Γονεϊκοί τύποι διαπαιδαγώγησης και η σχέση τους με την αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση του παιδιού

  1. MSc thesis
  2. ΚΙΤΣΟΥ ΕΛΕΝΗ
  3. Επιστήμες της Αγωγής (ΕΚΠ)
  4. 2007 [2007]
  5. Ελληνικά | Αγγλικά
    • ΠερίληψηΗ πορεία των κοινωνικών επιστημών την τελευταία δεκαετία χαρακτηρίζεται από το συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον των ερευνητών για τη συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού. Σημαίνουσα θέση στην συναισθηματική ανάπτυξη κατέχει, η έννοια του εαυτού και ειδικότερα ο τρόπος με τον οποίο κανείς αντιλαμβάνεται και αξιολογεί τον εαυτό του, με άλλα λόγια η αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση του. Σήμερα γνωρίζουμε πως καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της αυτοαντίληψης και αυτοεκτίμησης του παιδιού διαδραματίζει το οικογενειακό περιβάλλον, όπως αυτό διαμορφώνεται κυρίως από τις πρακτικές διαπαιδαγώγησης που υιοθετούν οι γονείς. Σειρές επίσης διαχρονικών μελετών στη δύση με αντικείμενο μελέτης τις σχέσεις γονέα – παιδιού κατέδειξαν πως οι πρακτικές διαπαιδαγώγησης που οι γονείς υιοθετούν ποικίλουν ως προς το βαθμό αποδοχής –απόρριψης και το βαθμό απαίτησης- όχι απαίτησης, που επιδεικνύεται από τους γονείς στο παιδί. Με βάση αυτή την διάκριση η γονεϊκή συμπεριφορά ταξινομήθηκε σε τύπους. Στην παρούσα εργασία υιοθετούμε την τυπολογία του Gottman, με σκοπό τη διερεύνηση της σχέσης των γονεϊκών τύπων διαπαιδαγώγησης με το επίπεδο της προκύπτουσας αυτοαντίληψης και αυτοεκτίμησης των παιδιών καθώς και την ανίχνευση της φύσεως και της ισχύος αυτών των σχέσεων.Για την εξέταση αυτών των χαρακτηριστικών και με τη χρήση ερωτηματολογίων, συλλέχθηκε δείγμα μεγέθους 406 ατόμων (203 γονέων και 203 παιδιών) από διάφορες περιοχές του νομού Πέλλας. Το ερωτηματολόγιο, που χρησιμοποιήθηκε για τη μέτρηση τη αυτοαντίληψης και αυτοεκτίμησης των παιδιών, είναι το ΠΑΤΕΜ ΙΙ, ενώ το ερωτηματολόγιο για την κατάταξη των γονεϊκών τύπων διαμορφώθηκε με σημείο αναφοράς το τεστ, που προτείνει ο Gottman (2001). Τα ψυχομετρικά εργαλεία που χρησιμοποιήθηκαν ελέγχθηκαν εκτενώς ως προς την εγκυρότητα και την αξιοπιστία τους.Σύμφωνα με τα κύρια ευρήματα της έρευνας παρατηρείται στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση της αυτοεκτίμησης των παιδιών με τον επιτρεπτικό – παραχωρητικό γονεϊκό τύπο και στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση με τον επικριτικό – αποδοκιμαστικό και τον αποστασιοποιημένο γονεϊκό τύπο. Βρέθηκε επίσης μια μικρή θετική συσχέτιση της αυτοεκτίμησης του παιδιού με το συναισθηματικό μέντορα..Επιπλέον ο τύπος γονεϊκής διαπαιδαγώγησης φάνηκε να επηρεάζει κάποιους από τους επιμέρους τομείς της αυτοαντίληψης. Έτσι παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση της αυτοαντίληψης των παιδιών στον τομέα της σχολικής ικανότητας αρνητική συσχέτιση με τον αποστασιοποιημένο γονέα. Παρατηρούμε επίσης σημαντική θετική συσχέτιση της αυτοαντίληψης με τον τύπο του επιτρεπτικού- παραχωρητικού γονέα και μια μικρή θετική συσχέτιση με το συναισθηματικό μέντορα. Στον τομέα της φυσικής εμφάνισης σημειώνεται επίσης στατιστικά σημαντική  αρνητική συσχέτιση της αυτοαντίληψης των παιδιών με τον επικριτικό αποδοκιμαστικό γονέα καθώς και μικρότερη αλλά στατιστικά και πάλι σημαντική αρνητική συσχέτιση με τον αποστασιοποιημένο γονέα. Βρέθηκε επίσης στατιστικά σημαντική θετική συσχέτιση της αυτοαντίληψης των παιδιών με το συναισθηματικό μέντορα και μια μικρή θετική συσχέτιση του επιτρεπτικού - παραχωρητικού γονέα. Τέλος, στον τομέα της διαγωγής - συμπεριφοράς βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση της αυτοαντίληψη των παιδιών μόνο με τον επιτρεπτικό- παραχωρητικό γονέα (θετική συσχέτιση) . Η αυτοαντίληψη των παιδιών στους τομείς της αθλητικής ικανότητας και των σχέσεων με τους συνομηλίκους δεν φαίνεται να επηρεάζεται από το είδος της γονεϊκής συμπεριφοράς. Παράλληλα οι μεταβλητές του θέματος ελέγχθηκαν ως προς τα δημογραφικά στοιχεία που κατέγραψαν τα ερωτηματολόγια.
  6. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.