Η συμβίωση Χριστιανών, Μουσουλμάνων και Εβραίων στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, με αφορμή το μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου: «Ιμαρέτ. Στη σκιά του ρολογιού»

The Christian Muslim and Jewish coexistence in Greece during the Ottoman domination on the occasion of the novel by Giannis Kalpouzos: Imaret , in the shadow of the clock. (english)

  1. MSc thesis
  2. Ζαρκατζιά, Γεωργία
  3. Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία (ΟΡΘ)
  4. 25 September 2021 [2021-09-25]
  5. Ελληνικά
  6. 122
  7. Μαντζανάρης, Κωνσταντίνος
  8. Μαντζανάρης, Κωνσταντίνος | Καραγιάννης, Χρήστος
  9. σχέση Θεολογίας Λογοτεχνίας | οθωμανοκρατία, | συμβίωση των θρησκειών | θρησκευτικός συγκρητισμός
  10. 78
  11. 2
  12. 0
  13. Αγόρας, Κ. «Περί κόσμου, ανθρώπου και Ιστορίας» στο Κ. Αγόρας, Στ. Γιαγκάζογλου, π. Ν. Λουδοβίκος, Στ. Φωτίου Πίστη και βίωμα της Ορθοδοξίας (Πάτρα: Έκδοση Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου, 2002) 75-156.
    • Η ανά χείρας διπλωματική εργασία πραγματεύεται τη συμβίωση των θρησκειών του Χριστιανισμού, του Ισλάμ και του Ιουδαϊσμού κατά τη διάρκεια της οθωμανοκρατίας στην Ελλάδα και παρουσιάζει τις συνθήκες διαβίωσης των υπόδουλων Ελλήνων και τις διακοινοτικές σχέσεις που διαμείφθηκαν μεταξύ των πιστών «των λαών της Βίβλου». Έναυσμα για τη συγγραφή της υπήρξε το λογοτεχνικό μυθιστόρημα του Γιάννη Καλπούζου «Ιμαρέτ. Στη σκιά του ρολογιού» η υπόθεση του οποίου εκτυλίσσεται στην οθωμανοκρατούμενη Άρτα του 1854 και παρουσιάζει τη βαθιά και εκ καρδίας φιλία δυο παραδοσιακών «εχθρών», ενός Χριστιανού και ενός Μουσουλμάνου, καθώς και τους όρους συμβίωσης των τριών θρησκευμάτων. Έχοντας ως έναυσμα το ανωτέρω λογοτεχνικό έργο, αρχικά στραφήκαμε στη διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ θεολογικών και λογοτεχνικών κειμένων. Οι δρόμοι της Θεολογίας και της Λογοτεχνίας δύνανται να διασταυρώνονται κατά το πέρασμα των αιώνων και να αποκαλύπτουν η καθεμία με το δικό της ξεχωριστό τρόπο πανανθρώπινες αλήθειες για την παρουσία του Θεού στον κόσμο. Ειδικότερα, το σύγχρονο μυθιστόρημα, γέννημα της νεωτερικής εποχής, έχει τη δυνατότητα να προσφέρει όπως και η Θεολογία απαντήσεις σε μεγάλα ερωτήματα του ανθρώπου και του κόσμου και μάλιστα με μεγάλη επιτυχία. Η απαγκίστρωση του αναγνώστη από το ναρκισσισμό και τον εγκλωβισμό στο εγώ του τον οδηγεί στη συνειδητοποίηση της παρουσίας του Άλλου, γεγονός που αποτελεί το σπουδαιότερο σημείο σύγκλισης μεταξύ Θεολογίας και Λογοτεχνίας. Η μελέτη επίσης παρουσιάζει τους όρους συμβίωσης των τριών θρησκευμάτων, όπως αυτοί τέθηκαν εξ αρχής από τον Μωάμεθ Β΄, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των Οθωμανών πολιτών, την προστασία του χριστιανικού πληθυσμού από την Εκκλησία καθώς και τις διώξεις των Εβραίων υπηκόων. Μέσα από το αρχειακό υλικό της εποχής συνειδητοποιούμε ότι οι ανθρώπινες σχέσεις αναπτύσσονται ελεύθερα και δυναμικά μη υπακούοντας σε νόμους και συνθήκες. Νικητές και ηττημένοι συμβιώνουν στον ίδιο γεωγραφικό χώρο και συνδέονται μεταξύ τους διαμορφώνοντας πλήθος σχέσεων. Φαινόμενα θρησκευτικού συγκρητισμού και υβριδικές κοινωνίες αναπτύχθηκαν σ’ όλη την οθωμανική επικράτεια υφαίνοντας το πολυπολιτισμικό και πολυθρησκευτικό μωσαϊκό της αυτοκρατορίας. Επιπροσθέτως, στην παρούσα μελέτη καταβάλλεται προσπάθεια να εξοικειωθούν οι αναγνώστες της με την πλοκή και τους ήρωες του «Ιμαρέτ». Το συγκεκριμένο λογοτεχνικό κείμενο χωρίς να αποτελεί εγχειρίδιο ιστορίας, θεολογίας ή φιλοσοφίας περιγράφει ιστορικά γεγονότα και αναπτύσσει θεολογικές και φιλοσοφικές έννοιες αναδεικνύοντας πανανθρώπινες αξίες που ενώνουν την ανθρωπότητα πέρα από τη διαφορετικότητα της θρησκείας και της φυλής. Παράλληλα παρουσιάζονται τα σημεία εκείνα του μυθιστορήματος που προσφέρονται για μια περισσότερο θεολογική ανάγνωση του κειμένου με ιδιαίτερη έμφαση στην Ορθοδοξία. Το έργο διαπνέεται από την έντονη παρουσία της αγάπης και τη βεβαιότητα ότι όλοι οι άνθρωποι αποτελούν δημιουργήματα του Θεού.
    • The present thesis discusses the coexistence of Christianity, Islam and Judaism during the Ottoman occupation in Greece and presents the living conditions of the subdued Greek people and the reciprocated intercommunal relationships among the congregants of the people groups of the Bible. The trigger of the present thesis has been Yianni Kalpouzos' novel Imaret, In the Shadow of the Clock, which takes place in the city of Arta during the Ottoman occupation in 1854 and tells the story of the deep and heartfelt friendship between two traditional “enemies”, that of a Christian and a Muslim, as well as the terms of coexistence among the three religions. Having the particular literary work as a starting point, we first looked into the relationship between theological and literary texts. The paths of Theology and Literature may cross through the ages and individually reveal universal truths about the Holy presence in the world. More specifically, the contemporary novel - a spawn of the Modern times - can quite successfully provide answers to great life questions, just like Theology can. The reader's disengagement from narcisism and from the entrapment in their own ego leads to the realisation of the presence of a fellow human person – that being the most significant point of convergence between Literature and Theology. The study also presents the terms of coexistence among the three religions as they were originally set by Mehmed II, the rights and obligations of the Ottoman subjects, the preservation of the Greek population by the Orthodox Church, as well as the persecution of the Jewish subjects. The archives reveal that the human relationships developed freely and dynamically, defying any laws and conditions. Rulers and subjects coexist on the same land and socialize forming a variety of relationships. Cases of religious syncretism and hybrid societies developed throughout the Ottoman Empire, piecing together its multicultural and multireligious mosaic. Moreover, the present thesis attempts to familiarize the reader with the plot and the characters of the novel Imaret. The particular literary work, not being a history, religion or philosophy book, narrates historical events and develops theological and philosophical notions, featuring universal values that bring humanity together despite any variance in religion and race. At the same time, the thesis presents those points in the novel that are appropriate for a more theological approach to the text, focusing mostly on Orthodox Christianity. The novel transpires an intense presence of love and the belief that all people are God's creatures.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.