Η εικόνα των εθνικών άλλων και του εθνικού εαυτού στο εγχειρίδιο ιστορίας της Β' Γυμνασίου

  1. MSc thesis
  2. ΠΑΝΤΑΖΗ ΜΕΛΠΟΜΕΝΗ
  3. Επιστήμες της Αγωγής (ΕΚΠ)
  4. 2007 [2007]
  5. Ελληνικά | Αγγλικά
    • ΠΕΡΙΛΗΨΗΣτην παρούσα έρευνα διερευνάται η εικόνα που προβάλλεται για τους «άλλους» λαούς και για το Βυζάντιο μέσα από το νέο σχολικό εγχειρίδιο Ιστορίας της Β´ Γυμνασίου (2006-2007). Στο θεωρητικό μέρος της έρευνας γίνεται αναφορά στις επιδράσεις της ιδεολογίας του εθνικισμού στην ελληνική ιστοριογραφία και στη διαμόρφωση μιας εθνικής ιστορίας που αντανακλάται στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Επίσης παρουσιάζονται επιστημονικές έρευνες που διεξήχθησαν στην Ελλάδα σχετικά με το περιεχόμενο των ελληνικών σχολικών εγχειριδίων Ιστορίας και αναδεικνύουν σε γενικές γραμμές τον εθνοκεντρικό χαρακτήρα τους. Στη συνέχεια, στο ερευνητικό μέρος, διερευνάται πρώτα η εικόνα των «άλλων» λαών στα πλαίσια της βυζαντινής ιστορίας. Έπειτα, διερευνάται η εικόνα του Βυζαντίου: ο βαθμός στον οποίο προβάλλεται η συνέχεια, η ομοιογένεια και η υπεροχή του Βυζαντίου, ο τρόπος με τον οποίο ταυτίζεται με την ελληνικότητα ο βυζαντινός πολιτισμός.Για τη διεξαγωγή της έρευνας χρησιμοποιείται η μέθοδος της ανάλυσης περιεχομένου. Αφού καταγραφούν οι σχετικές με την έρευνα αναφορές, διαμορφώνεται ένα σύστημα κατηγοριών που αφορούν στο περιεχόμενο του κειμένου, στο οποίο εντάσσονται οι αναφορές με βάση την ύπαρξη κοινών στοιχείων. Για τη διεξαγωγή των συμπερασμάτων λαμβάνονται υπόψη και τα αριθμητικά δεδομένα των χαρακτηριστικών του περιεχομένου. Ταυτόχρονα επιχειρείται και ποιοτική προσέγγιση του περιεχομένου για τον εντοπισμό άμεσων ή έμμεσων μηνυμάτων μέσα από την παρουσία ή απουσία χαρακτηριστικών.Τα συμπεράσματα επιγραμματικά διαμορφώνονται ως εξής: όσον αφορά στην εικόνα των «άλλων» λαών διαπιστώνουμε αποσπασματική παρουσίαση της ιστορίας τους. Η παρουσίασή τους περιορίζεται σε εκείνους τους λαούς με τους οποίους οι Βυζαντινοί συνήψαν σχέσεις εχθρικές ή φιλικές. Η περιορισμένη παρουσία αλλά και η παντελής απουσία στοιχείων της ιστορίας και του πολιτισμού κάποιων λαών, όπως των Τούρκων, που αποτελεί και ένα από τα βασικά ευρήματα της έρευνας, παράγει ένα μήνυμα αρνητικής αξιολόγησής τους. Η εικόνα των «άλλων» εθνών διαμορφώνεται αντιστικτικά αρνητικά σε σχέση με το Βυζάντιο. Όσον αφορά στην εικόνα του Βυζαντίου, διαπιστώνουμε ότι η ιστορική αφήγηση στο νέο εγχειρίδιο δίνει έμφαση στην αντοχή, ομοιογένεια, συνέχεια του εθνικού εαυτού, χαρακτηριστικά που ταυτίζονται με τον ελληνισμό και διαμορφώνουν την ανωτερότητα του βυζαντινού πολιτισμού.
  7. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.