Μελέτη παραγόντων εργασιακού άγχους και συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης διευθυντικών στελεχών σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Reasearch of factors of occupational stress and professional burnout that headmasters and assistant - headmasters of primary schools experience. (english)

  1. MSc thesis
  2. Κατσάνης, Ανδρέας
  3. Επιστήμες της Αγωγής (ΕΚΠ)
  4. 21 September 2019 [2019-09-21]
  5. Ελληνικά
  6. 85
  7. Παυλινέρη, Παναγιώτα
  8. Παυλινέρη, Παναγιώτα | Πετρίδου, Ευγενία
  9. Εργασιακό άγχος/Occupational Stress | Επαγγελματική εξουθένωση/Professional Burnout
  10. 1
  11. 39
  12. 102
  13. Περιέχει: Πίνακες και σχήματα
    • Με την πλειονότητα των ερευνών να εστιάζει στους εκπαιδευτικούς εν γένει και την διεθνή βιβλιογραφία να κατατάσσει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού στα πλέον αγχογόνα, διαμορφώθηκε ο σκοπός της παρούσας ερευνητικής μελέτης, η διερεύνηση των σημαντικότερων παραγόντων εργασιακού άγχους και του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης, σε σχέση με τους ανθρώπους που επωμίζονται τα βάρη της διοίκησης μίας σχολικής μονάδας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τους υποδιευθυντές και τους διευθυντές. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο πώς και εάν επηρεάζει το φύλο και η ηλικία τα επίπεδα εργασιακού άγχους και επαγγελματικής εξουθένωσης στον πληθυσμό που μελετάται. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 56 διευθυντές/τριες και 39 υποδιευθυντές/τριες από δημοτικά δημόσια σχολεία των νομών Αργολίδας, Αρκαδίας και της περιοχής της δυτικής Αττικής, οι οποίοι κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από τρία μέρη: ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων, το Ερωτηματολόγιο Πηγών Επαγγελματικής Έντασης και την Κλίμακα Επαγγελματικής Εξουθένωσης Εκπαιδευτικών της Maslach. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα διευθυντικά στελέχη βιώνουν μέτρια επίπεδα εργασιακού άγχους και χαμηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης με υψηλά επίπεδα προσωπικής επίτευξης. Σημαντικότερη πηγή εργασιακού άγχους αναδείχτηκαν τα θέματα που αφορούν σχέσεις, φόρτο εργασίας και πίεσης χρόνου. Βρέθηκε πως οι γυναίκες βιώνουν υψηλότερα επίπεδα άγχους σε θέματα που σχετίζονται με τη μάθηση και τη συμπεριφορά των μαθητών και σε θέματα σχετικά με τις συνθήκες του σχολείου, σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Βρέθηκε επίσης πως τα νεώτερα σε ηλικία διευθυντικά στελέχη βιώνουν υψηλότερα επίπεδα άγχους σε θέματα που αφορούν σχέσεις, φόρτο εργασίας, πίεσης χρόνου, τη μάθηση, την συμπεριφορά των μαθητών και τις συνθήκες του σχολείου, σε σύγκριση με μεγαλύτερους σε ηλικίας συναδέλφους τους. Το φύλο και η ηλικία δε βρέθηκε να διαφοροποιούν στατιστικώς σημαντικά τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης.
    • ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ» ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΤΣΑΝΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ (ΑΜ: 121878) Α’ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΥΛΙΝΕΡΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Β’ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΠΕΤΡΙΔΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ ΠΑΤΡΑ 2019 Ευχαριστίες Με την ολοκλήρωση της παρούσας διπλωματικής εργασίας, η οποία πραγματοποιήθηκε κατά το ακαδημαϊκό έτος 2018-2019 στο πλαίσιο του προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών «Επιστήμες της Αγωγής», της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών, του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστήμιου, οφείλω ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε όλους όσους συνέβαλαν με τον τρόπο τους στην προσπάθεια αυτή. Αρχικά, θα ήθελα να δείξω την ευγνωμοσύνη μου στην καθηγήτρια κ. Παυλινέρη για την επικοινωνία και τη συνεργασία που είχαμε σε όλη τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους, αλλά και στην καθηγήτρια κ. Πετρίδου για τις χρήσιμες επισημάνσεις της. Ακόμα, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διευθυντές και υποδιευθυντές που έλαβαν μέρος στην παρούσα ερευνητική μελέτη, οι οποίοι παρά τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις, με ευγένεια και σεβασμό, αφιέρωσαν χρόνο για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου. Τέλος, ευχαριστώ τη Σταυρούλα, τον Αντώνη και την Πηνελόπη, τους ανθρώπους που με στήριξαν σε προσωπικό επίπεδο, καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεχούς και επίπονης διαδικασίας της εκπόνησης της συγκεκριμένης διπλωματικής εργασίας. © Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 2019 Η παρούσα Διπλωματική Εργασία και τα αποτελέσματα αυτής, αποτελούν συνιδιοκτησία του ΕΑΠ και του φοιτητή, ο καθένας από τους οποίους έχει το δικαίωμα ανεξάρτητης χρήσης και αναπαραγωγής τους (στο σύνολο ή τμηματικά) για διδακτικούς και ερευνητικούς σκοπούς, σε κάθε περίπτωση αναφέροντας τον τίτλο, τον συγγραφέα και το ΕΑΠ, όπου εκπονήθηκε η ΔΕ. Περίληψη Με την πλειονότητα των ερευνών να εστιάζει στους εκπαιδευτικούς εν γένει και την διεθνή βιβλιογραφία να κατατάσσει το επάγγελμα του εκπαιδευτικού στα πλέον αγχογόνα, διαμορφώθηκε ο σκοπός της παρούσας ερευνητικής μελέτης, η διερεύνηση των σημαντικότερων παραγόντων εργασιακού άγχους και του συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης, σε σχέση με τους ανθρώπους που επωμίζονται τα βάρη της διοίκησης μίας σχολικής μονάδας πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, τους υποδιευθυντές και τους διευθυντές. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στο πώς και εάν επηρεάζει το φύλο και η ηλικία τα επίπεδα εργασιακού άγχους και επαγγελματικής εξουθένωσης στον πληθυσμό που μελετάται. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 56 διευθυντές/τριες και 39 υποδιευθυντές/τριες από δημοτικά δημόσια σχολεία των νομών Αργολίδας, Αρκαδίας και της περιοχής της δυτικής Αττικής, οι οποίοι κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο αποτελούμενο από τρία μέρη: ερωτηματολόγιο δημογραφικών στοιχείων, το Ερωτηματολόγιο Πηγών Επαγγελματικής Έντασης και την Κλίμακα Επαγγελματικής Εξουθένωσης Εκπαιδευτικών της Maslach. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα διευθυντικά στελέχη βιώνουν μέτρια επίπεδα εργασιακού άγχους και χαμηλά επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης με υψηλά επίπεδα προσωπικής επίτευξης. Σημαντικότερη πηγή εργασιακού άγχους αναδείχτηκαν τα θέματα που αφορούν σχέσεις, φόρτο εργασίας και πίεσης χρόνου. Βρέθηκε πως οι γυναίκες βιώνουν υψηλότερα επίπεδα άγχους σε θέματα που σχετίζονται με τη μάθηση και τη συμπεριφορά των μαθητών και σε θέματα σχετικά με τις συνθήκες του σχολείου, σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Βρέθηκε επίσης πως τα νεώτερα σε ηλικία διευθυντικά στελέχη βιώνουν υψηλότερα επίπεδα άγχους σε θέματα που αφορούν σχέσεις, φόρτο εργασίας, πίεσης χρόνου, τη μάθηση, την συμπεριφορά των μαθητών και τις συνθήκες του σχολείου, σε σύγκριση με μεγαλύτερους σε ηλικίας συναδέλφους τους. Το φύλο και η ηλικία δε βρέθηκε να διαφοροποιούν στατιστικώς σημαντικά τα επίπεδα επαγγελματικής εξουθένωσης. Λέξεις-κλειδιά: Έλληνες Διευθυντές και Υποδιευθυντές, Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, Εργασιακό Άγχος, Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης, Φύλο, Ηλικία, Maslach Burnout Inventory Abstract Most of International and Greek researches that focus on occupational stress and burnout that teachers experience, prove that teaching is considered to be a highly stressful occupation. This fact is the reason why the aiming of this research is to examine the levels of occupational stress and professional burnout experienced by the ones who carry the burden of the management of primary schools, the assistant-headmasters and the headmasters. A special emphasis is given to differences that gender and age could possibly make at the levels of occupational stress and burnout that the sample experiences. The sample of the present research consisted of 56 headmasters and 39 assistant-headmasters of public primary schools in the prefecture of Argolis, Arcadia and West Attica, who were asked to complete a questionnaire consisting of three parts: personal background data, a self-report rating scale of specific occupational stressors and the Maslach Burnout Inventory (education version). Results showed that the sample experiences moderate levels of work stress and low levels of burnout with high levels of personal achievement. The most highly rated source of work-related stress referred to problems related to relationships and dealings with coworkers, students and their parents, problems related to big workload and time pressure. Results also showed that females experience higher levels of work-related stress than males, when they deal with problems related to teaching, student behaviors and the condition of the school facilities and school equipment. In addition, results showed that the younger participants of the research experience higher levels of work-related stress than their older colleagues, when it comes to problems related to relationships and dealings with coworkers, students and their parents, problems related to big workload and time pressure, to teaching, student behaviors and the condition of the school facilities and school equipment. Gender and age did not significantly affect the levels of professional burnout.
  15. Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Διεθνές