Η θεωρία περί του κακού στον Γεώργιο Παχυμέρη και στον Νικόλαο Μπερντιάεβ: Προς μία φιλοσοφία της χριστιανικής ηθικής.

The Theory of Evil in George Pachymeres and Nikolai Berdyaev: Towards a Philosophy of Christian Ethics (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Γκοβέσης, Παναγιώτης
  3. Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία (ΟΡΘ)
  4. 29 Σεπτεμβρίου 2019 [2019-09-29]
  5. Ελληνικά
  6. 206
  7. Πετρίδου, Λυδία
  8. Γιαγκάζογλου, Σταύρος
  9. Γεώργιος Παχυμέρης | Νικόλαος Μπερντιάεβ | Πρόκλος | Κακό | Αυτεξούσιον | Ελευθερία
  10. 100
  11. 10
  12. 0
  13. Βυζαντινός και Δυτικός Κόσμος/ Αθανασόπουλος Κ, Β΄ εκδ. Ε.Α.Π., Πάτρα 2001.
    • Στην παρούσα εργασία εστιάζουμε σε ένα μείζονος σημασίας ηθικό ζήτημα, τόσο από φιλοσοφικής όσο και από θεολογικής πλευράς, με σαφώς μεταφυσικές, οντολογικές αλλά και γνωσιολογικές προεκτάσεις. Πρόκειται για το προσδιορισμό της έννοιας του «κακού», κατά τον τρόπο διά του οποίου έχει προσεγγισθεί, αφενός, από τον Γεώργιο Παχυμέρη (1242-περ.1310) και, αφετέρου, από τον Νικόλαο Μπερντιάεβ (1874-1948). Αναφορικά με την πρώτη περίπτωση, εστιάζουμε ειδικά στο τέταρτο κεφάλαιο της Παράφρασής του στο Περί θείων ονομάτων του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, επιχειρώντας να αναδείξουμε την χριστιανική άποψη όπως αυτή έχει διαμορφωθεί κατά την ύστερη Παλαιολόγεια Αναγέννηση. Στην εν λόγω θεματική ενότητα προβαίνουμε και σε παράλληλες συνεξετάσεις - συγκρίσεις και με την νεοπλατωνική άποψη, αναδεικνύοντας τόσο τις ομοιότητες όσο και τις διαφορές μεταξύ των δύο κοσμοθεωριών, με σχετικές αναφορές στην πραγματεία του Πρόκλου με τίτλο Περί της των κακών υποστάσεως. Αναφορικά με την δεύτερη περίπτωση, εξετάζουμε μία σύγχρονη άποψη περί του κακού ως πνευματικού προβλήματος συνδεδεμένου με την οδύνη την οποία ο άνθρωπος βιώνει, εστιάζοντας ειδικότερα στις θεωρητικές αναζητήσεις του Νικολάου Μπερντιάεβ, όπως αυτές αποτυπώνονται στο πόνημά του με τίτλο Πνεύμα και Πραγματικότητα, όπου η πνευματική ζωή, ακριβώς ως Πρακτικός Λόγος απορρέων από τον Θεωρητικό, συνδέεται άρρηκτα με το ζήτημα περί του κακού, και όπου η θρησκευτική πίστη προτείνεται ως ένα ισχυρό αντίδοτο στην ανθρώπινη δυστυχία. Δια των αναγνώσεων αυτών καταλήγουμε στην συγκρότηση ενός θεωρητικού συστήματος ερμηνειών αναφορικά με τον τρόπο διά του οποίου το ανθρώπινο πνεύμα δομεί έναν καθαρό θεολογικό λόγο στο εγχείρημά του να προσφέρει απαντήσεις σε θεμελιώδη ερωτήματα αναφορικά με την ανθρώπινη ύπαρξη και τον σκοπό της. Σε κάθε περίπτωση, αναδεικνύεται ότι ο Χριστιανισμός της Ανατολής φέρει σε συνάφεια τον θεολογικό και τον φιλοσοφικό λόγο, τόσο της Αρχαιότητας όσο και του σύγχρονου κόσμου, υποστηρίζοντας ότι το κακό δεν έχει οντολογική υπόσταση και ότι, ως απόφαση - επιλογή, αποδομείται από την ορθή αξιοποίηση του «κατ’ εικόνα» αυτεξουσίου του ανθρώπου.
    • In this study, we focus on a great moral question, both philosophically and theologically, with clear metaphysical, ontological and gnoseological extensions. This is about the concept of “evil”, in the way in which George Pachymeres (1242-c.1310) and Nikolai Berdyaev (1874-1948) approach it. Considering the first case, we particularly focus on the fourth chapter of his Paraphrasis of De divinis nominibus of Dionysius the Areopagite, attempting to analyze the Christian point of view as it was established during the Late Palaiologan Renaissance. In this part of our study, we also make some analyses-comparisons with the Neoplatonic theory, stressing both the similarities and the differences between the two worldviews, by making some references to Proclus’ treatise entitled De malorum subsistentia. Regarding the second case, we investigate a modern perspective on evil as a spiritual issue related with the sorrow that human being experiences, focusing in particular on Nikolai Berdyaev’s theories presented in his study entitled Spirit and Reality, where spiritual life, exactly as the Theoretical Reason stemmed from the Theoretical one, is closely associated with the question on evil, and religious faith is suggested as a strong antidote to human devastation. These approaches lead us to form a theoretical system of interpretations about how human spirit structures a pure theological reason in the process of giving answers to fundamental issues that relate to human existence and its purpose. Either way, it becomes clear that Christianity brings together theology and philosophy, of both Antiquity and modern times, proving by means of a strong argumentation that evil has no ontological hypostasis and that, as a decision-choice, is deconstructed by a right utilization of the human self-determining power that is according to the ‘image of God’.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.