσχολικής αγωγής. Για τη μελέτη του εν λόγω θέματος κρίθηκε κατάλληλη η ποιοτική έρευνα, με μέθοδο συλλογής δεδομένων τις ημιδομημένες συνεντεύξεις. Υλοποιήθηκαν εννιά συνεντεύξεις σε νηπιαγωγούς στο χρονικό διάστημα Μάρτιος- Απρίλιος 2020. Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε μέσω θεματικής ανάλυσης. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι συμμετέχοντες αναφέρουν πως υλοποιούν Προγράμματα και παρεμβατικές δράσεις για την ενίσχυση των κοινωνικών- συναισθηματικών δεξιοτήτων εστιάζοντας στις δεξιότητες φιλίας, συνεργασίας, λειτουργικής επικοινωνίας και επίλυσης προβλήματος και τις συνδέουν με τη σχολική ετοιμότητα, την ομαλή ένταξη των παιδιών στην κοινωνία και τις υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις. Παράλληλα, σε μια προσπάθεια σκιαγράφησης του όρου Ηγέτης εκπαιδευτικός, ορισμένοι τον παραλληλίζουν με τον Διευθυντή/ διεκπεραιωτή ενώ οι υπόλοιποι με τον χαρισματικό εκπαιδευτικό. Ωστόσο, όλοι του προσδίδουν χαρακτηριστικά που συνδέονται με το όραμα, την καθοδήγηση, την παρότρυνση και την συναισθηματική νοημοσύνη και την αλλαγή κουλτούρας. Κάποια από αυτά τα χαρακτηριστικά εκτιμούν πως τα διαθέτουν και οι ίδιοι οι ερωτώμενοι, γεγονός που τους καθιστά εν δυνάμει Ηγέτες εκπαιδευτικούς. Συνακόλουθα, αποτυπώνοντας την κουλτούρα του σχολείου τους οι μισοί εκτιμούν πως το πρόγραμμα λειτούργησε μετασχηματιστικά, ενώ έγινε αναφορά για κουλτούρα ατομισμού. Συνεργάστηκαν με τους γονείς και αναφέρουν βελτίωση των κοινωνικών δεξιοτήτων των συμμετεχόντων μαθητών καθώς και ιδίων. Εν κατακλείδι, παρότι στο θεωρητικό πλαίσιο οι αντιλήψεις και ο ακριβής ορισμός φαίνεται να μην είναι ξεκάθαρος, στην πραγματικότητα, οι εκπαιδευτικοί διαθέτουν και αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες του Ηγέτη Εκπαιδευτικού, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν τους μαθητές, τη σχολική κοινότητα και τους ίδιους, μέσα από καινοτόμα προγράμματα, όπως το Πρόγραμμα Δεξιοτήτων Ζωής στο μετασχηματισμό και την πραγματική αλλαγή. Η συνεχής εφαρμογή τέτοιων πρωτοβουλιών στα σχολεία και η παρατήρησή τους μπορεί να οδηγήσει σε χρήσιμα ευρήματα για την εκπαιδευτική κοινότητα.
Postmodern era is characterized by intense social changes. In this newly formed context, it is necessary to strengthen individuals’ skills, creating ambassadors of change across society. Thus, enhancing the learning process with innovative programs, such as the Life Skills Program, becomes vital. The role of the Educational- Leader is critical to reach success in such initiatives, where leadership skills and characteristics seem to be necessary to incentivize all members and the program itself. The purpose of this paper is to explore the perceptions of preschool teachers about the role of the Educational- Leader during the execution of Life Skills Programs in kindergarten. Qualitative research was considered the most suitable for this study, using semi-structured interviews of preschool teachers as means of data collection. Nine interviews have been conducted, in a two-month period, from March to April 2020. The data have been then analyzed through thematic analysis. According to the results, participants reported that they create and implement Life Skills Programs and interventional initiatives, aiming to enhance the social and emotional skills of the children and in particular friendship, cooperation, functional communication and problem solving in correspondence with their alertness in the classroom, their smooth integration into society and their healthy interpersonal relationships. At the same time, in an attempt to describe the term Educational -Leader, some mentioned it as Director/Manager/Processor while others as the Charismatic Teacher. However, all of them mentioned that an Educational- Leader is a person with vision and emotional intelligence that guides, motivates others and boosts culture change. Many participants noted that they themselves have observed such characteristics during the programs, which makes them potential Educational- Leaders. In reference to the culture of the school, after the program implementation, half of the participants believed that it worked transformatively, while some other talked about culture of individualism. They, also, cooperated with parents and reported improvement of the social skills of the students and themselves. In conclusion, while the perception and the exact definition of the role of an Educational - Leader seems to be vague on a theoretical framework, in reality teachers do have and recognize those characteristics and skills of the Educational- Leader that may lead children, school community and themselves through innovative initiatives as Life Skills Programs to real change and transformation. Constant implementation of such activities and their observation across schools may lead to useful insights for the educational community.
Διερεύνηση των αντιλήψεων των νηπιαγωγών για το ρόλο του Ηγέτη εκπαιδευτικού κατά την υλοποίηση Προγράμματος Δεξιοτήτων Ζωής