ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ - ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΧΥΜΕΡΗ: ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΣΥΝΕΞΕΤΑΣΗ

PLATO'S THEOLOGICAL THOUGHT - GEORGIOS PACHYMERIS' THEOLOGICAL THOUGHT: TOWARDS A CO-EXAMINATION (english)

  1. MSc thesis
  2. ΚΟΡΚΟΛΗ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
  3. Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία (ΟΡΘ)
  4. 29 September 2018 [2018-09-29]
  5. Ελληνικά
  6. 92
  7. ΠΕΤΡΙΔΟΥ, ΛΥΔΙΑ
  8. ΠΕΤΡΙΔΟΥ , ΛΥΔΙΑ | ΜΑΝΤΖΑΝΑΡΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
  9. ΠΛΑΤΩΝ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΧΥΜΕΡΗΣ, ΘΕΟΛΟΓΙΑ, ΝΟΜΟΙ, ΠΕΡΙ ΘΕΙΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ, ΙΔΕΑ
  10. 14
  11. 15
  12. ΚΑΝΕΝΑ
  13. Πετρίδου, Λ., «Όψεις της έννοιας της “πρόνοιας” στον βυζαντινό διανοητή Γεώργιο Παχυμέρη και στον νεοπλατωνικό φιλόσοφο Πρόκλο», Επιστημονική Επιθεώρηση του Μεταπτυχιακού Προγράμματος «Σπουδές στην Ορθόδοξη Θεολογία», τόμος Ε΄, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Πάτρα 2014, σσ. 206-226. Πετρίδου, Λ., «Η θεωνυμία “παλαιός των ημερών”. Οι έννοιες του «αιώνος» και του «χρόνου» στην Παράφραση του Γεωργίου Παχυμέρη (1242-1310) στο Περί θείων ονομάτων του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου», στο: Επιστημονική επιθεώρηση του μεταπτυχιακού προγράμματος «Σπουδές στην ορθόδοξη θεολογία», τ. Δ΄, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών, Πάτρα 2013, σσ. 358-369.
    • Περίληψη: Στην παρούσα μεταπτυχιακή εργασία επιχειρούμε να προσεγγίσουμε τον τρόπο διά του οποίου δύο διαφορετικά κοσμοθεωρητικά συστήματα αναπτύσσουν τις θεολογικές θέσεις τους. Ειδικότερα, προσεγγίζουμε, καταρχάς, την θεολογική σκέψη του Πλάτωνα, έχοντας ως κείμενο αναφοράς το δέκατο βιβλίο των Νόμων. Πρόκειται για τον έσχατο χρονολογικά διάλογο του ιδρυτή της Ακαδημίας, στο πλαίσιο του οποίου το δίκαιον λειτουργεί μεταμορφωτικά τόσο ως προς την ατομικότητα όσο, και κυρίως, ως προς την συλλογικότητα. Εστιάζουμε την προσοχή στην σχέση μεταξύ θεολογίας, ηθικής και πολιτικής αλλά και στις αιρέσεις τις οποίες ο Πλάτων διαγιγνώσκει ως απειλητικές της κοινωνικής αρμονίας. Εν συνεχεία, έχοντας ως κείμενο αναφοράς την Παράφραση στο Περί θείων ονομάτων του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, προσεγγίζουμε την θεολογία του Γεωργίου Παχυμέρη, ενός συνεπούς χριστιανού διανοητή της ύστερης παλαιολόγειας αναγέννησης, κατά την οποία η χριστιανική διδασκαλία, παρά τις επιρροές που έχει δεχθεί από άλλα κοσμοθεωρητικά συστήματα –μεταξύ των οποίων ο πλατωνισμός, ο αριστοτελισμός και ο νεοπλατωνισμός–, έχει διαμορφώσει τα οικεία της θεωρητικά σχήματα. Σε αυτό το κεφάλαιο, εξετάζουμε κυρίως ενολογικά, οντολογικά και γνωσιολογικά ζητήματα του Χριστιανισμού της Ανατολής, τον τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των δύο φύσει έτερων επιπέδων –του κτιστού και του ακτίστου–, καθώς και όψεις της χριστιανικής θεωρίας περί του κακού. Στο τρίτο κεφάλαιο, με βάση σε μόνιμη κλίμακα τους δύο στοχαστές, εξετάζουμε τον τρόπο διά του οποίου ο Πλατωνισμός συναντά τον Χριστιανισμό, εστιάζοντας την προσοχή στην έννοια της «Ιδέας», η οποία διαπιστώνουμε πως, παρά το ότι προέρχεται από την πλατωνική σκέψη, στον Παχυμέρη μετασχηματίζεται νοηματικά και λαμβάνει καινόν περιεχόμενο. Το βασικό συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε, είναι ότι ενώ στον Πλάτωνα η θεολογία αποτελεί την βάση της ηθικής και της πολιτικής ζωής, στον Παχυμέρη πρόκειται για μία εξ Αποκαλύψεως θεολογία η οποία θεμελιώνεται στο εκ του μηδενός δόγμα περί της δημιουργίας και στην αποδοχή ενός απολύτως μονιστικού και μονοθεϊστικού μεταφυσικού συστήματος. Ως προς την συνάντηση των δύο κοσμοθεωριών, ο Χριστιανισμός υιοθετεί έννοιες του πλατωνισμού, χωρίς όμως ουδέποτε να αλλοιώνεται το θεωρητικό πλαίσιό του.
    • In this study, the way in which two different theoretical systems elaborate their theological views is investigated. In the first place, Plato’s theological thought is examined, on the basis of the tenth book of the Laws. Chronologically, this is the last dialogue of the founder of the Academy, in which the laws transform both a person and the entire community. Attention focuses on the relation of theology ethics and politics, as well as on the heresies which Plato considers as threats to social harmony. Accordingly, following the Paraphrase of De Divinis Nominibus of Dionysius the Areopagite, George Pachymeres’ the theological views are approached; he is a quite consistent Christian thinker of the later Palaeologan Renaissance, who, regardless of the influences by other theoretical systems –for same instance Platonism, Aristotelianism and Neoplatonism–, elaborated his own theory. In the chapter, henological, ontological and gnoseological topics of the Eastern Christianity are also investigated, as well as how the two naturally different planes –that is, the created and the uncreated– communicate with each other; finally, some aspects of the Christian theory on evil are also approached. In the third chapter, following constantly the two thinkers, the way in which Platonism combines with Christianity is investigated, focusing on the concept of “Idea”, which, even though it comes from the Platonic philosophy, is clearly conceptually transformed and gets a new meaning. The most important conclusion drawn is that while in Plato theology is the basis of the ethical and political life, in Pachymeres it is the result of the divine Revelation, which is founded on both the dogma that God created the world out of nothing and the acceptance of a completely monist and monotheistic metaphysical system. Regarding the point in which the two worldviews meet, Christianity adopts Platonic concepts, without though ever changing its basic theory.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.