Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση των επιπέδων επαγγελματικής εξουθένωσης των Καθηγητών Φυσικής Αγωγής (Κ.Φ.Α.) και ο εντοπισμός των κυριοτέρων πηγών άγχους τους, σε σχέση με τα δημογραφικά τους στοιχεία, καθώς και η ανάδειξη των στρατηγικών που χρησιμοποιούν για την αντιμετώπιση της επαγγελματικής εξουθένωσης. Το δείγμα αποτέλεσαν Κ.Φ.Α. που εργάζονται σε σχολεία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν η Κλίμακα του Συνδρόμου της Επαγγελματικής Εξουθένωσης των Εκπαιδευτικών (Maslach Burnout Inventory, MBI), προσαρμοσμένη για τον ελληνικό πληθυσμό από τον Kokkinos (2006), το Ερωτηματολόγιο Πηγών Επαγγελματικής Έντασης των εκπαιδευτικών της Μούζουρα (2005), όπως τροποποιήθηκε από την Γιαννακίδου (2014) για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, και το ερωτηματολόγιο Brief COPE του Carver (1997), όπως μεταφράστηκε από τους Kapsou et al. (2010). Τα αποτελέσματα της στατιστικής ανάλυσης έδειξαν ότι οι Κ.Φ.Α. βιώνουν χαμηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης, κυρίως λόγω των ανεπαρκών υποδομών και υλικών μεσών διδασκαλίας, του ανεπαρκή μισθού και της έλλειψης προοπτικών εξέλιξης και υποστήριξης από ειδικούς, αλλά και εξαιτίας προβλημάτων μάθησης και συμπεριφοράς των μαθητών, που αναδείχθηκαν ως οι κυριότερες πηγές άγχους. Αναφορικά με τους δημογραφικούς παράγοντες, το φύλο αναδείχθηκε σημαντικός παράγοντας διαφοροποίησης των επιπέδων επαγγελματικής εξουθένωσης και του επαγγελματικού στρες, με τις γυναίκες να βιώνουν υψηλότερα επίπεδα συναισθηματικής εξάντλησης και άγχους. Ακόμη, διαπιστώθηκε ότι τα περισσότερα δημογραφικά χαρακτηριστικά του δείγματος που εξετάστηκαν επηρεάζουν τα επίπεδα επαγγελτικού στρες. Οι στρατηγικές αντιμετώπισης της επαγγελματικής εξουθένωσης που προτιμούν οι Κ.Φ.Α. περιλαμβάνουν ενέργειες που σχετίζονται με την ενεργή αντιμετώπιση, την αποδοχή ή θετική παρερμηνεία του προβλήματος και την χαλάρωση, οι οποίες σχετίζονται αρνητικά με τις διαστάσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης.
The aim of the present research project was to explore the level of burnout in Physical Education (P.E.) teachers, and to identify the main sources of stress, in relation to their demographic features, and to reveal the strategies they use to cope with burnout symptoms. The sample consisted of P.E. teachers working in primary and secondary education schools. For data collection a battery of questionnaires was used, which included the Maslach Burnout Inventory (MBI), as adjusted for the Greek population by Kokkinos (2006), Mouzoura’s (2005) Sources of Job Stress Questionnaire, as modified for primary education by Giannakidou (2014), and Carver’s (1997) Brief COPE (Coping Orientations to Problems Experienced), as translated by Kapsou et al. (2010). According to the results of the statistical analysis, P.E. teachers experience low levels of burnout, mainly due to insufficient infrastructure and teaching materials, insufficient salaries, lack of career prospects and lack of support from professional experts, and because of students’ learning and behavioural problems, all of which were identified as main sources of job stress. With respect to the demographic factors, gender was found to be a significant factor of differentiation of the burnout and occupational stress levels, with the women experiencing higher levels of emotional exhaustion and stress. Moreover, it was revealed that most of the demographic features that were examined influence the levels of occupational stress. The coping strategies preferred by P.E. teachers include actions that related with active coping, acceptance or positive reframing and relaxation, which are negatively correlated with all three dimensions of burnout.
Η επαγγελματική εξουθένωση των Καθηγητών Φυσικής Αγωγής