Φυλετισμός | Tribalism | Τοπική Εκκλησία | Local Church | Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως του 1872 | Holy and Great Synod of Constantinople in 1872 | Ιεροί κανόνες | Sacred rules | Βουλγαρική Εξαρχία | Bulgarian Exarchate | Μακεδονικό Ζήτημα | Macedonian Issue
2
133
3
Περιέχει εικόνες
Αγγελόπουλος Αθανάσιος, Κράτος Σκοπίων. «Η λύση του Εκκλησιαστικού Ζητήματος -Υπό τον προβολέα του Πολιτικού Ζητήματος»-, στο Επιστημονική Επιθεώρηση του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία», Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών - Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, Τόμος Δ΄, Πάτρα 2013
Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται το φαινόμενο του εθνοφυλετισμού στην Εκκλησία, η πορεία του, και πως επηρέασε και εξακολουθεί να επηρεάζει την ενότητά της. Με βάση τα επίσημα κείμενα -εκκλησιαστικά και μη-, διερευνάται με ποιο τρόπο το Οικουμενικό Πατριαρχείο αντιμετώπισε το φαινόμενο και τις συνέπειες του εκκλησιαστικού φυλετισμού στην ορθόδοξη διασπορά, επιχειρώντας την διάρθρωσή της, και αναλύονται οι αποφάσεις της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως του 1872, σχετικά με τον τοπικό και όχι τον φυλετικό χαρακτήρα της Εκκλησίας.
Από τον 5ο αιώνα μ.Χ. όπου παρατηρείται η είσοδος των Σλαβικών φύλων στα βυζαντινά εδάφη, η εξέλιξη των φύλων της Βαλκανικής -που θα μας απασχολήσουν σε αυτήν την εργασία-, θα αλλάξει την ανθρωπολογία στην χερσόνησο του Αίμου. Οι Βούλγαροι δε, και οι Σέρβοι σε πολλές περιπτώσεις δημιούργησαν προβλήματα στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως έως την υποταγή τους στον Οθωμανικό ζυγό.
Ο εθνικισμός -χωρική, εννοιολογικά επέκταση του εθνισμού- ως ιδεολογία, και η αυξανόμενη τάση δημιουργίας εθνικών κρατών, ευρίσκονται πίσω από τον εθνοφυλετισμό και είναι παράγωγα -σε ένα μεγάλο βαθμό- των απόψεων και των ιδεών του Διαφωτισμού. Ο φυλετισμός χαρακτηρίζεται ασυμβίβαστος με την Ορθοδοξία, ως προβολή της φυλής και του έθνους εις βάρος της πίστεως και του προσώπου, με συνέπεια τη διάσπαση της ενότητας της Εκκλησίας. Ως εκ τούτου ο εκκλησιαστικός έθνο-φυλετισμός καταδικάστηκε ως «καινή δόξα», «ξένος» προς την ορθόδοξη παράδοση, «νεωτερική λύμη» (νέα συμφορά, νέα καταστροφή), και ως αίρεση το 1872, οι δε Εκκλησίες που τον αποδέχθηκαν απεκλήθησαν σχισματικές.
Ο εθνοφυλετισμός παρουσιάστηκε σε δύο περιπτώσεις: πρώτα στην Βουλγαρική Εκκλησία (αν και προηγείται η περίπτωση της Ελλάδας), όπου η Βουλγαρική Εξαρχία το 1870 οδήγησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην απόφαση καταδίκης το 1872. Το Βουλγαρικό σχίσμα τερματίστηκε το 1945, η Βουλγαρική Εκκλησία επανήλθε στην εκκλησιαστική ενότητα αλλά η διδασκαλία του φυλετισμού δεν εξαλείφθηκε. Ο εθνοφυλετισμός λίγα χρόνια μετά εμφανίζεται στον Γιουγκοσλαβικό χώρο με την δημιουργία του σημερινού κράτους «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» και την ίδρυση της «Μακεδονικής» Ορθοδόξου Εκκλησίας το 1967, η οποία αποσπάστηκε από το Πατριαρχείο Σερβίας, και η οποία συνεχίζει την αδιάλλακτη τακτική της, αν και υπέβαλε αίτημα προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο για επαναφορά στην κανονικότητα. Ο εθνοφυλετισμός παρ’ όλα αυτά εξακολουθεί και σήμερα να επιβιώνει στους ορθόδοξους χώρους της διασποράς.
This work presents the phenomenon of ethnocentrism in the Church, its course, and how this has influenced and continues to affect its unity. Based on the official texts -ecclesiastical and non-ecclesiastical-, it is investigated how the Ecumenical Patriarchate dealt with the phenomenon and the consequences of ecclesiastical racism in the Orthodox Diaspora, attempting its structure, and the decisions of the Holy and Great Synod of Constantinople 1872 are analyzed on the local rather than the racial character of the Church.
From the 5th century AD. where the entry of the Slavic tribes into the Byzantine lands is observed, the evolution of the Balkan tribes - which will occupy us in this work - will change the anthropology of the Aimos peninsula. The Bulgarians and the Serbs in many cases created problems in the Patriarchate of Constantinople until their submission to the Ottoman yoke.
Nationalism - a spatial, conceptual extension of nationalism - as an ideology, and the growing tendency to create nation-states, are behind ethnocentrism and are derivatives - to a large extent - of the views and ideas of the Enlightenment. Racism is characterized as incompatible with Orthodoxy, as a projection of race and nation to the detriment of faith and person, with the consequent disintegration of the unity of the Church. Ecclesiastical Ethno-racialism was therefore condemned as "new glory", "foreign" to the Orthodox tradition, "modern Lyme" (new calamity, new catastrophe), and as a sect in 1872, and the Churches that accepted it were called schismatic.
Ethnocentrism occurred in two cases: first in the Bulgarian Church (although preceded by the case of Greece), where the Bulgarian Exarchate in 1870 led the Ecumenical Patriarchate to condemnation in 1872. The Bulgarian schism ended in 1945, the Bulgarian Church was in unity but the teaching of racism was not eliminated. Ethnocentrism appeared in Yugoslavia a few years later with the creation of the current state "Republic of Northern Macedonia" and the founding of the "Macedonian" Orthodox Church in 1967, which was detached from the Serbian Patriarchate, and which continues its intransigent although he submitted a request to the Ecumenical Patriarchate for a return to normalcy. Ethnocentrism, however, still survives today in the orthodox areas of the diaspora.
«Ἔκθεσις διαφωτίζουσα τὴν ἑτεροδιδασκαλίαν τοῦ φυλετισμοῦ. Οἰκουμενικὸν Πατριαρχείον 1870/1872»