Η παρούσα μελέτη διερευνά για πρώτη φορά το εργασιακό άγχος και την επαγγελματική εξουθένωση της ειδικότητας των Φιλολόγων. Από τη μια στοχεύει στη μελέτη του επιπέδου και των πηγών επαγγελματικού άγχους και του βαθμού επαγγελματικής τους εξουθένωσης και από την άλλη στη συσχέτιση των δύο μεταβλητών μεταξύ τους και σε σχέση με δημογραφικά και εργασιακά χαρακτηριστικά. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω αυτοσυμπληρούμενου ερωτηματολογίου από δείγμα 155 Φιλόλογων του Νομού Χανίων. Χρησιμοποιήθηκαν το Ερωτηματολόγιο Πηγών Επαγγελματικού Άγχους των Εκπαιδευτικών της Μούζουρα (2005), το Ερωτηματολόγιο Συνδρόμου Επαγγελματικής Εξουθένωσης (MBI-ES) των Maslach, Jackson, & Scwab (1996) και ένα ερωτηματολόγιο δημογραφικών και εργασιακών στοιχείων. Η στατιστική επεξεργασία μέσω του SPSS24 έδειξε συνοπτικά τα ακόλουθα αποτελέσματα: μικρό έως μέτριο επίπεδο επαγγελματικού άγχους με βασικότερες πηγές την οικονομική υποβάθμιση του επαγγέλματος, την έλλειψη ενδιαφέροντος και κινήτρων από τους μαθητές, την έλλειψη υποστήριξης από ειδικούς για τη διαχείριση ενδοσχολικών προβλημάτων, την ανεπαρκή αμοιβή και το μεγάλο φόρτο εργασίας. Όσον αφορά την επαγγελματική εξουθένωση καταγράφονται μέτρια έως υψηλά επίπεδα συναισθηματικής εξάντλησης, αλλά χαμηλά επίπεδα στις διαστάσεις της αποπροσωποποίησης και της έλλειψης προσωπικών επιτευγμάτων. Το επίπεδο του στρες διαφοροποιείται στατιστικώς σημαντικά μόνο με την περιοχή εργασίας, ενώ το άγχος που αφορά τις διαπροσωπικές και εργασιακές σχέσεις αυξάνεται ανάλογα με τα προβλήματα υγείας και τις ημέρες απουσίας. Οι γυναίκες αγχώνονται περισσότερο σε σχέση με το φόρτο εργασίας και την πίεση χρόνου, ενώ τα αυξημένα προσόντα μειώνουν το άγχος, τόσο σε σχέση με το φόρτο εργασίας και την πίεση χρόνου, όσο και με τις συνθήκες εργασίας. Οι νεότεροι και λιγότερο έμπειροι, οι άγαμοι, οι χωρίς παιδιά, όσοι εργάζονται σε αγροτικές περιοχές και σε πολλά σχολεία αγχώνονται περισσότερο ως προς τις συνθήκες εργασίας. Αντίστοιχα οι άγαμοι, οι χωρίς παιδιά και όσοι εργάζονται σε δύο σχολεία εμφανίζουν εντονότερη συναισθηματική εξάντληση. Όσοι εργάζονται σε αγροτικές περιοχές και διδάσκουν πολλά μαθήματα εμφανίζουν μεγαλύτερη συναισθηματική εξάντληση, αλλά και αποπροσωποποίηση, ενώ οι συχνές απουσίες από την εργασία συσχετίζονται με την αποπροσωποποίηση. Εντονότερη συσχέτιση παρατηρείται επίσης μεταξύ της συναισθηματικής εξάντλησης με το επίπεδο του άγχους καθώς και με το φόρτο εργασίας και την πίεση χρόνου. Συμπερασματικά, το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση, τα προσόντα, η ηλικία και η εμπειρία επηρεάζουν επιμέρους παράγοντες του εργασιακού άγχους των Φιλολόγων, ενώ η οικογενειακή κατάσταση επηρεάζει τη συναισθηματική εξάντληση και οι συνθήκες εργασίας και την αποπροσωποποίηση. Απαιτούνται περαιτέρω έρευνες στη συγκεκριμένη ειδικότητα, ώστε να επιβεβαιωθούν τα ευρήματα και να σχεδιαστούν στοχευμένες στρατηγικές διαχείρισης.
The main purpose of the present study is to conduct a pioneer research on the occupational stress and burnout of the Greek Language Teachers (Philologists). In particular, it aims on the one hand to measure the level and the sources of occupational stress as well as the level of burnout, and on the other hand to investigate the correlation between the two variables and their dependence on demographic and profession characteristics. A sample of 155 Philologists from the Chania Prefecture was examined via three questionnaires: The Sources of Teachers’ Occupational Stress Questionnaire (Mouzoura, 2005), the Maslach Burnout Inventory (MBI-ES) (Maslach, Jackson, & Schwab, 1996) and a demographic-work questionnaire. The statistical analysis of the data was performed with the SPSS24 software and produced the following results: low to moderate levels of occupational stress with main sources the economic degradation of the occupation, the lack of students’ interest and motives, the lack of profesional support for the management of within-school problems, underpayment and excessive work load. As far as burnout syndrome is concerned, medium to high levels are recorded in the dimension of emotional exhaustion, but low levels of depersonalization and loss of personal accomplishment. The level of stress differs statistically significantly with the work location, while the stress associated with the interpersonal and working relations increases with the health problems and days of absence due to sickness. Women seem to be more affected by the work load and time pressure, while those highly qualified are less stressed by work load, time pressure and working conditions. The younger and less experienced, the unmarried, those without children, those working in rural areas and in many schools get more stressed by the working conditions. Furthermore the unmarried, without children and those working in two schools exhibit higher emotional exhaustion. Those working in rural areas and teach many subjects show higher emotional exhaustion and depersonalization, while the frequent absences from work are correlated with depersonalization. Statistically significant correlation is also found between emotional exhaustion and the level of stress, work load and time pressure. In conclusion, gender, marital status, qualifications, age and work experience influence specific factors of Philologists’ occupational stress, while marital status affects their emotional exhaustion and working conditions affect their depersonalization as well. Further research is required on the specific profession, in order to consolidate the present findings and set the guidelines for stress management and remedation strategies.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Κύρια Αρχεία Διατριβής
Το εργασιακό άγχος και η επαγγελματική εξουθένωση των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης: Η περίπτωση των Φιλολόγων του Νομού Χανίων - Identifier: 146711
Internal display of the 146711 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)